Doe-het-zelfterreur wordt nieuwe norm
Hoewel de aanval van Khaled B. op het commissariaat van Charleroi werd opgeeïst door IS, lijkt alles erop te wijzen dat hij vrijwel alleen handelde. 'De aanslag in Nice toont aan dat één individu meer slachtoffers kan maken dan twintig terroristen.'
De man die de twee agentes zaterdag verwondde, deed dat wellicht zonder de steun van een terreurcel of noemenswaardig netwerk. De 33-jarige Algerijn Khaled B. verbleef sinds 2012 in ons land. Hij was niet gekend bij de veiligheids- of inlichtingendiensten.
Gisterennamiddag werd zijn aanslag opgeëist door IS. "De aanvaller van Charleroi is een soldaat van IS", liet het mediakanaal Amaq weten. "Hij leidde de operatie die een antwoord is op onze oproepen om de bevolking van de coalitie van kruisvaarders aan te vallen."
De manier waarop de terreurorganisatie de aanslag opeist, is veelzeggend. Ze laat geen details over de dader zelf los, wat de vraag doet rijzen in hoeverre de organisatie hem vooraf al kende. "Het onderzoek naar de status en de positie van de dader loopt uiteraard nog", zegt Olivier Van Raemdonck, woordvoerder van minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA). "Maar meer algemeen doemt er de laatste maanden een welbepaalde strategie op van IS. Aanvallen worden niet meer echt in Raqqa georkestreerd. IS is verworden tot een franchise. Aanslagen lijken ze vooral post factum op te eisen."
De manier waarop de terreurorganisatie de aanslag opeist, is veelzeggend
IS heeft begrepen dat Europa zich beter bewapend heeft en doet daarom steeds meer een beroep op individuen. "Van grootscheepse aanvallen zoals 9/11 zien we een evolutie naar eenmansacties", zegt Van Raemdonck nog. "De veiligheidsdiensten lijken net iets te sterk en alert geworden zodat ze die gigantische aanvallen kunnen verschalken."
De georganiseerde netwerken die Frankrijk en België een jaar lang hebben geteisterd, zijn dus vervangen door huis-tuin-en-keukenterroristen. Experts trekken een lijn tussen de aanslagen in Nice, Würzburg, Saint-Etienne du Rouveray en Charleroi. Allemaal aanslagen van deze zomer, allemaal aanslagen door enkelingen. "Telkens gaat het om mensen die makkelijk beïnvloedbaar zijn", zegt een hooggeplaatste bron. "Hun indoctrinatie kan erg snel gaan."
In de verdrukking
Aanslagen door individuen hebben niet noodzakelijk minder slachtoffers of minder impact. "Een aanslag zoals in Nice bewijst dat je met een vrachtwagen meer slachtoffers kan maken dan met een grote terreurcel", zegt Jean-Charles Brisard van het Centre d'Analyse du Terrorisme.
Dat IS zijn toevlucht neemt tot deze tactiek, heeft er alles mee te maken dat het op zijn territorium in de verdrukking is. Leiders van IS riepen potentiële jihadi's al meermaals op niet meer naar het kalifaat te komen, maar in het Westen mensen aan te vallen.
Zowel de regering als experts beamen dat deze vorm van terreur een tegendiscours des te belangrijker maakt. Brisard: "Overheden moeten zich meer bezighouden met personen die geen deel zijn van een terreurgroep, maar toch een bedreiging kunnen vormen. Terugkeerders moeten een betere screening krijgen."