‘Zien roken, doet roken’, dat stelt het Vlaams Instituut voor Gezond Leven op zijn website. In ons land rookt volgens de Stichting tegen Kanker een vijfde van de bevolking dagelijks, wat maakt dat elke dag bijna veertig Belgen overlijden.

Om de brede bevolking, en specifiek ook jongeren, zo weinig mogelijk te confronteren met roken, krijgen zowel de tabaksector als gebruikers steeds meer drempels opgelegd. In december werden federaal al enkele maatregelen goedgekeurd, zoals een rookverbod in pretparken vanaf 2025. Daar komen nu nog deze tien maatregelen bij, die de federale regering afgelopen vrijdag heeft afgeklopt.

1. Verbod op het uitstallen van tabaksproducten

Vanaf 1 januari 2025 zal het verboden zijn sigaretten, vapes, … zichtbaar in de winkel te plaatsen. Alles zal dus ofwel in een aparte ruimte moeten worden opgeslagen, ofwel in schuiven of kasten worden weggestopt.

2. Sigaret fors duurder

Sigaretten, roltabak en e-sigaretten zullen op 1 januari sterk in prijs stijgen. Een pakje sigaretten wordt ineens zo’n 2 euro duurder. Voor e-sigaretten komt er een accijns van 0,15 euro per milliliter.

3. Verkoop op meer plaatsen verboden

Tijdelijke verkooppunten, zoals op festivals, zijn vanaf volgend jaar verboden. Voor grote winkels (>400 m²) was al een verkoopverbod beslist vanaf 2028, maar dat verbod wordt nu vervroegd naar 2025. De horeca zal tabak mogen blijven verkopen. Rookruimtes zullen kunnen blijven bestaan, maar worden verboden terrein voor minderjarigen.

4. Meer plaatsen met rookverbod, vooral waar jongeren komen

Vanaf 1 januari 2025 wordt roken verboden op een hele lijst plaatsen. Dat was al voorzien voor attractieparken, dierentuinen, kinderboerderijen en speelpleinen, maar wordt nu uitgebreid naar sportterreinen. Wel met een uitzondering voor het horecaterras in de buurt van een sportterrein, met een rookzone uit het zicht. Het betekent ook dat roken op horecaterrassen toegestaan blijft.

Ook de smoker outside the hospital doors moet onzichtbaarder worden. Zorg-, opvang en onderwijsinstellingen moeten een perimeter van 10 meter inrichten aan in- en uitgangen waar een rookverbod geldt.

5. Rookverbod in meer voertuigen

Het was al verboden om te roken op het openbaar vervoer, maar nu wordt dat verbod uitgebreid naar het professioneel personenvervoer zoals taxi’s en bussen.

6. Overtreders riskeren sluiting tot 30 dagen

Inspecteurs van de FOD Volksgezondheid krijgen meer sanctiemogelijkheden als ze overtredingen vaststellen. Zo zullen ze overtreders een sluiting kunnen opleggen van één uur tot dertig dagen.

Volgend jaar komt er een grootschalige controlecampagne naar verkoop en de reclame van tabak. Daarbij zullen ook jonge mysteryshoppers worden ingezet.

Verkopers moeten vanaf volgend jaar ook een bewijs van leeftijd vragen als een koper er jonger uitziet dan 25 jaar. De leeftijdsgrens zelf voor de aankoop van tabak blijft op 18 jaar.

7. Verbod op nicotinezakjes

Nicotinezakjes kunnen net als elektronische sigaretten en vapen een opstap zijn naar roken op jonge leeftijd. Sinds begin deze maand is het verboden om in België nicotinezakjes te verkopen.

8. Gelijkschakeling regels

Sommige regels voor klassieke sigaretten gelden niet voor andere tabaksproducten. Daar wordt volgend jaar een mouw aan gepast. Er komt onder andere een gecombineerde gezondheidswaarschuwing op sigaren en cigarillo’s. Een gestandaardiseerde verpakking wordt verplicht voor alle tabaksproducten en voor roken bestemde kruidenproducten.

‘De verkoop van tabak online was al verboden, maar dit verbod gaan we nu ook uitbreiden naar apparaten waarmee producten op basis van tabak of kruidenproducten gerookt worden (zoals waterpijpen, red.). We voorzien nu ook al de verplichting om een bijsluiter toe te voegen bij elke verpakkingseenheid van alle tabaksproducten. Hoe die bijsluiter er moet uitzien, wordt momenteel uitgewerkt’, aldus het kabinet.

9. Behandeling met nicotinevervangers

Een vergoeding van nicotinevervangende therapieën zou rokers kunnen helpen stoppen. Momenteel loopt er een dossier voor terugbetaling. Daar zou in het voorjaar van 2024 een beslissing op moeten volgen.

10. Strenger beleid op e-sigaretten

Ons land wil ook de wegwerp-e-sigaret vanaf 2025 verbieden, maar dat kan ons land niet zelf. Daarom overlegt het met de Europese Commissie, maar het dossier is nog niet rond. ‘We verwachten een antwoord van de commissie in het voorjaar van 2024’, aldus het kabinet.

Lees ook

 Meer jongeren gaan vapen, met risico op nicotineverslaving: ‘Het brengt me in een andere wereld’