Terreurniveau 4 in Brussel en 3 in de rest van België: wat betekent dat voor u?

KIJK. Terreurniveau 4 in Brussel: wat betekent dat voor u?

Omstreeks 21.13 maandagavond werd de ‘federale fase’ afgekondigd. Concreet zullen de nationale veiligheidsdiensten extra maatregelen opleggen waar de burgers zich dienen aan te houden. Het gaat dan in hoofdzaak over beperkingen in de publieke ruimten. Al kunnen die maatregelen wel sterk verschillen per politiezone: elke zone kan namelijk specifiek bepalen welke maatregelen er precies gelden.

De meest delicate politiezone is die van Brussel, en bij uitbreiding van het hele hoofdstedelijke Gewest. Dat is meteen ook de reden waarom burgemeester Philippe Close (PS) mee aan tafel schoof in het Crisiscentrum. Zolang de vermeende dader niet gevat is, blijft het dreigingsniveau in de hoofdstad op vier. Niveau 4 wil zeggen dat de dreiging “zeer ernstig en nabij is”. In zo’n crisissituatie wordt het publieke leven normaal gezien teruggeschroefd - al is het wachten op de officiële regeringscommunicatie hoever dat gaat. Doorgaans omvat die verschillende noodmaatregelen. De rode draad daarin is: onnodige verplaatsingen worden afgeraden en er is verhoogde waakzaamheid onder de burgers. Brusselaars wordt aangeraden om thuis te blijven, en Vlamingen wordt niet aangeraden om naar Brussel af te reizen.

Daarom is er aan de Vlaamse ambtenaren gevraagd om vandaag niet naar Brussel op kantoor te komen, maar om in plaats daarvan van thuis uit te werken. Vergaderingen worden zoveel mogelijk online gehouden of verplaatst.

Ook het onderwijs in Brussel draait vandaag op een lager pitje: het Gemeenschapsonderwijs houdt vandaag de deuren in Brussel gesloten, maar het Katholiek Onderwijs Vlaanderen beveelt scholen niet aan om te sluiten. Dat laat woordvoerder Pieter-Jan Crombez deze ochtend weten. “Een heel aantal van onze basisscholen zullen open zijn, maar we verwachten dat een aantal leerlingen niet zullen opdagen”, zei directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen Lieven Boeve in ‘De Ochtend’ op Radio 1. “Een aantal secundaire scholen hebben beslist om over te gaan tot afstandsonderwijs. Ze hebben leerlingen verwittigd.”

Op de persconferentie na afloop van een vergadering van het Nationaal Crisiscentrum gaf premier Alexander De Croo dinsdagochtend vroeg aan dat er geen specifieke dreiging is naar kinderen of scholen. “Er is geen enkele reden om scholen te sluiten”, klonk het.

De Zweedse belangen in ons land krijgen op vraag van het Crisiscentrum wel bijzonder toezicht van de politiediensten.

Het openbaar vervoer was ten tijde van de vorige terreuraanslagen in maart 2016 een heus dilemma voor de ordediensten: gewoon openhouden, filteren aan de ingang of toch maar alles afsluiten? Deze ochtend rijden de bus-, tram- en metrolijnen van de MIVB normaal, ondanks de dodelijke aanslag van gisteravond. Dat heeft de Brusselse openbaarvervoermaatschappij gemeld.

De metrostations Koning Boudewijn en Heizel, die maandagavond gesloten waren, zijn heropend. Het tramverkeer, dat maandagavond onderbroken werd tussen Belgica en Lemonnier, kon deze ochtend ook hervatten.

Voorlopig is er nog geen info over eventuele annuleringen op de luchthaven van Brussels Airport. Dat laat woordvoerder Ihsane Chioua Lekhli dinsdagochtend weten. Wel is er verhoogde waakzaamheid.

Op de website is te zien dat veel vluchten met vertraging zijn vertrokken, maar dat is te wijten aan “kleine operationele vertragingen” en heeft dus niets te maken met de verhoogde veiligheidsmaatregelen, klinkt het.

En aangezien niet-essentiële verplaatsingen worden afgeraden, staan ook allerhande vrije tijdsevenementen op de helling. Zo werd bijvoorbeeld de voetbalmatch België-Zweden maandagavond stilgelegd. Of andere evenementen kunnen doorgaan, is nog niet duidelijk.

Op het grondgebied van Brussel worden er extra politiepatrouilles ingelegd en geldt er verscherpt toezicht op straat. Politieagenten dragen scherfwerende vesten en wachtposten worden versterkt, bijvoorbeeld bij internationale instellingen.

In de rest van België is terreurniveau drie van kracht. In dat geval is sprake van een “mogelijke of waarschijnlijke dreiging tegen een persoon, groep of gebeurtenis”. Daar zijn voorlopig nog geen extra specifieke maatregelen aan gekoppeld, al is ook hier waakzaamheid geboden.

Tot voor vandaag zat België in een regime van terreurniveau twee. Dat niveau wordt telkens vastgesteld door het OCAD, dat is het coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse. Van 13 november 2015 tot 22 januari 2018 stond het terreurniveau al eens op drie.

Terreurniveau vier komt maar zelden voor in België: eind november 2015 was dat even van kracht voor Brussel, en op 22 maart 2016 in de twee dagen na de aanslagen in Maalbeek en Zaventem gold dat hoogste alarmniveau voor het ganse land. In die dagen viel het publieke leven voor een stuk stil.

Maandagavond kwam het Nationaal Crisiscentrum met spoed bijeen om zich te buigen over de veiligheidssituatie in en rond Brussel. Eerste minister Alexander De Croo (Open Vld), minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) en minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) en burgemeester van Brussel Philippe Close (PS) staken de koppen bijeen, samen met de inlichtingendiensten én met de federale politie.

In 2015 kondigde de federale regering bijkomende antiterrorismemaatregelen aan en richtte ze de Nationale Veiligheidsraad op. Die instantie is belast met de coördinatie tussen de bevoegde diensten en met de vaststelling van de algemene prioriteiten. Ook Defensie zit hier aan tafel: zij kunnen mogelijks extra manschappen leveren om straten en gebouwen te bewaken. Volgens De Croo zal de Nationale Veiligheidsraad vandaag om 15.00 uur bij elkaar.