Als het tot een etnische zuivering komt in Gaza, gaf Europa dan carte blanche?

“Ik ben voor gedwongen overplaatsing. Ik zie er niets immoreels in.” De woorden van David Ben Gurion, oprichter van de staat Israël, zijn 85 jaar oud en nog altijd actueel. Vrijdag verspreidde het Israëlische leger vanuit de lucht pamfletten over noordelijk Gaza. Het is een oproep aan alle inwoners om hun huizen of schuilplaatsen te verlaten en naar het zuiden van de Gazastrook te trekken.

Gruwelijk, zeggen de Verenigde Naties. Als de Palestijnen vluchten, kan dat neerkomen op een etnische zuivering van het gebied. Als ze niet vluchten ook. Israël bereidt een grondoffensief voor en duwt de Palestijnen richting Egypte, dat de grens gesloten houdt. Zowel Egypte als Hamas, dat de leiding heeft in Gaza, roept op om niet te vluchten. Op die manier vormen de Gazanen een menselijk schild. Duizenden vluchtten toch al naar het zuiden.

Het doet denken aan de ‘nakba’ of ‘catastrofe’ uit 1948: tien jaar na de uitspraak van Ben Gurion moesten 800.000 Palestijnen op de vlucht slaan. Het kwam in veel geschiedenisboeken als ‘vrijwillig vertrek’, maar voor een groot deel was het een geplande etnische zuivering.

Als het dit keer weer zover komt, dan hebben Amerikaanse, Britse en Europese leiders daar mee het pad voor geëffend. Na de gruwelijke aanvallen van Hamas verspreidde Ursula von der Leyen afgelopen weekend het bericht dat Israël “het recht heeft om zich te verdedigen”. Door dat sindsdien nog enkele keren te herhalen, zonder voorwaarden of kanttekeningen, is het niets minder dan een carte blanche.

De Europese top maakte er deze week een zootje van. Een commissaris beweerde dat alle hulp aan humanitaire organisaties in Gaza zou worden teruggeschroefd, maar dat bleek niet doorgesproken. Buitenlandvertegenwoordiger Josep Borrell verweet Israël dat het afsluiten van de water-, brandstof en elektriciteitsvoorziening van een bevolking schendingen uitmaken van het humanitair recht. Woensdag zette Von der Leyen dan toch nog eens de puntjes op de i met een statement waarin ze herhaalde dat de EU verenigd achter Israël staat. Onvoorwaardelijk. Op dat moment bombardeerde Israël de Gazastrook al dagenlang.

Een betuiging van medeleven voor de meer dan 1.300 Israëlische doden kan zo groen licht betekenen voor het oorlogskabinet van Benjamin Netanyahu.

Van staatslieden zou je verwachten dat ze grote crisissen aanpakken, niet oppoken, maar zelfs op microschaal zien we dat een stadsbestuur zoals dat van Antwerpen het nodig vindt om eenzijdig kant te kiezen voor Israël. Ook zij weten maar al te goed dat de beelden van dode kinderen in Gaza een van de voornaamste voedingsbodems vormen voor radicalisering bij ons. Toch kiezen ze voor polarisering.

Het is bijzonder aangrijpend om te zien dat de broer van een Israëlisch slachtoffer van de Hamas-terreur er wel in slaagt om dat niveau te overstijgen. “Het belangrijkste voor mij, en ik denk ook voor mijn broer, is dat zijn dood niet wordt gebruikt om onschuldige mensen te doden”, zei Noy Katsman over zijn broer Hayim bij CNN.

In een persconferentie op vrijdag zei premier Alexander De Croo (Open Vld) dat Israël het internationaal recht moet respecteren. Een verademing, die eerder mocht komen, en forser kon. Een waarschuwing voor een etnische zuivering doe je vooraf, en hopelijk nodeloos.