Het Israëlisch-Palestijns conflict in vijf vragen

Lees alles over het conflict tussen Israël en Palestina in ons dossier.

1. Hoe begon het conflict?
Na de Eerste Wereldoorlog ontstond het Britse mandaatgebied Palestina. De Britten kregen de opdracht er een zelfstandige (Arabische) staat van te maken met ook een ‘thuisstaat’ voor Joden, tot onvrede van de grotendeels Arabische bevolking. Na de holocaust in de Tweede Wereldoorlog nam de druk voor een Joodse staat nog meer toe, waardoor de Britten te maken kregen met verzet van zowel de Palestijnse Arabieren als de Joden. Daarop besloten de Verenigde Naties in 1947 dat Palestina moest worden verdeeld tussen Joden en Palestijnen. Laatstgenoemden gingen niet akkoord omdat de eersten 56 procent toegewezen kregen met het oog op nog meer Holocaustoverlevenden. In 1948 riepen de Joden hun eigen staat Israël uit.

2. Wat gebeurde er in het Palestijnse gebied?
Palestina, erkend door 138 landen waaronder buurland Egypte en Rusland (België niet), bestaat uit twee gebieden: de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever. De Israëli’s bezetten Gaza in 1967 tijdens de Zesdaagse Oorlog en trokken hun troepen pas terug in 2005. Israël beschouwt dit als het einde van de bezetting, maar oefent nog steeds controle uit over de meeste grenzen, het luchtruim en de wateren van Gaza. De islamitische Palestijnse beweging Hamas en andere militante groeperingen verzetten zich tegen de beperkingen, die sociaaleconomische problemen veroorzaken. De Westelijke Jordaanoever wordt sinds de Oslo-vredesakkoorden van september 1993 bestuurd door de Palestijnse Autoriteit, maar meer dan 60 procent ervan wordt nog altijd gecontroleerd door Israël.

3. Hoe komen de Palestijnen aan wapens?
Ze maken zelf Qassam-raketten maar krijgen volgens de VN Veiligheidsraad ook wapens van Iran. Het zou gaan om machinegeweren, explosieven, raketten en raketwerpers die illegaal worden geleverd via Syrië. Beide landen ontkennen dat. Israël produceert eigen wapens, maar krijgt ook raketten en gevechtsvliegtuigen van de Verenigde Staten.

4. Hoe kan dit conflict stoppen?
Met een definitief vredesakkoord op basis van de zogenoemde tweestatenoplossing waarbij een Palestijnse staat vreedzaam bestaat naast Israël. Uitgangspunt vormen de grenzen van voor de Zesdaagse Oorlog. De toekomstige Palestijnse staat bestaat dan uit de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem.

5. Zijn er al vredesonderhandelingen?
Die waren er, maar liggen nu al jaren stil. Israëls voornaamste doel is naar eigen zeggen de raketaanvallen vanuit Gaza voor eens en voor altijd te beëindigen. Daarnaast wil het het tunnelnetwerk van Hamas tussen Gaza en Israël vernietigen, die Palestijnse militanten gebruiken om aanvallen uit te voeren, en het grondgebied demilitariseren.

De politieke leiders van Hamas zeggen dat ze het geweld pas zullen beëindigen wanneer er een einde komt aan de blokkade van Gaza. De militaire vleugel van de beweging wil enkel toestemmen met een wapenstilstand als Israël al het geweld stopt op de Westelijke Jordaanoever, in Jeruzalem en Gaza, ophoudt de Palestijnse regering te ondermijnen en enkele Palestijnse gevangenen vrijlaat.