Wetenschappers doen ongelooflijke ontdekking tijdens zoektocht in museum: 125 zoogdieren blijken licht te geven in het donker

Als je een blacklight-feest organiseert in een natuurhistorisch museum vol opgezette dieren zal je niet al teveel glow-in-the-dark verf moeten gebruiken. Want de meeste zoogdieren zullen licht geven. Dat blijkt althans uit nieuw onderzoek. Het was Kenny Travouillon, conservator zoogdierkunde in het Western Australian Museum, die tot deze conclusie kwam nadat hij met zijn team ultraviolet licht scheen op 125 soorten zoogdieren in de collectie van het museum.

Het ‘licht geven in het donker’ bleef niet beperkt tot vogelbekdieren en wombats, die een paar jaar geleden werden geïdentificeerd als zogenaamde biofluorescerende soorten. Telkens wanneer ze een nieuwe soort zoogdier onderzochten, straalde die onder UV-licht een groene, blauwe, roze of witte tint uit. Zo lichtte de binnenkant van de puntige oren van een rode vos plots groen op. Een ijsbeer gloeide dan weer als een wit T-shirt onder uv-licht, net zoals de witte strepen van de zebra en gele vacht van het luipaard. De vleugels van de oranjebladneusvleermuis veranderden in een spierwit skelet, terwijl zijn vacht roze gloeide.

_{Lees verder onder de afbeelding}

De nieuwe wetenschappelijke studie toonde aan dat fluorescentie aanwezig is in de helft van de zoogdierfamilies. “We ontdekten dat fluorescentie wijdverspreid is bij de zoogdieren”, schrijven de onderzoekers. “Gebieden die fluorescentie tonen zijn witte en lichte vacht, stekels, snorharen, klauwen, tanden en wat naakte huid.” De enige zoogdiersoort die geen fluorescentie aan de buitenkant vertoonde was de dwergspinnerdolfijn. Maar, zijn tanden waren wel fluorescerend.

Fluorescentie ontstaat wanneer een stofje, zoals een eiwit, ultraviolet licht absorbeert en vervolgens licht met een andere golflengte en dus kleur uitstraalt.

Biologen hebben lang gedebatteerd over de vraag of deze fluorescerende gloed een evolutionair voordeel oplevert of eenvoudigweg een bijproduct is van chemische processen. Zo is het eiwit genaamd keratine dat wordt aangetroffen in nagels, huid, tanden, botten, stekels, snorharen en klauwen biofluorescerend. Maar deze optische eigenschap zou gewoon een toeval van de evolutie kunnen zijn.

_{Lees verder onder de afbeelding}

Neem bijvoorbeeld de zuidelijke buidelmol (Notoryctes typhlops) die ondergronds leeft. Dit is een van de meest lichtgevende zoogdieren omwille van zijn geelwitte vacht. De keratine in de vacht van deze buidelmol kan verhoogd zijn om te beschermen tegen schurende bodemdeeltjes, met fluorescentie als bijwerking. Dat veronderstellen de onderzoekers. “Het blijft onduidelijk of fluorescentie een specifieke biologische rol speelt voor zoogdieren”, schrijven de onderzoekers.

Maar misschien heeft het dan weer wel nut bij zoogdieren die ‘s nachts of in de schemering leven. Zo zou fluorescentie ervoor kunnen zorgen dat ze beter zichtbaar zijn bij weinig licht. Handig als je wilt paren of je territorium verdedigen. “Fluorescentie kwam het meest voor en was het meest intens onder nachtelijke soorten”, schrijven de wetenschappers.

Evolutionair voordeel of niet, het is een fascinerend fenomeen.

LEES OOK:

Wetenschappers ontdekken glow-in-the-dark wespennesten

Tot vier keer meer meldingen van bedwantsen dan vorig jaar: “Verschrikkelijk moeilijk om ze kwijt te raken, maar zo lukt het wel”(+)

Meer dan 1500 diersoorten hebben seksuele handelingen met hetzelfde geslacht: is er een evolutionair voordeel?