Professor Grondwettelijk Recht: "Tegenhouden HLN-artikel over Rousseau is in strijd met grondwet"
Volgens Koen Lemmens, professor Grondwettelijk Recht aan de KU Leuven, mag de rechter grondwettelijk geen publicatieverbod opleggen aan Het Laatste Nieuws en VTM Nieuws. Die wilden passages publiceren uit het proces-verbaal in het onderzoek naar Vooruit-voorzitter Conner Rousseau. De politicus wilde dat tegenhouden, trok naar de rechter en kreeg gelijk. "Een rechter mag nooit een publicatie tegenhouden", zegt Lemmens. "Alleen achteraf tot de orde roepen."
In het kort:
Er loopt een onderzoek naar mogelijk "racistische uitlatingen" van Vooruit-voorzitter Conner Rousseau. HLN en VTM Nieuws wilden in een artikel en reportage enkele passages tonen uit het proces-verbaal dat de politie van Sint-Niklaas opstelde.
Volgens zijn advocaten is het publiceren daarvan een schending van het geheim van het onderzoek. De rechter in kort geding heeft hen donderdag gelijk gegeven. De redactie kreeg dus een publicatieverbod.
De uitspraak van de rechter verdeelt de meningen: moet het geheim van het onderzoek gerespecteerd worden of is dit een aanval op de persvrijheid? Volgens professor Grondwettelijk Recht Koen Lemmens (KU Leuven) is het duidelijk: artikel 25 van de Belgische Grondwet blokkeert iedere vorm van censuur.
Concreet betekent dat de rechter een publicatie niet kan verhinderen, zegt Lemmens in "De ochtend" op Radio 1. "De vraag van Conner Rousseau is niet absurd. Het geheim van het onderzoek moet overwogen worden, maar dat kan volgens de Belgische Grondwet pas na de publicatie. Dat geldt zowel voor geschreven pers als voor radio en televisie."
BELUISTER - "Wat een vooraanstaande politicus doet - ook in zijn vrije tijd en zeker als het om strafrechtelijke feiten kan gaan - is van maatschappelijk belang":
Is het tegengehouden HLN-artikel over Conner Rousseau een aanval op de persvrijheid? "Uitspraak in strijd met grondwet"
Rousseau heeft een eenzijdig verzoekschrift ingediend om de publicatie tegen te gaan. Dat betekent dat de rechter op heel korte termijn een vonnis kon uitspreken, zonder dat de tegenpartij van de procedure op de hoogte wordt gebracht.
Lemmens vermoedt dat de "verrassende beslissing" daarom tot stand is gekomen. "Ik kan niet in het hoofd kijken van de rechter, maar ik kan mij inbeelden dat als je één partij hoort - en die partij komt met argumenten die op zich steek houden en serieus zijn - dat de verleiding groot is om mee te gaan in dat verhaal."
Onze grondwet geeft iedereen de kans om de wet te overtreden
De hoofdredacteurs van HLN en VTM Nieuws lieten al weten alle juridische mogelijkheden te benutten om het publicatieverbod aan te vechten. Volgens Lemmens zal de uitspraak van de rechter in beroep niet standhouden. "Om het cru te zeggen: onze grondwet geeft - in dat opzicht - iedereen de kans om de wet te overtreden, om achteraf tot de orde geroepen te worden."
Is het niet te laat om pas te bekijken of een publicatie correct is, als de informatie de wereld al ingestuurd is? "Dat is de moeilijkheid van de discussie. Onze grondwetgevers hebben die belangenafweging gemaakt en een keuze gemaakt."
"Als je wél vooraf een publicatie zou kunnen tegenhouden, zouden mensen daar misbruik van kunnen maken. Door bijvoorbeeld juiste en terechte informatie zo lang tegen te houden door allerlei procedures, tot de maatschappelijke relevantie voorbij is."