Spreeuwen spieken bij hun buren wanneer ze "luchtdans" opvoeren
Je hebt ze misschien ook al gezien: spreeuwen die in grote zwermen door de lucht vliegen en samen een "dans" opvoeren. Maar hoe doen ze dat? Waarom kunnen de vogels als één geheel bewegen, zonder tegen elkaar te botsen? Theoretisch bioloog Charlotte Hemelrijk ontrafelde in "Nieuwe feiten" het vlieggeheim van de spreeuw.
De spreeuw is niet voor niets kandidaat voor "Vogel van het jaar". Rond deze tijd van het jaar voeren de acrobaten prachtige stukken luchtballet uit. Een streling voor het oog, maar hoe zijn ze zo op elkaar afgestemd?
Computermodellen
Charlotte Hemelrijk, theoretisch bioloog aan de Rijksuniversiteit van Groningen, onderzocht het fenomeen. Aan de hand van camera’s en computermodellen kon ze de verschillende vogels situeren binnen de zwermen.
“Op het dak van het station in Rome maakten meerdere camera's foto's, zodat de driedimensionale positie van een zwerm berekend kon worden”, zegt ze in “Nieuwe feiten” op Radio 1. “Wij hebben met computermodellen bekeken hoe ze dat zouden kunnen doen.”
BELUISTER - Theoretisch bioloog Charlotte Hemelrijk licht haar onderzoek toe in "Nieuwe feiten":
Spreeuwen spieken bij hun buren wanneer ze een 'luchtdans' opvoeren
Geen groot geheim, wel enkele slimme trucs
Wat blijkt? Wanneer spreeuwen boven hun slaapplaats cirkelen en een "dans" opvoeren, volgen ze gewoon de beweging van enkele vlieggenoten. “Ze letten slechts op zeven buren om te kijken of ze naar links of rechts willen gaan”, zegt Hemelrijk.
Om dat tot een goed einde te brengen, vliegen ze steeds met dezelfde snelheid en op een veilige afstand van elkaar. Dat is gemiddeld ongeveer één meter, wat je niet zou vermoeden wanneer je naar het schouwspel kijkt.
Geordende willekeur zonder leider
Het lijkt een geoefende choreografie, maar eigenlijk zijn de bewegingen willekeurig. “De zwerm verandert voortdurend van vorm. Als er geen roofdier is, maken ze dezelfde curve. Met elke bocht verandert de zwermvorm en de positie van de dieren binnen de zwerm.”
Er zijn geen leiders: alle spreeuwen zijn identiek
Je zou misschien verwachten dat er één of enkele spreeuwen hierbij leiding neemt, maar dat klopt niet volgens Hemelrijk. “Er zijn geen leiders. Alle spreeuwen zijn identiek. Dus als een paar dieren naar links gaan, dan gaan de zeven buren ook naar links.”