Hoe uitleveringsverzoek voor aanslagpleger een jaar lang stof vergaarde op het Brussels parket

“België is geen failed state, maar er zit wel zand in de machine", zei Patrick Dewael (Open Vld) toen hij zes jaar geleden de conclusies van de onderzoekscommissie na de aanslagen van 22 maart 2016 voorstelde. Vandaag blijkt het zand in die machine niet verdwenen.

Om goed te begrijpen wat er wel en niet is gebeurd in het dossier-Lassoued is zijn gerechtelijke voorgeschiedenis belangrijk.

De man werd in 2005 in zijn geboorteland veroordeeld tot meer dan 26 jaar cel, onder meer wegens een moordpoging. In januari 2011 ontsnapte hij uit de gevangenis. De Tunesiër vluchtte vervolgens naar Europa, waar hij binnenkwam via het Italiaanse Lampedusa. Wanneer hij precies in ons land aankwam, is niet duidelijk.

Wat wel vaststaat, is dat de Belgische veiligheidsdiensten midden 2016 een tip kregen uit Italië dat Lassoued een geradicaliseerd profiel had en mogelijk wilde vertrekken naar Syrië. Dat gebeurde niet. De Tunesiër vestigde zich in Schaarbeek waar hij een vaste relatie kreeg met een kapster.

Asielaanvraag

Op 5 november 2019 diende hij een officiële asielaanvraag in. Die werd afgewezen, omdat hij niet kwam opdagen voor een gesprek. Op dat moment had Lassoued een bevel moeten krijgen om het grondgebied te verlaten. Dat gebeurde niet. De man was inmiddels verhuisd en zijn nieuwe adres was niet bekend bij de Dienst Vreemdelingenzaken.

In juni 2022 duikt Lassoued op aan een moskee in Brussel. Verschillende meldingen bereiken de politie over zijn ‘verdachte handelingen’. Op 14 juni bespreekt de lokale taskforce in Brussel zijn dossier. Staatsveiligheid start uiteindelijk een onderzoek naar de Tunesiër, maar dat levert niets op.

In dezelfde periode krijgt de Brusselse politie een tip dat Lassoued in Tunesië ontsnapt is uit de gevangenis. Daarop vraagt de federale politie extra informatie aan Interpol Tunesië, die de federale politie uiteindelijk op 1 juli een zogenaamde ‘red notice’ bezorgt: een vraag om iemand op te pakken in afwachting van een uitlevering.

Ook dat gebeurt niet. De red notice gaat over de ontsnapping van Lassoued en dat is in ons land niet strafbaar. ­Volgens het kabinet-Verlinden vroeg de federale politie aan Tunis om extra informatie, zodat Lassoued ­opgepakt kon worden. “Maar daar is geen antwoord op gekomen”, aldus de woordvoerder.

Stof

De Tunesische diensten sturen op 15 augustus 2022 een uitleveringsverzoek naar ons land. Dat gaat niet naar de politie, maar naar Justitie. Maar die vraag vergaart een jaar lang stof op het Brussels parket. Wanneer Van Quickenborne met die feiten geconfronteerd wordt, neemt hij zijn politieke verantwoordelijkheid. Bij zijn ontslag viseert hij een Brusselse magistraat, die het dossier-Lassoued heeft laten liggen.

Volgens Tim De Wolf, procureur ad interim, werden de documenten op 8 september 2022 via de FOD Justitie ontvangen door het parket Brussel. Vier dagen later werd het dossier door de administratie van het parket voorbereid en werden er twee vragen opgeschreven voor de betrokken magistraat. “Maar geen van de betrokkenen collega’s herinnert zich echter wat er vervolgens met het dossier is gebeurd”, aldus De Wolf.

Allicht zijn de vragen mondeling besproken en heeft de magistraat daarbij gevraagd om het dossier later opnieuw voor te leggen omwille van te veel dringende dossiers op dat moment.

Het dossier werd in een kast gelegd met lopende dossiers. Vanuit de overheidsdienst Justitie werd er geen rappel gestuurd over het uitleveringsverzoek, maar ook het controlemechanisme dat het Brusselse parket zelf hanteert, heeft niet gewerkt.

“Om te vermijden dat zaken uit het oog verloren worden, is twee keer per jaar een controle voorzien van alle lopende dossiers”, zei De Wolf. “Door het stijgende aantal dossiers op de betrokken afdeling kon deze controle niet doorgaan in het voorjaar van dit jaar. Het dossier zou dus waarschijnlijk pas opnieuw opgepikt zijn in de komende weken, bij de volgende controle van de lopende zaken.”

Maar dat gebeurde dus niet. Ook toen een andere Tunesische asielzoeker deze zomer naar de politie stapte en zei dat Lassoued hem met de dood bedreigd had, bleef het dossier liggen. Lassoued werd niet uitgeleverd en kon maandag – iets meer dan een jaar nadat Tunesië vroeg om zijn uitlevering – genadeloos toeslaan in Brussel.