“We kennen hoge brutosalarissen en indexatie, maar ook een hoge taxatie”: hoe goed/slecht scoort België in vergelijking met de rest van Europa?

Het hoeft niet te verbazen dat België zich dankzij de automatische loonindexering in een bevoorrechte positie bevindt wanneer het op koopkracht aankomt. “Dat is vrij uniek in Europa en zorgt ervoor dat onze koopkracht behouden blijft”, vertelt Virginie Verschooris, loonspecialist bij hr-dienstverlener SD Worx. “Zelf zien we dat aan het feit dat de gemiddelde Belg nog steeds budget heeft voor vrijetijdsbesteding. In andere landen is dat vaak moeilijker.”

Wordt jouw loon geïndexeerd? Bereken het vliegensvlug met deze tool.

De automatische loonindexering heeft ook impact op het minimumloon in ons land. Dat bedraagt momenteel 1.955 euro bruto per maand. Daarmee behoort België tot de beste leerlingen van de klas, samen met Luxemburg, Duitsland, Nederland, Ierland en Frankrijk. In 2022 lag het gemiddelde minimumloon in de Europese Unie op net geen 1.000 euro bruto per maand. Bekijk snel welke minimumlonen in andere Europese landen gelden.

Hoe is het gesteld met het brutoloon in ons land? Het mediaansalaris bedraagt vandaag 3.300 euro bruto per maand voor wie voltijds werkt in de privésector in Vlaanderen. Dat blijkt uit een jaarlijkse steekproef bij 400.000 werknemers door SD Worx, verspreid over 14.000 verschillende Belgische werkgevers. De laatste inzichten dateren van 1 februari 2023.

Het mediaan brutoloon zegt op zich niet zo veel. We moeten tegelijk per land ook naar de koopkracht kijken. “Het is zo dat het loonbeleid of de loonstrategie binnen elke organisatie wordt opgemaakt en dus kan verschillen. Het bepalen van de barema’s gebeurt dan weer in de paritaire comités.”

Hieronder vind je een overzicht van de maandelijkse brutolonen (mediaan) voor starters in het bedrijfsleven in verschillende functies.

• Administratief supportmedewerker: 1.990 euro
• Kassamedewerker: 2.145 euro
• Magazijnier: 2.230 euro
• Boekhouder: 2.444 euro
• ICT-medewerker of consultant: 2.500 euro
• Ingenieur: 2.800 euro
• Vroedkundige: 3.345 euro

Bron: SD Worx

“De indexatie heeft voor een algemene stijging van de lonen gezorgd, maar sommige lonen zullen meer stijgen dan andere, afhankelijk van de vraag en het aanbod voor sommige functies en de sector. De paritaire comités spelen hierin ook een rol, aangezien zij de minimumsalarissen vastleggen. Bovendien komen er voor sommige functies nog allerhande premies of andere voordelen bij, bijvoorbeeld voor werken in een ploegenstelsel of weekendwerk.”

Virginie Verschooris merkt op dat je de minimumlonen in hun context moet zien. “De kosten voor het levensonderhoud verschillen immers van land tot land.” Zo is het leven in Denemarken bijvoorbeeld duurder dan in België.

Maar nog belangrijker is de manier waarop de lonen tot stand komen in het buitenland. Die verschilt eveneens van land tot land. De Belgische situatie met automatische loonindexering is zonder meer uitzonderlijk te noemen. “Het maakt elke vergelijking bijzonder complex”, concludeert Verschooris.

Om toch een indicatie te geven, slaan we er de cijfers van Eurostat, het Europees bureau voor de statistiek, op na. Dat spreekt over een gemiddeld jaarlijks brutoloon in Europa van 33.511 euro. Merk op: de cijfers dateren uit 2021. Koploper is Luxemburg, met 72.247 euro bruto per jaar, gevolgd door Denemarken en Ierland. Ons land staat op de vierde plaats. Achteraan het peloton bengelt Bulgarije met 10.345 euro bruto per jaar.

Uit andere cijfers van Eurostat blijkt dan weer dat België één van de Europese landen is met de hoogste lasten op arbeid, samen met Noorwegen, Luxemburg, IJsland en Denemarken. “We kennen dus hoge brutosalarissen en indexatie, maar ook een hoge taxatie, voornamelijk bedrijfsvoorheffing en sociale zekerheidsbijdragen.”

Hoeveel salaris draag je af aan de fiscus? Reken met enkele kliks uit wat er van je brutoloon netto overschiet.

Naast de hoge lasten op arbeid, identificeert Virginie Verschooris nog een werkpunt voor ons land: flexibiliteit. “Werknemers zouden een deel van hun loonpakket zelf moeten kunnen samenstellen naargelang hun eigen situatie, noden en wensen.” Een starter van 22 jaar heeft bijvoorbeeld andere prioriteiten dan een 50-jarige werknemer met drie kinderen.

Onder meer allerlei interessante randvoordelen, zoals een bedrijfswagen, zorgen ervoor dat werkgevers hun medewerkers in de richting van een bepaald verloningspakket sturen. Maar voor het gebrek aan flexibiliteit moeten we toch opnieuw richting de paritaire comités kijken. “Sommige comités laten meer mogelijkheden voor budgetcreatie toe”, zegt Virginie Verschooris, “zoals flexibiliteit voor de dertiende maand of een deel van de bonus. Maar veel comités hebben de poort naar loonflexibiliteit nog niet volledig opengezet.”

“Als werkgever is het belangrijk om alle parameters in kaart te brengen voor een correct loonbeleid”, benadrukt de expert nog. Daarvoor is een goed onderbouwd loonbeleid, dat de strategische doelstellingen ondersteunt, belangrijk binnen een organisatie. Vanaf 2026 verplicht nieuwe wetgeving organisaties om hierover transparanter te communiceren en te rapporteren.

Lees ook op Jobat:

Wat is het hoogste en het laagste loon dat je kan verdienen?

Zoveel steeg het loon van de Belgische bediende dit jaar

Waarom je nooit langer dan 7 jaar dezelfde job mag doen