Hoeveel Vlaamse groene subsidies krijgen bedrijven? ‘Burgers hebben recht om te weten waar elke euro naartoe gaat’

Minister Demir heeft vrijdag groen licht gekregen van haar collega’s om voortaan elk jaar bekend te maken hoeveel groenestroomsubsidies bedrijven ontvangen. De Vlaamse energieregulator VREG beschikt over deze informatie maar moet die nu nog vertrouwelijk behandelen.

Een reeks bedrijven, met als bekendste voorbeeld Katoen Natie van Fernand Huts, hebben in het ‘gouden tijdperk’ van de groenestroomsubsidies, rond 2012, geïnvesteerd in onder meer zonnepanelen. In ruil ontvangen ze van de overheid royale steun die twintig jaar loopt. Deze steun wordt verrekend op de stroomfactuur – herinner u de vermaledijde ‘Turteltaks’.

Knip

Demir heeft sinds begin 2022 een voorstel klaar om in de groene steun voor (grote) bedrijven te knippen. Maar ze is er niet in geslaagd om haar Vlaamse coalitiegenoten van dit juridisch gewaagde avontuur te overtuigen. Vooral de liberalen willen er, ondanks herhaaldelijk aandringen van Demir, niets van weten. Volgens de minister kan tegen 2032 ruim 1,2 miljard euro aan kosten uitgespaard worden.

Door de VREG te verplichten om voortaan jaarlijks een lijst openbaar te maken met alle rechtspersonen (bedrijven en vzw’s) die zogeheten groenestroomcertificaten ontvangen, lijkt Demir nu toch een bescheiden overwinning te boeken. Wellicht hoopt ze richting de verkiezingen in 2024 de druk in het gevoelige dossier verder op te voeren.

“Via de certificaten wordt nog altijd elk jaar ruim 1 miljard euro steun gegeven aan hernieuwbare energie en aan specifieke bedrijven. Vlaanderen heeft de steunmechanismen al enorm afgebouwd, maar de burgers hebben recht om te weten waar elke euro naartoe gaat. Ook in de hernieuwbare energiesector”, vindt Demir.

Een recent voorbeeld van deze afbouw is de beslissing om de premies voor al wie zonnepanelen legt vervroegd te stoppen in 2024. Ook windmolens op land krijgen nog slechts minimale steun vanuit Vlaanderen.

Miljarden

Concreet zal de energieregulator VREG straks verplicht worden om jaarlijks het aantal groenestroomcertificaten (en warmtekrachtcertificaten) van de laatste tien jaar zelf openbaar te maken, met vermelding van de betrokken rechtspersoon, hun adres en de installatiegegevens.

Volgens Demir past haar opvallend initiatief in een breder plan van de Vlaamse regering om transparanter om te gaan met de eigen subsidiestromen. Sinds 2022 publiceert Vlaanderen zo een subsidieregister (waar de groenestroomsubsidies voorlopig dus niet in opgenomen zijn). Vorig jaar kende de Vlaamse overheid in totaal voor 17,8 miljard euro aan subsidies toe aan bijna 30.000 verschillende ontvangers.

Demir: “Een groot deel van de certificatensteun hadden we kunnen voorkomen met een knip, maar aangezien de politiek daar tot op heden de moed niet voor vond, is transparantie het minste wat we de Vlaming verschuldigd zijn.” Tegen de lente van 2024 wil ze een juridisch waterdicht decreet klaarhebben.