Dader Abdesalem Lassoued (45) verbleef illegaal in ons land en stond geseind bij de politie

Lassoued, die zichzelf ook wel Slayem S. noemt, postte gisterenavond rond het moment van de aanval een video op sociale media waarin hij in het Arabisch zei dat hij “drie Zweden” had “vermoord” (in werkelijkheid vielen er twee doden en één zwaargewonde). In de video kijkt de 45-jarige Tunesiër om zich heen, zegt hij zijn naam en noemt zichzelf een “strijder op weg naar Allah”. “Wij leven op de weg van ons geloof en wij sterven op de weg van ons geloof”. Dan herhaalt hij opnieuw zijn naam en zegt: “Ik heb drie Zweden vermoord, alle lof zij Allah”.

Op beelden die even later verspreid werden op sociale media is te zien hoe de dader van de dodelijke schietpartij op z’n scooter door de straten van Brussel rijdt en “Allahu Akbar” schreeuwt. Kort voor de aanval zou Lassoued nog een andere video hebben gedeeld met de boodschap “in het belang van het Boek van God worden zielen en bloed opgeofferd”.

Tijdens de persconferentie van vanochtend hebben minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) en staatssecretaris voor Asiel en Migratie Nicole de Moor (CD&V) meer details over Lassoued vrijgegeven.

Volgens Van Quickenborne stond de Tunesiër bekend bij de politie voor verdachte handelingen, mensensmokkel, illegaal verblijf en veiligheid van de staat. “In juli 2016 werd ons via een buitenlandse politiedienst onbevestigde informatie overgemaakt dat de man een geradicaliseerd profiel had en dat hij wilde vertrekken naar een conflictzone van de jihad”, aldus de minister. “Dat soort meldingen waren toen - zeker in de volle terreurcrisis - legio. Er waren tientallen meldingen per dag van die aard”, ging Van Quickenborne verder.

De informatie werd onderzocht, maar er kon verder niets mee gedaan worden. “Daarnaast waren er bij onze diensten voor zover gekend geen concrete aanwijzingen van radicalisering, daarom stond de persoon niet op de OCAD-lijst.”

In november 2019 vroeg Lassoued asiel aan in ons land. “In oktober 2020 heeft hij een negatieve beslissing gekregen en kort nadien is hij van de radar verdwenen”, zei de Moor. In februari 2021 werd Lassoued vervolgens geschrapt uit het rijksregister. Volgens de Moor heeft de veertiger nooit in een opvangcentrum van Fedasil verbleven. Een maand later, in maart 2021, kreeg de Tunesiër het bevel om ons land te verlaten.

Lassoued vroeg niet alleen in België asiel aan, maar deed hetzelfde in Italië, Noorwegen en Zweden. De Tunesiër werd in elk land afgewezen.

Volgens Van Quickenborne werd Lassoued in juni 2022 één keer opgemerkt aan een moskee in Brussel. Het voorval werd gemeld, maar er werden geen verdere maatregelen genomen.

Eerder dit jaar beweerde een bewoner van een asielcentrum in Arendonk dan weer dat hij via sociale media bedreigd was door de Tunesiër. “Het slachtoffer deed daarvan aangifte, eraan toevoegend dat de persoon in Tunesië veroordeeld zou zijn voor terrorisme”, aldus Van Quickenborne. Lassoued werd vervolgens door de politie geseind voor verhoor en arrestatie.

“Omwille van de mogelijke veroordeling voor terrorisme in Tunesië besliste de federale gerechtelijke politie van Antwerpen op zondagavond 15 oktober om een Joint Information Centre (dat in het leven werd geroepen na de aanslagen van 22 maart 2016, red.) bijeen te roepen. Die meeting was vandaag, dinsdag 17 oktober, gepland”, aldus Van Quickenborne. “Intussen ontvingen onze diensten informatie dat de man niet veroordeeld was voor terrorisme, maar wel voor feiten van gemeenrecht”, zei de minister, die voorts benadrukte dat er tot nu toe “geen sprake was van een concrete of acute terroristische dreiging”.

Op Facebook postte Lassoued voor de schietpartij van gisteren nog een bericht waarin hij verwees naar de moord op een 6-jarige Palestijns-Amerikaanse jongen in de Verenigde Staten. De jongen werd neergestoken door de huisbaas van zijn moeder. De dader vertelde de politie later dat hij beide slachtoffers had belaagd vanwege hun islamitische geloof en in reactie op de recente aanval van Hamas op Israël.

“Het kind dat vandaag in Amerika werd om het leven gebracht met 26 messteken, noemden ze een brute misdaad omdat hij moslim was. Als de vermoorde jongen een christen was geweest en de moordenaar een moslim, zouden ze het terrorisme genoemd hebben”, schreef Lassoued bij het artikel.

16 uur voor de aanval deelde Lassoued ook beelden die verwijzen naar het conflict in Israël. Op de beelden zijn ruïnes te zien met de tekst “steun de moslims in Gaza”. Op de audioband is het volgende te horen: “De overwinning van de kwetsbare moslims in Gaza is een plicht voor iedere moslim. Hij heeft zijn plicht jegens de Heer van de hemel en de aarde vervuld.”

Volgens het federaal parket zou er geen link zijn tussen de schietpartij in Brussel en het conflict tussen Israël en Palestina. Een link met de situatie in Zweden - waar koranverbrandingen de afgelopen maanden spanningen hebben veroorzaakt - is dan weer wel mogelijk volgens een politiebron en zelfs “zeer, zeer waarschijnlijk” volgens een bron in de politiek. Ook volgens het federaal parket is het opvallend dat Lassoued op sociale media uitdrukkelijk vermeldde dat hij Zweden had vermoord.

Facebook heeft de pagina van de dader ondertussen verwijderd. Lassoued had ook een Tiktok-account. Daar was hij niet actief op, maar hij volgde wel tal van Islamistische pagina’s. Opvallend: hij volgde ook een anti-Zweedse pagina genaamd “Sweden Injustice”. Daarin worden tal van samenzweringstheorieën gedeeld, waaronder het idee dat moslimkinderen ontvoerd zouden worden door de Zweedse sociale diensten. Zo is een filmpje te zien van een vrouw die foto’s toont van haar ontvoerde kinderen.

Volgens terreurexpert Faroek Özgünes is Lassoued “een lone wolf”, oftewel iemand die alleen heeft gehandeld. “Maar dat neemt niet weg dat hij zijn handelingen georganiseerd heeft. Hij heeft heel voorzichtig zijn doelwit gekozen en is erin geslaagd om aan een wapen te geraken. De hele aanslag draagt de signatuur van Islamitische Staat (IS)”, zegt hij. Volgens Özgünes wou Lassoued “als een soort martelaar” voor IS ten onder gaan.

Gisterenavond voerde de politie nog een huiszoeking in Schaarbeek uit, maar daarbij werd Lassoued niet gevonden. De vrouw van de Tunesiër werd wel opgepakt en is vannacht ondervraagd. Ondertussen is bevestigd dat de dader vanochtend is doodgeschoten in een café in Schaarbeek.