Australische eksters creëren "schrikbewind" tijdens broedseizoen: overbeschermende vaders vallen fietsers aan
Draag een zonnebril op de achterkant van je hoofd. Ga niet joggen. Fiets in een groep. Steek je arm op, of maak oogcontact. Het zijn maar enkele van de tips die de Australische overheid meegeeft aan de bevolking tijdens het broedseizoen van de Australische ekster, en waarover de BBC bericht. Want sommige vogels komen wel bijzonder agressief uit de hoek, waardoor de raadgevingen absoluut niet overbodig blijken.
Op verschillende mediakanalen werd er de voorbije weken al voor gewaarschuwd. Het is lente in Australië en het broedseizoen van de Australische ekster (Gymnorhina tibicen) is volop aan de gang. Om hun nakomelingen te beschermen, verdedigen de dieren hun nest met verve. Iedereen die ook maar in de buurt komt, kan te maken krijgen met wat ze in Australië "magpie swooping" noemen.
De eksters voeren daarbij een plotse aanval vanuit de lucht uit (een swoop) van achteren. Ze viseren daarbij meestal het hoofd of de oren.
Volgens vogelkenners zijn de dieren heel intelligent en kunnen ze zich zelfs gezichten herinneren. "Soms focussen ze zich op bepaalde personen, terwijl ze anderen met rust laten", vertelt Ben Ashton van de Macquarie University op SBS News. Ze keren elk jaar ook naar dezelfde broedplekken terug, zodat wie ervan langs kreeg tijdens een bepaalde lente, het jaar daarop veel kans heeft om opnieuw in het vizier te komen.
BEKIJK - Een compilatie met beelden gemaakt door fietsers. "Daar komt-ie, kijk eens aan! Hij heeft me te pakken, jawel, f*."
Geen slechte intenties
Kenners zeggen dat de aanvallen niet met slechte intenties gebeuren, maar vanuit een ingebakken instinct om hun eieren of jongen te beschermen. De dieren beschouwen de mens als de (mogelijke) agressor, omgekeerd dus. Ze viseren daarbij overigens niet enkel mensen maar ook andere dieren zoals honden of andere vogels. Er zijn zelfs foto's van een ekster die een arend wegjaagt.
Het magpie swooping season duurt van ongeveer augustus tot oktober. Volgens officiële meldingen gaat het dit seizoen om 400 tot 600 gevallen in verschillende Australische staten zoals New South Wales (waar de stad Sydney ligt). Victoria (waar Melbourne ligt) spant de kroon met 600 meldingen.
Remco Evenepoel kan erover meespreken
Slachtoffers komen er meestal met de schrik vanaf en hebben er een sterk verhaal bij om thuis of op café na te vertellen. Onder hen is ook Remco Evenepoel, die er vorig jaar mee te maken kreeg tijdens de voorbereiding op het WK wielrennen in Australië. Evenepoel hield er niks aan over en had een extra verhaal voor de pers toen.
Maar soms gaat het helemaal fout. Vier jaar geleden overleed in Wollongong, ten zuiden van Sydney een 76-jarige fietser. Na een aanval door een ekster verloor hij de controle over zijn fiets. Hij kwam ongelukkig ten val en overleed aan zijn verwondingen in het ziekenhuis.
Vooral fietsers, maar ook post afleveren is niet zonder gevaar
Volgens de website magpie alert zijn fietsers de voornaamste slachtoffers van eksteraanvallen. Het zou dit jaar gaan om ruim 7 op de 10 gevallen. Ook postbodes zijn niet veilig, bijna 20 procent van de incidenten gebeurt bij het leveren van post. Ook joggers liggen in de vuurlijn, maar minder vaak.
Fietsers zijn goed voor 7 op de 10 meldingen
In bijna 90 procent van de gevallen komt het slachtoffer ervan af zonder verwondingen. Toch gebeurt het dus dat mensen gewond raken. In een YouTube-post laat een man weten dat zijn vrouw eens het slachtoffer was. De ekster pikte haar oorring mee (letterlijk) waarbij haar oorlel scheurde. Ook haar wang werd geraakt. Al bij al blijven zulke incidenten zeldzaam.
Een paar ogen op je achterhoofd
De tips zijn bekend: een zonnebril op je achterhoofd dragen of een paar ogen tekenen op je helm. Experts zeggen dat wandelen beter is dan weg te lopen, als het gebeurt. Na een incident probeer je als fietser of jogger best tijdelijk je route aan te passen, luidt het nog.
Fietsers dragen een helm, maar sommigen bevestigen er beschermende oorlapjes aan (soms met nog een nektapijtje, letterlijk dan) om helemaal "eksterproof" te zijn.
Maak oogcontact, of steek je hand op, dat kan ook helpen
Zo ook Shane Miller, die graag een fietstocht maakt maar op zijn hoede is. Hij geeft zes tips voor fietsers: "Als je in groep fietst: rij niet achteraan, laat dat aan iemand anders over", begint hij met een kwinkslag.
Dan wordt het ernstiger: "Bescherm je oren - die nemen ze graag in het vizier - en je nek en draag toch ook maar een zonnebril op je neus, voor de zekerheid. Maak oogcontact, dan vallen ze niet aan en blijven ze op afstand. Je kan ook je hand opsteken, dat helpt."
Overbeschermende vaders
Vrouwelijke eksters leggen doorgaans drie tot vijf eieren en gaan er dan een drietal weken op broeden tot de eieren uitkomen. Tijdens die periode, en tot de kuikens kunnen vliegen (nog eens vier tot vijf weken later) gaan de mannetjes de rol van beschermer opnemen. Ze gaan het nest verdedigen, met onder meer de tactiek van swooping. De ene ekster doet dat op een agressievere manier dan de andere, en het kan tot op 100 meter van het nest. Overbeschermende vaders, als het ware.
De Australische ekster is beschermd. De dieren kunnen mooi zingen en vormen een belangrijke schakel in het Australische ecosysteem. De Australische ekster (Gymnorhina tibicen) wordt ook wel eens de zwartrugfluitvogel genoemd of de Australische fluitkraai.
BEKIJK - Hoe zingt de Australische ekster of fluitkraai?