Direct naar artikelinhoud
Festivals

Sabam zet kwaad bloed met hogere factuur voor festivals

Dranouter afgelopen weekend, een van de festivals die voortaan wat meer zullen moeten afstaan aan Sabam. Tenminste, als de stijging doorgaat.

De muziekfestivals willen de recente tariefverhoging van Sabam aanvechten in de rechtbank. Ook economieminister Kris Peeters (CD&V) laat onderzoeken of de aanpassing wettelijk is verlopen. "De verontwaardiging is te gemakkelijk", vindt een specialist auteursrecht.

Elke zomer krijgen de festivals een rekening van Sabam in de bus. Dat lijkt wat raar, omdat ze de muzikanten toch al betalen. Maar het geld dient ook om pakweg de componist van een nummer te vergoeden, die niet altijd mee op het podium staat. De vereniging voor auteursrechten neemt standaard 6 procent van de omzet. Bij beperkte inkomsten, zoals bij een gratis festival, wordt er gekeken naar het 'artistiek budget' van de organisator. Het tarief in België is bovendien degressief, wat betekent dat het daalt naarmate een festival groeit, want grote organisaties hebben meer kosten.

Maar, zo maakte De Tijd zaterdag bekend, de factuur zal volgend jaar anders uitvallen. Grote namen als Rock Werchter, Pukkelpop of Tomorrowland zullen hun tarief van gemiddeld 2,5 à 3 procent naar ongeveer 3,5 procent zien stijgen. En bij het artistiek budget worden vanaf 2017 niet enkel de muzikantengages, maar ook de kosten voor licht en geluid meegeteld.

Over die aanpassingen staan Sabam en de Federatie voor Muziekfestivals in Vlaanderen (FMV) loodrecht tegenover elkaar. "De tarieven passen nu meer in de Europese lijn, die trouwens vaak hoger liggen", legt Serge Vloeberghs, directeur verkoop van Sabam uit. "Wij hanteren nog steeds een gunstregime voor festivals, in het buitenland is dat niet zo."

Onzin, reageert FMV, Sabam houdt enkel rekening met de cijfers die in haar kraam passen. Directeur Serge Platel: "Zo is de opvolging en inning in Frankrijk heel soepel, en krijgen de grote festivals in Nederland een fikse korting."

En als Sabam vindt dat ze de definitie voor artistieke kosten vooral heeft scherpgesteld, dan ziet FMV dat eerder als een uitbreiding. "Tot nu toe hielden we alleen rekening met de gages voor de artiesten. Nu zal het erop neerkomen dat hoe beter we de muziek willen brengen, hoe meer we zullen moeten betalen." Vloeberghs: "Het gaat over een breder economisch principe: hoe hoog zijn de budgetten van een festivalorganisator?"

'Consument betaalt de rekening'

Wat de gevolgen zijn van die tariefwijziging, ook daarover bestaat onenigheid. FMV heeft berekend dat de factuur met 16 tot 37 procent toeneemt voor de middelgrote tot heel grote festivals. "Het zal de consument zijn die de rekening betaalt", denkt Platel. Klopt niet, klinkt het alweer aan de andere kant: slechts een handvol festivals ziet die bodemprijs stijgen, voor slechts 7 procent, zoals Rock Werchter, gaat het om een toename van meer dan 10 procent. "Bij een ticket van 100 euro gaat nu 2,5 euro naar de auteurs. Dat wordt nu 3,5 euro", stelt Vloeberghs, die spreekt over paniekzaaierij. "Zo lees ik nergens dat we de kosten voor openbaar vervoer nu ook uit de berekening houden."

3,5 procent van de omzet zullen grote festivals moeten afstaan aan Sabam, een stijging van 0,5 à 1 procentpunt

Een pittig detail: volgens bronnen dicht bij het dossier, heeft organisator Live Nation (Rock Werchter, Pukkelpop,...) zich akkoord verklaard met de nieuwe tarieven, maar wordt hij door de rest van de sector onder druk gezet om mee te protesteren. Live Nation kon gisteravond niet ingaan op vragen hierover, Sabam wil bevestigen noch ontkennen.

De festivalorganisatoren bekijken alvast of ze het dossier in de rechtbank kunnen aanvechten. Het argument waar de rechter dan wellicht over zal moeten oordelen, is het feitelijke monopolie van Sabam. "Het is geen kwestie van take it or leave it", zegt Platel. "We kunnen er niet onderuit."

Marie-Christine Janssens, specialiste auteursrecht (KU Leuven), vindt die verontwaardiging wat te gemakkelijk. "Twintig jaar geleden zou ik ook sceptisch geweest zijn, maar sinds een aantal jaren wordt Sabam streng gecontroleerd, een verplichting die van Europa komt." Zo moet Sabam haar tariefwijzigingen eerst laten goedkeuren door de FOD Economie. Bevoegd minister Kris Peeters (CD&V) gaat wel laten onderzoeken of alle regels hier gevolgd zijn.

Sabam heeft ook haar imago tegen, maar in een opiniestuk wijst muzikant Tom Kestens erop dat er over de stijgende bierprijzen niet gezeurd wordt. Een terechte vergelijking, vindt Janssens. "Hetzelfde geldt voor de duurdere tickets. Het is de taak van Sabam om de belangen van de auteurs te beschermen."