‘Toen ik aangaf niet op een date te willen, kreeg ik te horen dat ik me niet zo aan moest stellen’: ex-deelnemers ‘Temptation Island’ getuigen
Steeds meer ex-deelnemers van Temptation Island vallen Efrain en Aylin bij, nadat zij uit de doeken hebben gedaan hoe het programma van de Nederlandse commerciële zender RTL hen mentaal sloopte. Volgens vijf van hen rammelt de nazorg aan alle kanten. Zij vertellen hoe het er echt aan toe gaat achter de schermen, wat de psychische gevolgen zijn én hoe zij met alle kritiek omgaan. ‘In het contract staat: je moet de aanwijzingen van de productie opvolgen.’
Hans* was al tijden nerveus. De makers van Temptation Island hadden gezegd dat hij zijn ouders niets mocht vertellen over wat was voorgevallen tussen hem en zijn ex, tijdens deelname aan het programma. Maar de Belg wist ook: ze zullen zien hoe mijn ex me uitmaakt voor vreemdganger – het was misschien nog wel een van de minst schadelijke beschuldigingen. Hans voelde de spanning oplopen, wetend dat de eerste uitzending van ‘zijn’ seizoen dichterbij kwam. Toen belde zijn moeder. “Ze jankte. Mijn vader flipte.” Hans’ ouders hadden een voorproefje van het programma gezien. “Het werd zwart voor mijn ogen. Dat was het moment waarop ik me van kant wilde maken.”
Temptation Island is het programma waarin partners uit elkaar worden gehaald, om omringd door ‘verleiders’ hun relatie te testen. Soms krijgen geliefden beelden te zien, korte fragmenten als inkijkje in het leven dat hun partner eventjes zonder ze leidt. Er zijn signalen, zoals vuurwerk, die aangeven dat iemand in het andere kamp een grens heeft overschreden. Sinds de start in 2002 kent het programma trouwe fans. De eerste aflevering van het laatst uitgezonden seizoen werd 820.000 keer bekeken.
Maar de toekomst van het programma hangt aan een zijden draadje, nadat deelnemers Efraïn en Aylin hun verhaal in de Nederlandse krant AD hebben verteld. Zij kregen na een mediationtraject met producent Simpel Zodiak (RTL was toehoorder) 30.000 euro. Aansprakelijkheid voor hun psychische problemen werd niet geaccepteerd, wel moest geconstateerd worden: er zijn fouten gemaakt. Sindsdien melden steeds meer deelnemers met klachten over het programma zich bij advocaat Sébas Diekstra, die ook Efrain en Aylin vertegenwoordigt.
Vijf verhalen
Vijf deelnemers spraken met ons. Drie vrouwen en twee mannen, die meededen tussen 2018 en vooral de laatste jaren, tot 2023. Ze willen anoniem blijven, om niet teruggeworpen te worden naar een zeer moeilijke periode, of om hun familie te sparen. De een werd met haar partner gecast, tijdens het uitgaan in Amsterdam. Tanja*: “Mijn ex zag dat als een kans om bekend te worden, ik heb me mee laten slepen.”
Bas* gaf zichzelf en zijn partner op als grap. “Ik hoorde niks, tot we tien dagen voor de opnames werden gevraagd mee te doen.” Eén deelneemster tekende haar contract op dezelfde dag dat ze gesprekken had gehad met de makers van Temptation. En ook al klinkt het gek, sommigen willen écht hun relatie testen. Neem Denise*, die al jaren in een goede, stabiele relatie zat en wilde zien hoe het zou zijn een tijdje apart te zijn. Of Hans, die in een relatie vol wantrouwen en ontrouw wilde laten zien: je kan me wél vertrouwen.
Vier van deze deelnemers hielden serieuze, psychische klachten over aan hun deelname. En juist op zulke klachten werd de afgelopen weken door het publiek hard gereageerd. Je weet waar je aan begint, zo klonk het. Maar stuk voor stuk zeggen deze deelnemers: dat weet je niet.
De hele dag zijn er interviews. Relaties gaan om je heen kapot
Je weet waar je aan begint
Ergens zou je kunnen zeggen dat Bas zich door Temptation Island heen vocht – spreekwoordelijk dan. Werden de makers woedend toen tijdens de opnames bleek dat hij een strafblad had, dan maande hij ze tot kalmte – en wees ze op die ene, niet ingevulde vraag op de vragenlijst die hij in allerijl nog in het vliegtuig in had moet vullen. Wilden ze hem op een date laten gaan met een verleidster die hij niet mee wilde nemen, dan zei hij nee.
Misschien hielp het Bas dat hij opgroeide in een van de slechtere buurten van Nederland, of dat hij min of meer gehard was door dat strafblad – hij gaat binnenkort lezingen geven over hoe hij zijn leven omgooide. Maar ook hij zegt: tijdens Temptation Island word je “emotioneel geleefd”. “Als je nog dronken bent van de avond ervoor word je alweer uit je bed gehaald. De hele dag zijn er interviews. Relaties gaan om je heen kapot. Ik bemoei me nooit met discussies op het internet, maar toen ik laatst iemand zag zeggen: ‘Je weet waar je aan begint’, heb ik gevraagd: ‘Heb jij meegedaan dan?’”
Alle deelnemers die we spraken voor dit artikel, ervaarden druk – veel druk – van de productie. Meerderen vertellen hoe ze te horen kregen dat ze niet goed over zouden komen op televisie, als ze niet zouden reageren, of niet zouden handelen zoals medewerkers van het programma. En in veel gevallen werd geschermd met het contract – “Je hebt getekend.”
Toen ik aangaf niet op een date te willen, kreeg ik te horen dat ik me niet zo aan moest stellen
Emotionele uitbarstingen
“Ik heb dat contract laatst nog opgezocht”, zegt Tanja. “Daarin stond: je moet de aanwijzingen van de productie opvolgen. En zo voelde het ook, alsof ik – als ze zeiden dat ik mijn string uit moest doen, dat ook zou moeten. Samen slapen met een andere kandidaat, aan wie ik veel steun had, mocht niet. Ik deed mijn kamerdeur op slot, daar kreeg ik commentaar op. Ik wilde niemand op mijn kamer hebben, toch stond een vrijgezel voor de deur met een ontbijtje.”
“De beelden die zij willen moeten gemaakt worden”, zegt Petra* ook. En ze kan het niet bewijzen, maar heeft het gevoel dat de manipulatie waarover alle deelnemers spreken bij haar totaal grensoverschrijdend plaatsvond. “Tijdens een dreamdate kreeg ik wijn. Ik werd daarvan zo draaierig, zo zweverig. Ik schaamde me dood, voelde me zo rot en sukkelde bijna in slaap.” Petra gelooft nog altijd dat ze die avond is gedrogeerd. En dat is alleen maar versterkt doordat een producent bij een latere opname toen er over die avond werd gesproken zei: “Bedoel je die wijn met GHB erin?” “Ik heb dat nog besproken. Ik kreeg te horen: ‘Die medewerker, die maakt wel eens grapjes’.”
Een goede, oprechte psycholoog zou heel anders met mij zijn omgegaan
Stoppen met het programma
Petra wilde weg. We zagen appjes in, die nog voor de opnames werden gestuurd naar de programmapsycholoog – tijdens de opnames moet de telefoon worden ingeleverd. “Ik zit momenteel heel erg slecht in mijn vel, ik zou graag toch stoppen met Temptation.” En: “Ik neem aan dat ik psychisch ‘afgekeurd’ moet worden.” De psycholoog kwam. Hij zei: “Je bent nu eenmaal hier, je kan het het beste maar afmaken.” De hyperventilatie bleef, ook na het programma. Nog altijd gelooft Petra: “Een goede, oprechte psycholoog zou heel anders met mij zijn omgegaan.” Ook andere deelnemers die aangaven weg te willen, kregen nul op het rekest.
Zo eindigde ook Hans op bizarre wijze weer op zijn kamer, nadat hij zijn kleren in zijn koffer had gepropt en klaar stond om te vertrekken. “Het stopte voor mij. Twee mensen van de productie zijn toen gekomen. Een zei mij: ‘Je hebt een contract getekend, in heel deze periode ga je niet naar huis.’ Een andere medewerker heeft toen mijn valies blijkbaar meegenomen. Toen ik op mijn kamer kwam, hingen al mijn kleren gestreken in mijn kast.”
Ik heb mijn hulp zelf geregeld. Op een belletje wacht ik nog steeds
‘Intensieve nazorg’
De psycholoog speelde volgens deelneemster Aylin informatie door naar de makers van Temptation Island. Vrijwel direct nadat zij met hem had gesproken, omdat ze na deelname in psychische nood was gekomen, werd ze gebeld door een productiemedewerker, die haar confronteerde met het gevoerde gesprek. De vertrouwelijkheid van gesprekken met de psycholoog werd inzet bij het mediationtraject van Efrain, Aylin en producent SimpelZodiak, ook al zou die vertrouwelijkheid al via de geheimhoudingsplicht van psychologen moeten zijn gewaarborgd.
Ergens is het ook de vraag, verzucht een van de deelnemers nu, welke psycholoog nu eigenlijk meewerkt aan een programma dat draait om relatiebreuken. En als het gaat om nazorg, wat die nu precies inhoudt.
RTL houdt bij monde van topman Peter van der Vorst vol: die nazorg is intensief. Maar toen het zwart was geworden voor Hans’ ogen, hij aan zelfdoding dacht en niemand meer vertrouwde, vond hij geen hulp bij Temptation Island. “Er werd gezegd dat ik hulp nodig had bij mij in de buurt en dat zij dat zouden regelen. Ik heb niets meer gehoord, behalve dat degene die me hulp beloofde met een ander programma mee naar het buitenland was vertrokken. Ik heb mijn hulp zelf geregeld. Op een belletje wacht ik nog steeds.”
Ik heb een burn-out gehad, durfde eigenlijk niet meer naar buiten
Te labiel
Tanja was “volledig kapot”, toen ze thuiskwam. “Op mijn werk bij een marketingbureau wilde een opdrachtgever niet met mij werken, omdat ik te labiel zou zijn. Zo liep ik meerdere trauma’s op. Ik heb een burn-out gehad, durfde eigenlijk niet meer naar buiten. Daardoor heb ik ook mijn hbo-studie niet afgemaakt. Ik ben achteraf denk ik één keer gebeld door het programma. Ik heb dat eerlijk gezegd ook afgehouden: ik was helemaal klaar met Temptation Island.”
Denise noemt de periode na de opnames “een duistere”. “Het voelde voor mij niet veilig. Ik heb uiteindelijk gesprekken gehad met mijn eigen psycholoog, nadat zij het hadden nagelaten mij met iemand in contact te brengen. De mediatraining die ons werd aangeboden ging niet eens door.” Als ze die wel had gekregen, had deze overigens weinig voorgesteld, zegt Bas. “Er werd vooral gezegd dat je de reacties op sociale media uit moest zetten. Dat er goede begeleiding en nazorg is, dat is de grootste leugen die er bestaat.” Of, zoals Petra samenvat: “Bullshit.”
Hyperventileren
En misschien werd er wel een leuk programma gemaakt, zegt Tanja, maar voor haar was dat niet leuk. Inmiddels woont Tanja in het buitenland en heeft ze een verborgen social media-account met 60 volgers. Toch wordt ze nog altijd herkend als ze in Nederland is. Soms vraagt ze zich af hoe haar leven eruit had gezien zonder Temptation. En denkt ze: zo’n programma moet eigenlijk van de buis. “Of het format moet helemaal opnieuw worden geschreven, zodat mensen gewoon hun gang kunnen gaan.”
Ik wil niet dat anderen meemaken wat ik heb meegemaakt
RTL wil graag in gesprek met deelnemers zoals degenen die nu naar buiten treden. Maar Petra vraagt zich af of ze dat wil. “Ik weet nog hoe een medewerker – toen ik me afvroeg of ik ooit nog iemand zou kunnen vertrouwen – tegen me zei: ‘Je moet nu niet zo’n zure tante worden, hoor.’ Dat heeft me vreselijk gekwetst, maar ze konden in die tijd alles maken. Ik was door Temptation gaan hyperventileren, kwam als ik huilde niet meer op adem. De psycholoog die ik via de huisarts vond heeft me geholpen om het te verwerken. Misschien ben ik nu klaar om daarover, en al het andere, een gesprek aan te gaan. Ik sta nu sterker in mijn schoenen.”
Hans is zeker klaar voor zo’n gesprek. Hij is gelukkig in de liefde inmiddels, en tot de tanden toe bewapend om zijn verhaal te doen – zij het terwijl de stoom uit zijn oren komt. “Ik wil geen geld, ik wil gerechtigheid. Het is alles voor de televisie. Ik wil niet dat anderen ondervinden hoe dat werkt. Ik wil niet dat anderen meemaken wat ik heb meegemaakt.”
Dat hij na jarenlange stilte onlangs plots een appje kreeg van een medewerker van Temptation Island maakt hem alleen maar woedender. Wij zagen deze conversatie in. “Met jou alles in orde?” is te lezen. Hans reageert: “Je mag ook direct vragen of ik ook contact heb gehad met de advocaat die het dossier behandelt. Dat werkt een stuk efficiënter.”
Reacties
Producent Simpel Zodiak reageert: “Helaas zijn er enkele kandidaten die het programma Temptation Island: Love of Leave met een ontevreden gevoel hebben verlaten of emotionele druk hebben gevoeld, zonder dat wij hiervan op de hoogte waren. Dit raakt ons oprecht, omdat het altijd onze intentie is dat elke deelnemer gedurende de gehele productieperiode een fijne ervaring heeft. Tijdens het productieproces voorafgaand aan het vertrek naar de opnamelocatie bereiden we alle kandidaten zo goed mogelijk voor op hun deelname. Dat de impact van deelname in sommige gevallen groter is geweest dan zij aanvankelijk hadden gedacht, nemen we serieus. Wij willen dit graag bespreekbaar maken, zodat eventuele zorgen of ontevredenheid geadresseerd kunnen worden voor de toekomst.”
“Wij hanteren strikte protocollen om ervoor te zorgen dat de productie veilig, eerlijk en op een respectvolle manier verloopt. (...) De psychologen nemen hun vertrouwenspositie zeer serieus en delen geen informatie met de productie. De beschuldiging over het vermeende gebruik van drugs in de drankjes door de productie is volstrekt onjuist. We vinden het zeer ernstig dat deze beschuldiging – die onmiddellijk is weerlegd en waarvoor ieder bewijs ontbreekt – opnieuw wordt herhaald in de media.”
“We hopen zo spoedig mogelijk in contact te komen met de heer Diekstra en de betreffende kandidaten, om een dieper begrip te krijgen van de klachten. We doen dat graag in een persoonlijk gesprek. We zijn vastbesloten om te luisteren, te leren en verbeteringen aan te brengen daar waar nodig.”
Ook RTL reageert: “Deze verhalen laten ons natuurlijk niet koud en nemen we serieus. Deelnemen aan een programma moet een positieve ervaring zijn. Als dat achteraf voor meerdere mensen niet zo blijkt te zijn, dan moet daar iets aan worden gedaan. Daarom willen we graag zo snel mogelijk in gesprek met de oud-deelnemers om te horen wat er gebeurd is. Ook blijven we in gesprek met producent SimpelZodiak. Pas na deze gesprekken kunnen we samen met de producent bepalen of dan wel hoe we met Temptation Island doorgaan.”
Advocaat Diekstra zegt ondertussen: “Dat RTL zo stellig beweert dat ‘intensieve nazorg’ geboden is voordat men daadwerkelijk in gesprek is gegaan met de getroffen deelnemers, geeft de indruk dat men eerder bezig is met het blussen van een pr-brand dan met oprecht luisteren naar en erkennen van de ervaringen van hun deelnemers. Het roept serieuze vraagtekens op over hun bereidheid om verantwoordelijkheid te nemen voor de situatie en het welzijn van hun deelnemers.”
* Omwille van hun privacy zijn de namen van oud-deelnemers gefingeerd. Hun echte namen zijn bij de redactie bekend.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
