Schepen die van en naar Antwerpen varen, mogen niet te diep in het water liggen. Te zwaar geladen schepen zouden namelijk kunnen vastlopen op ondiepe delen van de Schelde. De toegestane limiet ligt op dit moment op 15,6 meter, maar loodsen en rederijen zijn er al langer van overtuigd dat schepen met 16 meter diepte net zo goed veilig Antwerpen kunnen bereiken. De rivierloodsen moeten dan wel extra nauwkeurig inspelen op de getijden van de rivier: de grootste schepen kunnen namelijk enkel passeren wanneer het water hoog genoeg staat.

Daarom startten het Vlaamse en Nederlandse Loodswezen, Port of Antwerp-Bruges en rederij MSC in 2021 met proefvaarten om de diepgang stelselmatig op te drijven. Met de aankomst van de MSC Tessa vanochtend is de kaap van 16 meter nu gehaald. De 400 meter lange containerreus – in april nog het grootste schip dat ooit in Antwerpen of Zeebrugge aanmeerde – bereikte zonder problemen containerterminal MPET aan het Deurganckdok.

LEES OOK. Antwerpen ontvangt grootste containerschip dat ooit in ons land aanmeerde (maar dat record zal snel sneuvelen)

Giertij

Nochtans waren de omstandigheden niet ideaal: het getijdevenster waarbinnen de MSC Tessa over de Westerschelde kon varen werd ingeperkt door een zogenoemd giertij, een extreem springtij waarbij sterke stromingen ontstaan en bepaalde delen van de rivier tijdelijk onbevaarbaar worden. “Toch bereikte het schip vlot zijn bestemming. Varen met 16 meter diepgang is dus ook mogelijk wanneer de randvoorwaarden niet ideaal zijn”, zegt Francis Baetens, voorzitter van de loodsenvereniging BVL.

LEES OOK. Mysterieuze draaikolk in Westerschelde: nieuw radarsysteem moet ‘duveltje in het water’ in kaart brengen

De vaart van de MSC Tessa was de laatste van zes proefvaarten. Anders dan bij vorige aanlopen had het schip ‘echte lading’ aan boord. “De vorige schepen waren kunstmatig geballast met water”, zegt Baetens. “Als er dan iets misliep, hadden we onderweg de mogelijkheid om water te laten weglopen om zo hoger te varen. Dat was hier niet het geval.”

Op vraag van de rederijen bestuderen de loodsen al geruime tijd hoe schepen met grotere diepgang veilig over de Schelde kunnen varen, zegt Baetens. “We hebben de afgelopen jaren schaalvergroting doorgemaakt in lengte en in breedte. De enige uitbreidingsmogelijkheid die nog overbleef, was de diepte.”

Duizend extra containers

De voordelen van een grotere diepgang zijn dan ook enorm: de 40 centimeter dieper komt voor de grootste schepen neer op zowat duizend TEU (standaard twintigvoetcontainers) extra. Per gewonnen vijf centimeter komt er op die manier ruim duizend ton lading bij.

Dat is belangrijk voor de concurrentiepositie van de Antwerpse haven, zegt Marc Beerlandt, CEO van MSC Belgium. “Voor MSC is Antwerpen het Europese hoofdkwartier. De grootste schepen komen dus naar hier, en het is belangrijk dat we die optimaal kunnen inzetten. Dit project is van groot belang voor Antwerpen, want in Rotterdam en andere Europese havens is die diepgang veel minder een probleem.”

Met de resultaten van het succesvolle proefproject gaan de loodsen, havenautoriteiten, terminaluitbaters en rederijen nu in overleg om de 16 meter diepgang ook systematisch toe te laten. MSC hoopt dat de limiet zo snel mogelijk naar omhoog kan, zegt Beerlandt. “Het is geen geheim dat onze hoofdzetel graag nog dieper zou willen gaan. Men noemt de haven van Antwerpen-Zeebrugge zo vaak de motor van de Belgische economie: laat die motor dan ook op volle capaciteit draaien.”

Havenschepen Annick De Ridder spreekt van een mijlpaal voor de haven: “Een diepgang van 16 meter maakt dat we ons nog sterker kunnen profileren op het Verre Oosten, waar de grootste schepen varen. Zo versterken we onze positie als eerste aanloophaven.”