‘Deze partij is anders’: ondanks verbod van Magnette en met steun van Vlaams Belang lijkt extreemrechtse Chez Nous opeens een factor in Wallonië

“Jullie gaan nu weg, want wat ik hier allemaal hoor, hangt me de strot uit.” Een marktkramer verjaagt de militanten van Chez Nous die flyers uitdelen voor zijn kraam. Herstal, vlak bij Luik, is een links nest. Bij de laatste Kamerverkiezingen stemden twee op de drie kiezers in Herstal voor PS of PTB.

Net als iedereen hier op de markt heeft de shoppende Gilberte Mattina (60) nog nooit gehoord van Chez Nous. “Zijn jullie rechts? Ah, dan moet ik geen flyer. Ik hoef geen anti-immigratiepraat. Ik ben zelf de dochter van een Italiaanse migrant.”

Tegenover haar staat Noa Pozzi. De twintigjarige student leidt de Luikse afdeling van Chez Nous en met zijn team bezoekt hij twee tot drie markten per week. Ook hij is van Italiaanse afkomst. Op zijn flyers staat: ‘De enige patriottische partij van Wallonië’. Pozzi ronselt kiezers met een verhaal over meer veiligheid, minder belastingen en minder moslimmigranten. Een Waals Vlaams Belang zeg maar, behalve dan het communautaire. Chez Nous is voor een unitair België.

De partij ontstond in 2021 uit de assen van de Parti Populaire en heeft een akkoord met Tom Van Grieken. Vlaams Belang kreeg bij de laatste verkiezingen nog 18.077 Walen achter zich, maar zal in 2024 niet meer opkomen in Wallonië. Zonder Parti Populaire en Lijst Destexhe, is Chez Nous nog de enige speler rechts van de MR.

Vergadering geweigerd

Dit weekend wil Chez Nous haar eerste ledenvergadering houden, in Charleroi, maar burgemeester Paul Magnette (PS) voerde vrijdag een verbod in, wegens openbare veiligheid. Linkse activisten, en de socialistische vakbond voorop, hadden een confrontatie aangekondigd. Ook vorige evenementen van Chez Nous zijn al verboden, maar dit keer trekt de partij naar Raad van State, met een spoedprocedure.

“Paul Magnette moet op zijn plaats worden gezet”, zegt Jérôme Munier, de oprichter en voorzitter van Chez Nous. “Het recht op vergaderen is een basisrecht in België.”

De veertigjarige Munier werkt als financieel consultant in Brussel en is perfect tweetalig. Net als Tom Van Grieken in Vlaanderen wil Jérôme Munier in Wallonië uiterst rechts een aanvaardbaar gezicht geven. Hij zet zich naar eigen zeggen af tegen “het vuile en het extremistische” van een groep zoals Nation. Toch vervullen gewezen Nation-leden nu prominente rollen binnen Chez Nous, zoals Jean-Pierre Borbouse.

Toen onlangs Tom Van Grieken aanwezig bleek op de Waalse Feesten, was dat met Borbouse aan zijn zijde. Hij is bovendien de eigenaar van het zaaltje in Charleroi waar Chez Nous zondag wil samenkomen. “Als ze zich goed gedragen en onze ideeën vertolken, zie ik geen probleem”, antwoordt Munier.

Chez Nous streeft naar minstens één zetel. Dat moet leiden tot de eerste partijdotatie, die verdere groei moet mogelijk maken. “Dan zijn we in 2029 een van de grootste partijen in Wallonië”, belooft Munier, die ooit afstudeerde aan de VUB met een thesis over partijfinanciering.

Cordon

De onbekendheid van de partij op de markt in Herstal toont hoe lang de weg nog is. Daar zullen ze aan moeten timmeren zonder media-aandacht, want Franstalige journalisten houden zich strikt aan het cordon. Bovendien is er in Franstalig België geen extreemrechts ecosysteem: er zijn geen studentenverenigingen zoals het NSV of KVHV, geen actiegroepen zoals Voorpost, geen alternatieve nieuwsmedia zoals PalNws, geen jaarlijkse evenementen zoals de IJzerwake.

“Het zal moeilijk zijn, maar het is niet onmogelijk”, zegt Benjamin Biard, expert in uiterst rechts bij onderzoekscentrum CRISP. “Er zijn toch indicatoren dat het met deze partij anders is, zoals de politieke steun van Vlaams Belang, Rassemblement National en Geert Wilders.”

Vlaams Belang gaf ook socialemedia-advies aan Chez Nous. Niet zonder succes: dit voorjaar bleek dat het piepkleine Chez Nous op basis van likes en shares de meest succesvolle Franstalige partij was, met 316.000 interacties. Niet onbelangrijk: de groei lijkt organisch te zijn. AdLens, een collectief dat politieke advertenties onderzoekt op sociale media, berekende op vraag van De Morgen dat Chez Nous in de eerste acht maanden van dit jaar 5.759 euro uitgaf aan advertenties op Facebook. Dat is maar liefst twintig keer minder dan koploper PTB.