TERUGLEZEN OEKRAÏNE. Poetin: "Granaatscherven gevonden in lichamen die op vliegtuig Prigozjin zaten” - 51 doden bij Russische raketaanval op café en buurtwinkel

"Met de bloedige aanslag op het Oekraïense dorp Groza bereiken de Russische wreedheden een nog meer sinister niveau." Dat stelt het hoofd van de Europese diplomatie, Josep Borrell. Bij de raketaanval op een buurtwinkel en een café zijn 51 mensen om het leven gekomen.

"Opzettelijke aanvallen op burgers zijn oorlogsmisdaden (...). Rusland bewijst opnieuw dat het niet van plan is om de terreur die het uitoefent op het Oekraïense volk op te geven", zei hij op X (het vroegere Twitter). "De Russische leiders, commandanten, daders en medeplichtigen van deze gruweldaden moeten ter verantwoording worden geroepen."

"We moeten het Oekraïense volk blijven steunen omdat dit de verschrikkelijke realiteit is waarmee ze dagelijks leven", reageert Witte Huis-woordvoerster Karine Jean-Pierre. De Amerikaanse president Joe Biden probeert extra fondsen van het Congres te krijgen om Oekraïne te helpen.

In de lichamen van de mensen die zijn omgekomen aan boord van het vliegtuig waarin ook Wagner-baas Jevgeni Prigojzin zat, zijn scherven van handgranaten gevonden. Dat zegt de Russische president Vladimir Poetin. Er zouden geen aanwijzingen zijn dat het vliegtuig van buitenaf ergens mee geraakt is, klinkt het.

Prigozjin zou eind augustus samen met negen anderen omgekomen zijn toen zijn vliegtuig neerstortte in de buurt van Moskou. Het is niet duidelijk waardoor het toestel neerstortte en internationaal werd meteen gespeculeerd dat Poetin erachter zou zitten.

Prigozjin en Poetin hadden een maand eerder een ongekend openlijk conflict. De paramilitaire Wagner-groep kwam in opstand en rukte op in de richting van Moskou.

Inmiddels hebben volgens Poetin duizenden militairen van Wagner zich aangesloten bij de reguliere Russische krijgsmacht. Sterker nog, Poetin zegt dat er geen private militaire organisaties meer bestaan in Rusland.

De Duitse bondskanselier heeft in de marge van een bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap in Spanje een nieuw Patriot-luchtverdedigingssysteem voor Oekraïne beloofd. "Dat hebben ze nu het meest nodig", stelt Olaf Scholz na een onderhoud met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. 

De bondskanselier verwees naar de nakende wintermaanden. Verwacht wordt dat Rusland dan opnieuw energienetwerken in Oekraïne zal bestoken met drones en raketten.

Zelensky sprak op X (het vroegere Twitter) zijn dank uit voor de Duitse toezegging. "Ik ben dankbaar voor de Duitse steun voor de verdediging van onze vrijheid en bevolking. Dit gaat ook om de verdediging van Europa en onze gemeenschappelijke waarden", klonk het.

Net als Nederland en de Verenigde Staten had Duitsland in april een Patriot-systeem geschonken aan Oekraïne. In augustus leverde Berlijn ook nog twee bijkomende Patriot-lanceerinrichtingen.

Ondanks aandringen van Kiev blijft Duitsland wel de levering van Taurus-kruisraketten met een reikwijdte van 500 kilometer afhouden. Scholz verwees naar de grondwet en de Duitse mogelijkheden. "Dat betekent vanzelfsprekend dat we erover moeten waken dat er geen escalatie van de oorlog komt en Duitsland geen deel van het conflict wordt", zei hij.

De dodentol in Groza is intussen opgelopen tot 51, laat de minister van Binnenlandse Zaken Igor Klymenko via Telegram weten. In de regio Charkiv zullen drie dagen van nationale rouw plaatsvinden.

"Het tijdperk van de koloniale overheersing ligt al lang achter ons. We staan ​​voor de taak een nieuwe wereld te bouwen." Dat verklaarde de Russische president Vladimir Poetin in een toespraak tijdens een bijeenkomst in de badplaats Sotsji aan de Zwarte Zee.

"Rusland is in staat om een enorme bijdrage te leveren aan de nieuwe wereldorde, maar sommigen hebben hieruit blijkbaar verstaan dat we ons zouden onderwerpen", klonk het. "Niemand wilde luisteren naar Rusland, de arrogantie van het Westen swingde de pan uit. En dat terwijl hun welvaart grotendeels bereikt werd door de planeet te plunderen."

In zijn ogen laat de oorlog in Oekraïne aan duidelijkheid niets te wensen over. "Door het koloniale denken van Washington zijn de leiders van het Westen hun realiteitszin verloren. De Verenigde Staten beschouwen zichzelf als de enige scheidsrechter van de waarheid op de planeet. Met welk recht spellen zij andere landen de les?" 

"Wij zijn de zogenaamde oorlog in Oekraïne niet begonnen. Integendeel, we proberen hem te beëindigen", klonk het ook nog.

Wagner heeft bij een Chinees bedrijf twee observatiesatellieten gekocht en een contract afgesloten om beelden te bestellen. Daardoor beschikt de Russische paramilitaire groep over een schat aan inlichtingen. Dat blijkt uit documenten die het Franse persagentschap AFP heeft ingekeken.

Volgens een Europese veiligheidsbron werden sommige van de beelden zelfs gebruikt door Jevgeni Prigozjin om zijn muiterij in juni voor te bereiden. Dat was de grootste bedreiging waarmee de Russische president Vladimir Poetin ooit te maken kreeg.

Volgens het contract werd er 31 miljoen dollar op tafel gelegd door Nika-Frut, een bedrijf van Prigozjin. In ruil leverde de Chinese ruimtereus Chang Guang Satellite Technology twee observatiesatellieten met een zeer hoge resolutie. Dankzij die beelden kreeg Wagner de kans om cruciale info in te winnen over Oekraïne en Afrika.

Eind mei bestelden de mannen van Prigozjin ook zo'n 80 beelden van Russisch grondgebied, van de Oekraïense grens tot Moskou. Het is die route die Wagner eind juni uiteindelijk nam tijdens de muiterij.

De opstand werd binnen 24 uur afgebroken, maar bezegelde wel het lot van Prigozjin. Enkele weken later kwam hij om in een vliegtuigcrash.

In de stad Beryslav (in de zuidelijke Oekraïense regio Cherson) is een ziekenhuis zwaar beschadigd geraakt door Russische beschietingen. Aanvallen op ziekenhuizen worden beschouwd als oorlogsmisdaden.

"De vierde verdieping werd volledig verwoest, een andere verdieping gedeeltelijk", schreef de militaire gouverneur Oleksandr Prokoedin op Facebook. De bestuurder van een ambulance liep een beenbreuk en een hoofdwonde op, een hulpverlener kwam er vanaf met kneuzingen.

Beryslav ligt aan de oever van de Dnjepr en werd afgelopen najaar door Oekraïne heroverd na een Russische bezetting. Door de nabijheid van het front is de stad al herhaaldelijk onder vuur komen te liggen. Onlangs wierp de Russische luchtmacht ook verschillende malen luchtbommen op Beryslav.

Meer dan 26.000 Oekraïners, onder wie 15.000 militairen, zijn als vermist opgegeven sinds het begin van de Russische invasie in februari 2022. Dat heeft de Oekraïense viceminister van Binnenlandse Zaken, Leonid Tymtsjenko, donderdag gezegd. Onder de vermisten zijn ook 11.000 burgers.

Het gaat om personen van wie er geen nieuws is "met betrekking tot de oorlog", ook in de door Rusland bezette gebieden, zo verduidelijkte de woordvoerder van de minister Mariana Reva aan persbureau AFP. "In de cijfers zijn alleen de gegevens opgenomen van de Oekraïners die officieel geregistreerd zijn", zei Reva. "Het aantal kan nog verder oplopen naarmate de registraties worden aangevuld."

Oekraïne communiceert het totale aantal slachtoffers en de militaire verliezen van de oorlog met Rusland niet. Over de burgersslachtoffers van Russische aanvallen berichten de autoriteiten daarentegen dagelijks.

De New York Times schatte recent dat al 70.000 Oekraïense militairen om het leven zijn gekomen sinds het begin van de oorlog. Het aantal gewonden ligt volgens de Amerikaanse krant tussen de 100.000 en 200.000. Aan Russische zijde zouden er meer slachtoffers zijn gevallen: 120.000 doden en tot 180.000 gewonden. De Russische reserves aan manschappen zijn wel groter, wat op de lange termijn een voordeel is.

Josep Borrell, de hoge vertegenwoordiger van het Europees buitenlands beleid, wijst erop dat Europa de Amerikaanse steun voor Oekraïne niet kan vervangen. Dat zegt hij op een moment dat de politieke crisis in Washington vragen oproept over de voortzetting van de Amerikaanse hulp.

Zaterdag werd in Washington op het allerlaatste moment alsnog een akkoord gesloten over een noodbegroting. Daarin is geen steun voor Oekraïne opgenomen, waardoor de extra hulp aan Oekraïne 45 dagen lang wordt bevroren.

"Vanzelfsprekend kan Europa de Verenigde Staten niet vervangen", aldus Borrell op een bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap in het Spaanse Granada. Hij wijst erop dat de EU de oprichting van een fonds bekijkt dat zou voorzien in 20 miljard euro over vier jaar voor het Oekraïense leger. 

De Europese Politieke Gemeenschap is een politiek overlegforum van bijna vijftig landen dat in de nasleep van de Russische invasie van Oekraïne in het leven is geroepen om de grote strategische kwesties van het continent te bespreken. 

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky wees er al op dat het bewaren van de eenheid in Europa de belangrijkste opgave is. De Europese Unie stond sinds de Russische inval in Oekraïne steeds als één man achter de regering in Kiev, maar de laatste tijd lijkt de verdeeldheid te groeien. Ook vreest Zelensky Amerikaanse steun te zullen verliezen, wegens de "moeilijke verkiezingsperiode" in de VS.

De Spaanse interim-premier Pedro Sánchez beloofde Oekraïne te zullen blijven steunen in zijn strijd tegen de Russische invasie. "Alle Europeanen steunen Oekraïne totdat er een rechtvaardige vrede is bereikt", zei hij. Ook hij haalde aan dat er besprekingen plaatsvinden over hoe Europa Oekraïne van voldoende financiële middelen kan voorzien.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zal de bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap in Granada bijwonen. Hij meldde donderdagochtend op het platform X dat hij in de Spaanse stad is aangekomen. Hij wil "de veiligheid en stabiliteit van ons gemeenschappelijke Europese thuis waarborgen", schrijft hij.

"De sleutel voor ons, vooral voor de winter, is het versterken van de luchtverdediging. We hebben al de basis voor nieuwe overeenkomsten met onze partners", die nu moeten worden "bevestigd en uitgevoerd", stelt Zelenski op Telegram.

Ook zal er volgens hem speciale aandacht zijn voor de regio rond de Zwarte Zee en de pogingen om de voedselzekerheid in de wereld te versterken en de vrije doorvaart. Oekraïne exporteert de laatste tijd weer graan via de Zwarte Zee, ondanks de dreiging van Russische aanvallen.

Donderdag vindt de nieuwe bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap plaats, het losse politieke overlegforum van bijna vijftig landen dat in de nasleep van de Russische invasie van Oekraïne in het leven is geroepen om de grote strategische kwesties van het continent te bespreken. 

Vrijdag start dan de Europese top, waar premiers en presidenten zullen bezinnen over de toekomstige marsrichting van de EU, maar ook migratie staat op de agenda.

De Britse premier Rishi Sunak wil meer eenheid onder de Europese leiders om de bedreigingen vanuit Rusland het hoofd te bieden en de strijd aan te gaan tegen mensensmokkelaars. Hij wil onder meer met ons land de samenwerking opvoeren.

Sunak zal zijn plannen vandaag uit de doeken doen tijdens de bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap in het Spaanse Granada. Hij zal er een meeting voorzitten met de Italiaanse premier Giorgia Meloni over "illegale migratie en georganiseerde misdaad". Daar zal Sunak naar alle verwachting hameren op meer gecoördineerde acties.

Volgens Downing Street zal Sunak bilaterale inititatieven aankondigen met België, Bulgarije en Servië om meer inlichtingen uit te wisselen en de operationele samenwerking te vergroten. 

Met ons land wil Sunak onder meer de samenwerking opvoeren om de georganiseerde misdaad en de illegale migratie naar het Verenigd Koninkrijk te bestrijden. Met Servië wil hij dan weer verder criminele netwerken tegengaan. 

Ook de steun voor Oekraïne wordt besproken, inclusief de inspanningen van de Europese bondgenoten om Kiev te voorzien van wapens en de noodzaak van graantransporten via de Zwarte Zee. Verwacht wordt dat Sunak de toekenning van Britse humanitaire hulp tijdens de wintermaanden zal bevestigen. 

Ook artificiële intelligentie komt aan bod tijdens de top, waarop 47 landen zijn uitgenodigd. 

Russische voetballers zijn weer welkom op jeugdtoernooien voor de categorie tot 17 jaar. Dat maakte Wereldvoetbalbond FIFA woensdag bekend. Rusland was uitgesloten van deelname aan internationale voetbaltoernooien sinds de inval in Oekraïne in februari 2022.

De beslissing houdt in dat Rusland aanwezig mag zijn op de WK's U17 voor jongens en meisjes. De Russische teams mogen alleen deelnemen onder de naam 'Voetbalunie van Rusland'. Ze moeten spelen in neutrale kleuren en mogen geen gebruik maken van de nationale vlag en het volkslied.

Vorige week maakte de Europese voetbalunie UEFA al bekend dat Russische jeugdteams weer mogen meedoen aan internationale voetbaltoernooien in Europa. Seniorenteams blijven, zolang Rusland oorlog voert in Oekraïne, wel uitgesloten.

De UEFA verklaarde eerder dat "kinderen niet mogen worden gestraft voor acties waarvoor de verantwoordelijkheid uitsluitend bij volwassenen ligt". De voetbalbond van Oekraïne heeft er bij de UEFA op aangedrongen om de beslissing te heroverwegen en heeft aangegeven dat het niet zal spelen op toernooien met Russische teams. Ook Engeland, Noorwegen, Zweden en Denemarken hebben gezegd dat zij niet in actie zullen komen op zo'n evenementen.

Oekraïne doet er "alles" voor om nog voor de winter nieuwe luchtafweersystemen van het Westen te krijgen. Zo heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky woensdag verzekerd. Hiermee wil Kiev het hoofd bieden aan een mogelijke nieuwe campagne van Russische bombardementen.

"We doen er alles aan om Oekraïne voor de winter te voorzien van meer luchtverdedigingssystemen. Nu wachten we op bepaalde beslissingen van onze partners", aldus Zelensky in een video die op sociale media werd gepubliceerd.

Daarnaast zei hij ook "vanaf wanneer mogelijk" werk te maken van de bescherming en wederopbouw van essentiële infrastructuur in Oekraïense steden.

In de winter van 2022 heeft Moskou een massale campagne gevoerd gericht tegen Oekraïense infrastructuur, waardoor Oekraïense burgers vaak zonder elektriciteit kwamen te zitten.

De Russische president Vladimir Poetin zal volgende week Kirgizië bezoeken. Dat meldden de autoriteiten in het Centraal-Aziatische land woensdag. Het is Poetins eerste buitenlandse reis sinds het uitvaardigen van een arrestatiebevel tegen hem, in maart dit jaar door het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag.

"Op uitnodiging van de president van Kirgizië, Sadyr Japarov, zal de president van de Russische Federatie op 12 oktober een officieel bezoek brengen aan ons land", meldde het Kirgizische persbureau Kabar, onder verwijzing naar een functionaris van het presidentiële kantoor.

Volgens Russische media zal Poetin onder andere een Russische luchtmachtbasis in de stad Kant bezoeken, ten oosten van de hoofdstad Bishkek, ter gelegenheid van de twintigste verjaardag van de opening ervan.

Poetin heeft Rusland zelden verlaten sinds de grootschalige invasie van Oekraïne, in februari 2022. Hij reisde in december voor het laatst naar het buitenland en bezocht toen naast Kirgizië, waar de Russische president in Bishkek de bijeenkomst van de Hoge Euraziatische Economische Raad bijwoonde, ook Wit-Rusland. Het Russische buurland is een trouwe bondgenoot van Moskou in de oorlog in Oekraïne.

Kirgizië heeft het Statuut van Rome, een verdrag dat de leden verplicht zich aan de besluiten van het ICC te houden, niet ondertekend. Van landen die dat wel hebben gedaan, wordt verwacht dat zij de Russische leider arresteren zodra hij voet op hun grondgebied zet.

Om die reden was Poetin in juli niet aanwezig op de BRICS-top in Zuid-Afrika, dat wel aangesloten is bij het Internationaal Strafhof. 

Oekraïne heeft een modern S-400-luchtafweersysteem van het Russische leger op Russisch grondgebied vernield, zegt Kiev. In de nacht van dinsdag op woensdag heeft Moskou dan weer 31 drones neergehaald, laten de Russen weten. Daarnaast zou Rusland er ook in geslaagd zijn een Oekraïense poging om op de geannexeerde Krim te landen afgeslagen hebben.

Het luchtafweersysteem werd, in de wel vaker geviseerde Russische regio Belgorod, vernield met drones, volgens een bron bij de Oekraïense inlichtingendienst SBU. In september eiste de SBU al de vernieling van een ander S-400-systeem op, in de Krim.