Deze 16 Belgische groenterestaurants mogen zich tot de beste ter wereld rekenen

Bij de We’re Smart® -awards worden geen sterren uitgedeeld, wél radijsjes. Deze culinaire prijs wijst de weg naar restaurants die groenten en fruit een hoofdrol geven, en wordt steeds populairder. Het beste groenterestaurant ter wereld blijft net zoals vorig jaar De Nieuwe Winkel uit het Nederlandse Nijmegen, maar ook ons eigen land pakt mooi uit in de top 100.

Het beste groenterestaurant in België is volgens We’re Smart nog steeds Vrijmoed (**) van chef Michaël Vrijmoed: de Gentse chef mag ook in 2023 uitpakken met de vierde positie. Ook HumusxHortense uit Brussel blijft in de top 10 staan. Ze stijgen zelfs één plek en mogen zich het negende beste groenterestaurant ter wereld noemen. Eerder dit jaar ontving het restaurant ook een eerste Michelinster, na een groene ster van Michelin vorig jaar.

Michaël Vrijmoed is alvast zeer vereerd om opnieuw deze groenterijke titel voor België te mogen verdedigen. “Het is een mooie opsteker omdat we al tien jaar veel moeite doen om in al onze menu’s - ook die met vis en vlees - groenten een prominente plaats te geven. Ons menu heet bovendien ‘puur groenten’, we zoeken geen vervangers. Ik kan er echt plezier in hebben om met een simpele ajuin een topgerecht te maken. Daarom heb ik zoveel respect voor de bioboeren met wie we samenwerken. Voor ons start de inspiratie bij wat zij oogsten op het veld. Daar bouwen we een menu rond als een symfonie met een andere smaak en textuur in ieder gerecht. Als we dan van klanten horen dat het in de smaak valt en dat ze voor het groentemenu kiezen omdat het zo aanspreekt, dan is de cirkel rond.”

Naast deze twee restaurants in de top tien zijn er twee opvallende Belgische nieuwkomers. De hoogste Belgische nieuwkomer is Menssa van Christophe Hardiquest, die meteen een opvallende positie inneemt op plaats 37. “De chef van het vroegere BonBon is natuurlijk geen onbeschreven blad. Hij is al helemaal mee in de filosofie om groenten en fruit een ereplaats te geven, en dat doet hij in zijn nieuwe restaurant met verve,” vertelt groentechef Frank Fol, die de We’re Smart-beweging zo’n zeven jaar geleden mee oprichtte.

De tweede nieuwkomer is Neon uit Lier op plaats 56. “We wisten al dat de chef Nils Proost goed overweg kan met groenten van toen hij nog bij Petit Cuistot kookte. Toen we gingen proeven, hebben we niet één gerecht gekregen waarbij we twijfels hadden.” De jonge chef werd daarom naast een hoge plek ook nog eens bekroond met een Discovery Award.

De jonge chef Nils Proost is aangenaam verrast met deze dubbele erkenning: “We zijn nog maar acht maanden bezig en dan zo in de bloemetjes gezet worden... Dit is echt een boost voor het team. Het is een teken dat we op het juiste pad zitten om groenten en fruit uit de streek een betere rol te geven. We zijn geen vegetarisch restaurant, maar de balans mag wel herzien worden: we focussen op groenten en fruit. Vlees en vis zijn iets om naartoe te leven. Het hoeven ook geen vreemde of onbekende groenten te zijn. Knolselder is een prachtig voorbeeld, je kan er niet alleen soep of puree mee maken, je kan de schil, het loof en de wortels ook gebruiken en het zo lekker gerookt, gefermenteerd of gedroogd serveren. Prachtig hoe je met zo’n gekende groente mensen kan verrassen.”

Opvallend: de twee driesterrenrestaurants Hof van Cleve van Peter Goossens en Boury van Tim Boury zien hun plek in de top 100 verdwijnen. Net als het Antwerpse Graanmarkt 13. “Dat komt omdat de criteria om een bekroning binnen te halen dit jaar verscherpt werden”, vertelt Fol. “Vroeger kon een klassiek restaurant dat goed met groenten overweg kon nog een plaats in de lijst krijgen, nu moeten alle gerechten minstens voor de helft rond groenten en fruit opgebouwd zijn. En om vijf radijzen in de wacht te slepen, moet er een volledig plantaardig menu verkrijgbaar zijn.”

De strengere criteria worden goed onthaald bij de chefs. “Ze vinden het een mooie evolutie en een logische volgende fase. Veel chefs zijn blij met de nieuwe uitdaging die plantbased koken hen geeft. Eens je de 58 technieken waarmee je groenten en fruit kan bereiden onder de knie hebt, kom je in een andere wereld terecht waar de creativiteit oneindig is. Dat zie je ook in de variatie aan restaurants: er is niet één soort groenterestaurant. Je hebt chefs die met fermentatie aan de slag gaan, en anderen die de klassieke technieken toepassen op groenten.”

30 tot 35 procent van de Belgen laat regelmatig vlees of vis links liggen om eens iets anders te proberen. “En met deze lijst hopen we iedereen de weg te wijzen naar de beste plekken om zelf te ervaren dat je vlees of vis niet per se hoeft te missen in een verfijnd menu. Je hoeft helemaal niet veggie of vegan te zijn om eens een plantaardig menu te bestellen op restaurant.”

Nog een ander misverstand dat Frank Fol graag de wereld uit helpt, is dat je een groot budget nodig hebt om in een groenterestaurant te kunnen tafelen. “Er staan natuurlijk sterrenrestaurants in de lijst, maar er zitten ook toppers tussen qua prijs-kwaliteit. L’air des Sens in Zoutleeuw is zo’n ontdekking, voor maar 60 euro eet je er een heel menu boordevol ontdekkingen. ‘t Aards Paradijs in Merendree is ook al jaren een goed adres met een 7-gangenmenu voor 75 euro. Ook nieuwkomer Neon is zeer schappelijk qua prijs, je kan er lunchen voor 68 euro en voor het diner betaal je 98 euro. En zelfs de lunch bij Vrijmoed is betaalbaar, voor 98 euro kan je ‘s middags eten bij de beste Belgische groentechef.”

PORTRET. Nick Bril is Chef van het Jaar 2023: wat maakt de The Jane-kok zo goed? “We zijn levendiger en energieker dan andere restaurants op ons niveau” (+)

Dit zijn de 10 goedkoopste sterrenrestaurants van Vlaanderen (en dit krijg je er voor die prijs) (+)

De 7 favoriete eetadresjes van chef Michaël Vrijmoed: “Voor deze koffiekoeken rijd ik ‘s ochtends met veel plezier een kwartiertje langer” (+)