EU-lidstaten komen niet tot akkoord over verlenging vergunning glyfosaat: volgende maand nieuwe stemming

De Commissie had vorige maand voorgesteld om de vergunning voor glyfosaat met tien jaar te verlengen, maar op een bijeenkomst van experts van de 27 lidstaten bleek vrijdag niet de vereiste gekwalificeerde meerderheid (55 procent van de lidstaten die 65 procent van de EU-bevolking vertegenwoordigen) voorhanden om het voorstel te steunen of te verwerpen.

Het voorstel kon rekenen op veel steun in het zuiden en het oosten van Europa. Oostenrijk en Luxemburg hadden dan weer duidelijk gemaakt dat ze tegen de verlenging zouden stemmen. De doorslag werd echter gegeven door de zwaargewichten Duitsland en Frankrijk, die net als België en Nederland voor een onthouding kozen.

Net als in Duitsland heeft de Belgische onthouding te maken met de aanhoudende onenigheid onder de coalitiepartners. Federaal vicepremier van Groen Petra De Sutter toonde zich vrijdag alvast “uiterst tevreden dat er voorlopig geen nieuwe vergunning komt voor glyfosaat”. “Ik blijf ervoor pleiten dat de Commissie nu ook een totaalverbod invoert. Er zijn te veel aanwijzingen dat het schadelijk is voor onszelf en onze natuur. Ook de Hoge Gezondheidsraad pleit voor uitfasering.”

De verdeeldheid onder de lidstaten betekent geenszins dat het voorstel van de baan is. In november zullen de lidstaten opnieuw stemmen in een beroepscomité. Indien ze ook daar niet de vereiste meerderheid bereiken, kan de Commissie tegen 14 december zelf een besluit nemen. De Commissie kan ook op elk moment beslissen om haar voorstel aan te passen om meer lidstaten achter een verlenging te scharen.

De huidige vergunning van glyfosaat trad in december 2017 in werking en loopt nog tot 15 december 2023, nadat ze eind vorig jaar met een jaar was verlengd omdat de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) meer tijd nodig had om alle beschikbare wetenschappelijke studies en inzichten te analyseren. Die analyse bracht volgens EFSA geen grote bezorgdheden aan het licht. De Commissie bouwde in haar voorstel wel een aantal voorzorgsmaatregelen in, zoals bufferzones rondom met glyfosaat bewerkt terrein in landbouwgebieden.

Of een werkzame stof op de markt kan worden toegelaten, wordt op Europees niveau beslist. De individuele lidstaten beslissen vervolgens over de vergunning voor specifieke producten – zoals Roundup van chemieconcern Bayer. Wegens de onzekerheid over de schadelijke gevolgen van glyfosaat voor mens en milieu geldt in België sinds een aantal jaren een verbod op de verkoop van de stof aan en het gebruik ervan door particulieren.