De geweldsspiraal die leidde tot Hamas

De brutale en wrede aanvallen van Hamas binnen Israël hebben terecht veroordeling uit de hele wereld uitgelokt. Als dit een oorlog is, en beide partijen zijn het erover eens dat dit zo is, dan is het opzettelijk aanvallen van burgers door Hamas een grote oorlogsmisdaad.

Maar de brutaliteit die Hamas tentoonspreidt, ontstond niet in een vacuüm. De les van wat er momenteel gebeurt in Israël en Gaza is dat geweld meer geweld voortbrengt.

De moord op Yitzhak Rabin

De laatste echte kans om het tragische conflict tussen Israël en Hamas te vermijden, werd vernietigd door één enkele moord: de moord op de Israëlische premier Yitzhak Rabin in 1995. De moordenaar was geen Palestijnse militant, maar een Israëlische extremist die tegen de Oslo-akkoorden was, waarmee Rabin een “land voor vrede”-akkoord nastreefde dat een gruwel was voor de Israëlische radicalen, voor wie de Joodse soevereiniteit in het Heilige Land ononderhandelbaar is.

De moord op Rabin vond plaats aan het einde van een vredesbijeenkomst die werd bijgewoond door meer dan 100.000 Israëli’s, die hoopten op een einde aan de vijandelijkheden tussen Israël en de Palestijnen. Op dat moment leek die hoop realistisch.

Netanyahu leidde een nagebouwde begrafenisstoet

De grote begunstigden van de moord waren Israëlische nationalisten, vooral Binyamin Netanyahu, de leider van de rechtse Likoedpartij. Netanyahu had de Oslo-akkoorden verworpen, omdat die eisten dat Israël zich terugtrok uit de gebieden die het had bezet na de Zesdaagse Oorlog van 1967. Als protest tegen de akkoorden en tegen Rabin leidde Netanyahu een nagebouwde begrafenisstoet, compleet met doodskist en strop.

In de jaren na de moord op Rabin, en vooral na het mislukken van een akkoord in Camp David in 2000, wonnen rechts-extremisten aan macht in Israël en verdween het vooruitzicht op een levensvatbare Palestijnse staat in de bezette gebieden. Tegelijkertijd versterkte het falen van de seculiere Fatah-beweging van de Palestijnse leider Yasser Arafat om een Palestijnse staat op te richten de islamistische Hamas, die samen met andere Palestijnse militante organisaties haar legitimiteit baseert op het doden van Israëli’s (en beschuldigde collaborateurs met Israël).

Netanyahu leidt de meest fanatiek nationalistische regering in de geschiedenis van Israël

Nu Hamas zijn invloed uitbreidt (en zijn geweld exporteert) van Gaza, dat het sinds 2007 controleert, naar de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever, waar de door Fatah gecontroleerde Palestijnse Autoriteit de leiding heeft, steunde een groeiend aantal Israëli’s de repressieve maatregelen die Netanyahu beloofde. En omdat de onfortuinlijke PA niet in staat was om de meedogenloze uitbreiding van Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever te stoppen, ging de cyclus van extremisme en geweld door.

Netanyahu leidt nu de meest fanatiek nationalistische regering in de geschiedenis van Israël, een regering met onder andere minister van Financiën Bezalel Smotrich, die onder andere verantwoordelijk is voor het bestuur van een groot deel van de bezette Westelijke Jordaanoever. Smotrich heeft herhaaldelijk aangezet tot geweld tegen Palestijnen.

In februari, nadat een Palestijn twee Israëlische kolonisten had doodgeschoten, raasden honderden Israëli’s door Huwara, een nabijgelegen Palestijns dorp, in scènes die doen denken aan Kozakkenpogroms tegen Joodse nederzettingen in Rusland meer dan een eeuw eerder. De Israëli’s staken Huwara in brand, waarbij een dorpeling omkwam en anderen gewond raakten. En net als de Russische politie tijdens een pogrom, grepen de Israëlische troepen in het gebied niet in om de bewoners te beschermen of de daders te arresteren.

Niets van dit alles vormt een excuus voor de gruweldaden die Hamas-terroristen hebben begaan tegen Israëlische burgers. Ze hebben meer dan 1.000 Israëli’s gedood, de meesten van hen weerloze burgers, waaronder vrouwen en kinderen. Op gruwelijke video’s is te zien hoe Hamas-schutters in koelen bloede jonge mensen neerschieten op een muziekfestival. In verhouding tot de bevolking doodde deze aanval tien keer zoveel mensen als de aanvallen van Al Qaida op het World Trade Center en het Pentagon op 11 september 2001.

De Hamas-methode

Wanneer Hamas Israëlische burgers aanvalt, weet Hamas dat dit zal leiden tot Israëlische tegenaanvallen in Gaza waarbij ongetwijfeld veel burgers gedood of gewond zullen raken. Hamas plaatst zijn militaire locaties in woonwijken in de hoop dat deze tactiek de Israëlische aanvallen zal afremmen, of op zijn minst de internationale steun voor Israël zal verminderen.

Hamas houdt naar verluidt ongeveer 150 gijzelaars vast en heeft gezegd dat het er één zal doden elke keer dat Israël zonder waarschuwing een Gazaans huis bombardeert. Hamasleiders herinneren zich vast nog wel dat Netanyahu in 2011 als premier bereid was om meer dan 1.000 Palestijnse gevangenen, waaronder enkele terroristen, vrij te laten in ruil voor de vrijlating van één enkele Israëlische soldaat, Gilad Shalit. Tegen die achtergrond geloven ze misschien dat Israël niet bereid zal zijn om de levens van de gijzelaars op te offeren om zijn militaire doelen te bereiken.

Als dat is wat de leiders van Hamas geloven, dan zouden ze wel eens tot de conclusie kunnen komen dat ze zich vergist hebben. Of Israël Hamas als militaire macht kan elimineren valt nog te bezien, maar het is duidelijk dat Israël in de strijd om dat doel te bereiken bereid zal moeten zijn om veel levens te verliezen, waarschijnlijk van zowel soldaten als gijzelaars.

Paradoxaal genoeg moeten de Palestijnen hopen op de vernietiging van Hamas

Hoe ver Israël zal gaan met zijn verklaarde intentie om elektriciteit, brandstof, voedsel en water te ontzeggen aan de twee miljoen inwoners van Gaza, waaronder veel kinderen, is moeilijk te zeggen. Wat zeker is, is dat de wrede misdaden van Hamas Israël niet het recht geven om kinderen uit te hongeren.

In de ogen van veel waarnemers van buitenaf heeft de zaak van Palestijnse autonomie en soevereiniteit lange tijd moreel hoog in het vaandel gestaan. Nu is die zaak bezoedeld door de gruwelijke moorden en ontvoeringen – waarvan er veel op video zijn vastgelegd – die in naam van de zaak worden uitgevoerd. Paradoxaal genoeg moeten de Palestijnen hopen op de vernietiging van Hamas als ze ooit de morele superioriteit willen terugwinnen. Zolang Hamas kan beweren hen te vertegenwoordigen, zal het kwaad dat het heeft aangericht hun zaak bezoedelen.


De auteur Peter Singer is hoogleraar bio-ethiek aan Princeton University en de auteur van Practical Ethics, The Life You Can Save, Ethics in the Real Word, en, recentelijk, Animal Liberation Now (Harper Perennial, 2023).

© Project Syndicate, 2023.
www.project-syndicate.org

Meer