Na overstromingen in Slovenië: burgemeester van getroffen dorp wil 150 huizen in gevarenzone verplicht afbreken en elders opbouwen
In Braslovce in Slovenië wil de burgemeester tientallen huizen die te dicht bij de oever van een rivier staan verplicht laten afbreken en elders heropbouwen. Dat besluit volgt op de grote overstromingen van afgelopen zomer. Op die manier wil hij zijn dorp beter voorbereiden op de klimaatverandering.
Afgelopen zomer is Slovenië getroffen door bijzonder zware overstromingen. Ruim 100 bruggen werden vernield, net als hele stukken autoweg. 180 van de 212 gemeenten meldden schade, al viel de menselijke tol mee. Dankzij een efficiënt waarschuwingssysteem vielen "maar" zes doden. Het totale bedrag voor het herstellen van de beschadigde infrastructuur zou oplopen tot 10 miljard euro over vijf jaar.
De extreme aard van het natuurgeweld werd in de hand gewerkt door de klimaatverandering. Bij elke graad opwarming kan de atmosfeer 7 procent meer waterdamp opnemen, waardoor het harder kan regenen.
De oproep tot een dringende vermindering van onze uitstoot van broeikasgassen klinkt daarom steeds luider. Maar dat geldt even goed voor de roep voor adaptatie - het ons terdege aanpassen aan de nieuwe (klimaat)realiteit.
Dat laatste is iets wat Tomaz Zohar, burgemeester van Braslovce, vrij drastisch wil toepassen. Het plattelandsdorp ligt zowat 60 kilometer ten noordoosten van de hoofdstad Ljubljana langs de rivier Savinja. Die trad langs beide kanten uit haar oevers, waardoor zo'n 100 huizen overstroomden. Zohar kiest voor de radicale oplossing: alle 150 huizen in het gebied slopen en elders nieuwe bouwen, op een veiliger plek. Een gedwongen (mini-)volksverhuizing als het ware.
Burgemeester wil extra overstromingsgebied
Zohar wil de nachtmerrie van afgelopen augustus niet opnieuw beleven. "Mijn rol is om de mensen te helpen en hun veiligheid te garanderen. Dat is in de huidige omstandigheden niet het geval", vertelt hij in een gesprek met het Franse persbureau AFP.
Zohar werkt met dienst ruimtelijke planning en hydrologen een project uit om 150 woningen langs de oevers af te breken en te verhuizen. De gronden worden staatseigendom waar overstromingsgebied zal worden ingericht. De nieuwe huizen zouden er binnen de twee jaar moeten staan. Niet enkel voor zijn dorp, maar voor een groter deel van het bekken van de Savinja moet er een oplossing komen, zegt hij.
De burgemeester wacht nog op het definitieve groen licht van de hogere overheid, maar hoopt dat ze "een moedige en wijze beslissing" zal nemen. De premier liet zich na de overstromingen alvast ontvallen dat het een kans vormt om het land beter voor te bereiden op rampen in de toekomst".
Inwoners zijn verdeeld
De inwoners zelf zijn erg verdeeld over de kwestie. "Het is de vierde keer dat het overstroomde, we willen verhuizen", zegt Darja. "Telkens als het regent overvalt ons een lichte vorm van paniek."
Bojan, die al 40 jaar in zijn huis woont, is dan weer tegen. "Als ze het vroeger correct hadden aangepakt, dan was er nu geen probleem." Hij meent dat de volgende overstromingen sowieso toch maar over 100 jaar zullen komen.
De volgende ramp pas over 100 jaar? Dat is niet meer van toepassing
Dat laatste wordt tegengesproken door heel wat klimatologen, onder wie Lucka Bogataj. Zij is Sloveense en een voormalig lid van het VN-klimaatpanel IPCC. "De burgemeester heeft tenminste begrepen hoe het in elkaar zit. Mensen denken dat ze er een datum op kunnen plakken zoals vroeger, maar dat is verkeerd. De waarheid is anders, en best hard: de veranderingen (in ons weer) gaan snel en het zal nooit meer zoals vroeger zijn."