Regering wil roken ontmoedigen: zoveel duurder wordt een pakje sigaretten volgend jaar

De ministerraad keurde vrijdag verschillende maatregelen goed waarmee minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) naar een rookvrije generatie wil toewerken. Verhoogde belastingen is er een van. De accijnzen zullen stijgen met 52 euro voor 1.000 sigaretten en 42,6 euro per kilo roltabak. Die zullen zich laten voelen. Met 10,8 euro voor een pakje Marlboro betaalt u volgend jaar 60 procent meer dan in 2020. Een pakje roltabak zal volgend jaar zelfs 92 procent duurder zijn dan in 2020.

Daarnaast wil de regering tabak minder zichtbaar maken in de samenleving. Vanaf 2025 is het verboden om sigaretten, vapes, en andere tabaksproducten zichtbaar uit te stallen in de winkel. Tijdelijke verkooppunten zoals festivals mogen vanaf 2025 zelfs helemaal geen tabaksproducten meer verkopen. Horecazaken zullen wel nog tabak kunnen verkopen.

Rookverbod

Er komt ook een rookverbod in allerlei plaatsen waar kinderen en jongeren komen. In 2022 verbood de regering al om te roken in attractieparken, dierentuinen en kinderboerderijen. Dat rookverbod wordt nu uitgebreid naar op en naast sportterreinen. Er zal vanaf 2025 eveneens een rookverbod gelden binnen een straal van tien meter aan in- en uitgangen van zorg-, opvang- en onderwijsinstellingen en openbare bibliotheken.

Op het openbaar vervoer gold al een rookverbod. Dat zal vanaf het voorjaar van 2024 uitgebreid worden naar ander professioneel vervoer, zoals taxi’s en (mini)bussen.

Ook op het vlak van handhaving wordt een versnelling hoger geschakeld. De inspectiediensten van de FOD Volksgezondheid krijgen extra bevoegdheden, en er komen meer mystery shoppers om te controleren of zaken overtredingen begaan.

Verder wil Vandenbroucke de opmars van alternatieve nicotineproducten tegengaan. Zo wordt de reclame op e-sigaretten strenger en komt er een verbod op de onlineverkoop van alle producten waar tabak mee gerookt kan worden. “De verslaving aan nicotine is hardnekkig”, zegt Vandenbroucke. “We willen mensen dan ook helpen deze stap écht te zetten.”

Cimabel, de Belgisch-Luxemburgse federatie van tabaksbedrijven, heeft ernstige bedenkingen bij de haalbaarheid en de zinvolheid van de maatregelen. De organisatie gelooft dat de prijsstijging rokers naar het buitenland en naar de illegale tabakshandel zal drijven. Onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie toont nochtans aan dat hogere prijzen de meest efficiënte manier zijn om mensen van de sigaret af te helpen. “Als niemand nog zou roken, verdwijnt 80 procent van alle longkankers per direct”, zegt David Vansteenbrugge van Kom op tegen Kanker aan VRTNWS. Voor de organisatie mogen de prijzen dan ook nog verder stijgen.

Hoe dan ook zijn maatregelen nodig als de regering haar eigen doelstellingen wil halen. In 2028 zou het dagelijkse tabaksgebruik binnen de bevolking op 10 procent moeten liggen, maar in het huidige tempo zou dat doel volgens Sciensano zelfs in 2040 nog niet behaald zijn. Terwijl de regering op dat moment nog maar 5 procent dagelijkse rokers wil.