In elk pakje sigaretten papieren bijsluiter? ‘Papierverspilling’ voor tabakssector, ‘goed plan’ voor Stichting tegen Kanker

© shutterstock

Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) denkt aan een papieren bijsluiter bij elk pakje sigaretten, precies zoals bij geneesmiddelen. De tabaksindustrie vindt dat ‘papierverspilling’, de Stichting tegen Kanker ‘een supergoed plan’.

Dirk Hendrikx

Cimabel, de federatie van tabaksbedrijven, lanceerde een persbericht onder de titel ‘Oproep aan de regering: geen extra papier in sigarettenverpakkingen!’ Volgens de federatie is een koninklijk besluit klaar die een papieren bijsluiter verplicht in elk pakje met informatie over de gevaren van roken. ‘De milieukosten van dit zinloze initiatief zijn enorm’, stelt Cimabel. ‘40.000 bomen zullen sneuvelen en 4 miljard liter water zal jaarlijks verspild worden, en dat voor een bijsluiter die niemand zal lezen.’

Jeroen Dhanens, ondervoorzitter van Cimabel, ziet betere alternatieven voor de bijsluiters: ‘In plaats van zoveel papierverspilling kun je jongeren beter bereiken via sociale media en Tiktok. Denk je dat ze die bijsluiters zullen lezen? Online kun je veel beter sensibiliseren. De papieren bijsluiters zullen ook vaak achterblijven op tafeltjes of op de grond.’

De tabaksindustrie start vanaf 15 oktober een bewustmakingscampagne rond zwerfvuil in vier Vlaamse steden. Cimabel wil draagbare zak-asbakjes verplichten, net als hondenpoepzakjes voor wie de hond uitlaat, waarin rokers hun peuken kunnen opbergen.

Alternatieven aanbevelen

In België worden jaarlijks zo’n 10 miljard sigaretten gerookt, goed voor ongeveer 400 miljoen pakjes. Cimabel vertegenwoordigt enkele tabaksbedrijven die ruwweg de helft van de markt uitmaken in België. De andere helft zit bij Philip Morris, bekend van Marlboro. Pierre Deraedt, directeur externe relaties van Philip Morris, zegt dat een voorstel tot koninklijk besluit over de bijsluiters voorligt bij Europa, om te zien of het strookt met de Europese regels. ‘Ook wij zien weinig toegevoegde waarde. De waarschuwing voor de gezondheidsrisico’s is al uitgesmeerd op de verpakking, met het rookstopnummer erbij. Zo’n bijsluiter herhaalt wat iedereen al weet en je ziet het pas als je het pakje al gekocht hebt. Met de tonnen papier die nodig zijn en het bijkomende zwerfvuil heb je geen duurzame oplossing.’

Philip Morris vindt een digitale bijsluiter, te lezen via een QR-code bijvoorbeeld, een beter idee. ‘Als de bijsluiter toch wordt verplicht, zou je alternatieven moeten aanbevelen’, zegt Pierre Deraedt. ‘Zoals de elektronische sigaret (vapen) en de verwarmde tabaksproducten. Die zijn minder schadelijk, omdat je geen verbranding meer hebt waarbij toxische stoffen vrijkomen.’

‘Overheid bepaalt, industrie betaalt’

Suzanne Gabriels, experte tabakspreventie bij de Stichting tegen Kanker, is niet onder de indruk: ‘De tabaksfabrikanten willen iedereen laten switchen naar de e-sigaret. Zo blijft hun verslavingsbusiness draaien. Die ‘niet-medicinale nicotineproducten’, zoals wij ze noemen, worden ook niet belast met hoge accijnzen. Minister Van Peteghem heeft wel al laten weten te willen starten met taksen op e-sigaretten. En de Hoge Gezondheidsraad adviseert om jongeren van e-sigaretten af te houden.’

Gabriels noemt de papieren bijsluiters een goed idee. ‘Het is goed dat de minister dit beslist. Het is beter dan massamediacampagnes en veel doelgerichter. De overheid bepaalt de inhoud van de bijsluiters, maar de industrie betaalt ervoor, net zoals de farma-industrie dat doet.’

Gabriels staat wel open voor een aanbeveling voor alternatieven voor roken. ‘Bij wijze van compromis, als hulpmiddel om te stoppen met roken kan zinvol zijn. Maar laat dat niet over aan de promo-machine van de industrie. Hou dat als overheid zelf in handen.’

De woordvoerder van minister Frank Vandenbroucke reageerde via een bericht: dat er nog gekeken wordt naar de verschillende mogelijkheden om een bijsluiter op te nemen in het pakje, maar dat ze ‘kritisch staan tegenover het alternatief om dat digitaal te doen, omdat blijkt dat dit door de consument niet gelezen wordt’.