Bij Vooruit spreekt niemand van ontslag. Wel is Conner Rousseau voor het eerst echt krediet kwijt

Wat zullen Rousseau en zijn entourage blij zijn als dit weekend voorbij is. Zondagochtend wordt hij nog bij De zevende dag verwacht en ’s middags is hij studiogast in het VTM Nieuws. Daar zal hij zich opnieuw moeten excuseren voor zijn ‘zattemansklap’. “Hopelijk ligt het dan achter ons”, puft een van zijn medewerkers.

Ook Rousseau zelf beseft dat hem nog een paar moeilijke dagen wachten. “Jullie gaan hier als media nu nog even op doorgaan, maar misschien is er straks ook aandacht voor iets anders nodig, de begroting bijvoorbeeld”, zei Rousseau donderdag, aan het eind van zijn nu al beruchte persconferentie vanuit café ’t Hemelrijk in Sint-Niklaas.

Ironisch genoeg is het Alexander De Croo (Open Vld) – het is een publiek geheim dat Rousseau hem maar een matige premier vindt – die de socialist uit de nood kan helpen. Als de federale regering dit weekend al een akkoord vindt over de begroting 2024, zullen de schijnwerpers wegdraaien van Rousseau.

Haaks

Binnen Vooruit zijn de beledigende uitspraken van Rousseau tegenover de Roma-gemeenschap hard aangekomen. Zeker op de grootstedelijke flank van de partij. Zij moeten straks, bij de verkiezingen in 2024, opnieuw van deur tot deur gaan in diverse wijken. Zij moeten gaan uitleggen aan hun kiezers dat Rousseau géén racist is.

Op X schrijft Astrid De Bruycker, Gents schepen van Gelijke Kansen: “De uitspraken die Conner heeft gedaan, raken mij heel diep. Ze staan haaks op waar ik als socialist en mens voor sta.” Nog maar enkele dagen geleden lanceerde ze in Gent een campagne tegen onlinehaatspraak.

Ans Persoons, sinds kort Brussels staatssecretaris, heeft het over “onaanvaardbare” uitspraken.

Een lid van het partijbureau wijst erop dat de buitenwacht vaak het idee heeft dat Rousseau omringd wordt door jaknikkers. “Maar net voor zijn persconferentie hebben we digitaal samengezeten. Daar werd steun uitgesproken voor Conner, maar verschillende collega’s hebben hem ook gezegd dat dit niet voor herhaling vatbaar is.” Onder meer Leuvens burgemeester Mohamed Ridouani en federaal minister Caroline Gennez kwamen tussen.

Molenbeek

Het is niet de eerste keer dat Rousseau, die sinds 2019 aan het hoofd staat van Vooruit, intern tegenwind krijgt. Er was anderhalf jaar geleden al zijn omstreden uitspraak over Molenbeek: “Als ik door Molenbeek rijd, voel ik me niet in België”. Maar dat er nu (dronken) racisme in het spel lijkt, maakt deze zaak van een andere grootteorde.

Rousseau heeft er zelf zijn missie van gemaakt om de opmars van Vlaams Belang te stuiten in 2024. Dat hij hiervoor geregeld ‘flinkse’ inhoudelijke standpunten inneemt, bijvoorbeeld over hoofddoeken, wordt in de partij intussen algemeen aanvaard. Maar zomaar uiterst rechts gaan napraten, dat kan niet, luidt het.

“In de verkiezingsdebatten wordt dit alles een lastig punt voor ons”, geeft een parlementslid toe.

Die zwakte heeft ook de concurrentie geroken. Volgens Nadia Naji, covoorzitter van Groen, normaliseert Rousseau met zijn beschonken uitspraken het racisme in de samenleving, “net in een tijd dat extreemrechts steeds meer opgang vindt”. Cd&v-voorzitter Sammy Mahdi schrijft op Facebook dat “zattemansklap op geen enkele wijze een verschoning is voor lelijke gedachten”.

Wellicht niet geheel toevallig doet N-VA-voorzitter Bart De Wever er voorlopig het zwijgen toe. Hij heeft Rousseau nodig om straks federaal de brug te kunnen slaan richting PS.

Jacht

Voor het eerst sinds zijn aantreden verliest Rousseau nu echt krediet in zijn partij. Al verdient dit meteen nuance. Onder de socialisten leeft al langer het gevoel dat hun voorzitter opgejaagd wild is: onlangs zijn drie klachten wegens ongepast gedrag tegen hem geseponeerd. Volgens de partij hebben de media hier een lelijke rol in gespeeld.

Ook in deze zaak blijven heel wat socialisten met een wrange nasmaak achter, bijvoorbeeld over de vreemde weg die het pv over het incident in café Hemelrijk aflegde. Het pv dateert van elf dagen na de feiten. Het is meteen de reden waarom intern bijna niemand een punt maakt van het publicatieverbod dat werd afgedongen door Rousseau.

Sowieso weet men bij Vooruit donders goed dat de comeback van de partij in de peilingen (rond 16 procent) grotendeels te danken is aan Rousseau. Aan het ‘Conner-effect’: de jonge voorzitter heeft zich in snel tempo opgewerkt tot een van de populairste politici in Vlaanderen.

Een interne peiling deze zomer, afgenomen voor de seponering van de klachten tegen Rousseau, bewees dat het Conner-effect bestaat. Hij kan ook in provincies als West-Vlaanderen en Limburg veel extra stemmen binnenhalen. Ondanks de kritiek is er vandaag dan ook geen enkele socialist die het ‘O-woord’ (ontslag) in de mond neemt. Alleen de Jongsocialisten Gent zeggen het vertrouwen op. De afdeling vaart al langer een eigen koers.

Het is een ijzeren wet van de Wetstraat: een voorzitter van een winnende partij heeft altijd wat meer marge dan die van een partij in achteruitgang.

Vraag dit trouwens maar aan Bruno Tobback. In 2014 werd hij als sp.a-voorzitter, na een verkiezingsnederlaag, bijna gewipt vanwege een rel in Landen. Een rode burgemeester kwam er op het onzalige idee om Roma die een terrein in zijn gemeente bezetten, te verjagen door de decibels van ene ‘dj Jos’ op hen los te laten. Tobback kreeg openlijk de volle laag omdat hij ‘te mak’ reageerde. Een jaar later was hij weg.