President Biden vraagt miljarden voor Israël en Oekraïne: "Hij wil veel meer het morele baken in de wereld spelen"

Afgelopen nacht gaf de Amerikaanse president Joe Biden een toespraak vanuit het Oval Office, zijn kantoor in het Witte Huis. Het is nog maar de tweede keer in zijn ambtstermijn dat hij dat doet. De inzet was dan ook hoog: Biden vraagt het Amerikaanse Congres om extra financiële steun voor Israël en voor Oekraïne. Exacte bedragen noemde hij niet, maar dat het om veel, heel veel geld gaat, is wel duidelijk. 

"Bidens toespraak was kort en krachtig, duurde amper een kwartier, maar hij bracht ze met veel passie en overtuiging", zag VS-correspondent Björn Soenens. "Hij slaagde erin om Israël en Oekraïne aan elkaar te linken als bedreigingen voor de democratie, als bedreigingen voor de wereld. Als we de terreur en de dictators laten begaan, dan gaat Amerika in de problemen komen en gaat het democratische systeem op de helling komen te staan, zei hij."

Een stevig argument voor wat zijn eigenlijke vraag aan het Congres is: bijkomende steun voor Israël en voor Oekraïne. "Biden noemde geen totaalbedrag, maar hij had het al wel over 14 miljard dollar (ongeveer 13,2 miljard euro) voor noodhulp aan Israël en 60 miljard dollar (ongeveer 56,7 miljard euro) voor Oekraïne", zegt Soenens. Dat zijn forse bedragen, en Biden haalde veel uit de kast om mogelijke kritiek voor te zijn.

"Jullie denken misschien dat we geld of wapens weggeven, maar nee, dat doen we niet, zei Biden. Dat geld hebben we nodig om onszelf te kunnen verdedigen. Nu geven we onze wapens aan die landen, maar we moeten onze voorraden aanvullen om onszelf te kunnen verdedigen. En het is allemaal made in America. Het wordt hier gemaakt. Biden gaf meteen de boodschap aan de critici: het is niet eens slecht voor de economie", zag Soenens.

"Ongeveer de helft van de Amerikanen heeft vertrouwen in zijn aanpak van het conflict in het Midden-Oosten", zegt Soenens. "En ook bij de Republikeinen hoor je niet veel kritiek. Hij doet eigenlijk alles wat hoort, zeker wat Israël betreft. Hij zet zijn volle gewicht achter die zaak, dat is wat de Republikeinen ook willen, dus kunnen ze er maar weinig kritiek op geven."

Er speelt nog een ander element mee in de afwezigheid van kritiek bij de Republikeinen. De partij heeft nog altijd geen nieuwe voorzitter voor het Huis van Afgevaardigden. Jim Jordan, een bondgenoot van oud-president Donald Trump, was kandidaat om Kevin McCarthy op te volgen. Maar na twee stemrondes blijkt dat Jordan binnen de Republikeinse fractie nog altijd te veel tegenstanders heeft om door het hele Huis verkozen te geraken.

"Jordan heeft zich dan teruggetrokken als kandidaat. Het Huis wilde een tijdelijke speaker aanstellen, maar men heeft gezegd, dat kan niet. Dus is hij opnieuw kandidaat. Over enkele uren gaat het Huis opnieuw stemmen, maar waarschijnlijk gaat hij nog minder steun hebben. De chaos is compleet, niemand staat klaar om het roer in handen te nemen."

Bidens vraag om extra steun voor Israël en Oekraïne en de impasse bij de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden kunnen moeilijk los van elkaar gezien worden. "President Biden kan wel hulp vragen aan het Congres, maar er is niemand om die knoop door te hakken", zegt Soenens. "Biden verwees er ook naar in zijn toespraak. We moeten af van die kleinzieligheid. Het is nu echt geen tijd voor politieke spelletjes, we moeten nu handelen."

Biden vraagt dus steun voor Israël. Gisteren was hij ook in Israël om het bondgenootschap te benadrukken. Tegelijk kon Biden een akkoord melden over de opening van de grensovergang tussen Israël en Gaza in Egypte voor een beperkt hulpkonvooi. Ten vroegste vanaf vandaag zouden vrachtwagens de grens kunnen oversteken.

"Hij gelooft erin dat dat zal gebeuren, hij zegt ook echt dat door zijn bemiddeling een doorbraak is bereikt", zegt Soenens. "Je merkt dat er in de reactie van Biden een tweede fase optreedt, na de woede. Oorspronkelijk trok hij voluit de kaart van de steun voor Israël. Dat blijft hij doen. Maar hij zegt ook heel duidelijk: de Palestijnen kunnen niet gelijkgesteld worden met Hamas. Hij zei "Wij zijn de essentiële natie, wat zou er gebeuren als wij zouden weglopen van wat er gebeurt in het Midden-Oosten en Oekraïne? Wij zijn noodzakelijk. Veel meer dan vroeger wil Biden de rol spelen, niet van politieman, maar van het morele baken in de wereld."

In zijn toespraak waarschuwde Biden Israël ook. "Toch wel een belangrijke boodschap", zegt Soenens. "We hebben hier ook 9/11 meegemaakt. Emotioneel en onbezonnen reageren kan leiden tot vergissingen. Daarmee verwees Biden min of meer naar dingen als Guantanamo, folteringen, onwinbare oorlogen. Hij benadrukte om goed na te denken wat je doet, respect te hebben voor oorlogsrecht, de humaniteit niet uit het oog te verliezen."