© dpa/picture alliance via Getty I

Israëlische aanpak maakt één ding pijnlijk duidelijk: “Met die instelling hebben ze geen enkele keus dan Hamas helemaal uit te schakelen”

Het Israëlische grondoffensief gaat door. Tanks en infanterievoertuigen trekken naar Gaza-Stad. Maar Israël wil zelf zo weinig mogelijk verliezen lijden. Als er te snel te veel soldaten sneuvelen, kan het draagvlak voor de oorlog afkalven.

Dominique Minten

Wat is het Israëlische leger precies van plan? Toen grondtroepen vrijdagavond de Gazastrook binnentrokken, zei een woordvoerder van het leger dat “de grondoperaties uitgebreid werden”. Premier Benjamin Netanyahu sprak dit weekend van de “tweede fase in het grondoffensief”. Dat blijft behoorlijk vaag. Ondertussen wordt steeds duidelijker dat het Israëlische leger het noorden van Gaza niet meer verlaat en zijn acties tegen Hamas-doelwitten uitbreidt.

Maandag werden twee Israëlische tanks gesignaleerd op de hoofdweg die van noord naar zuid door de Gazastrook loopt. Ze namen een wagen onder vuur en de weg werd tijdelijk geblokkeerd, waardoor het voor burgers nog moeilijker werd naar het zuiden te gaan. Later klonk in de buitenwijken van Gaza-Stad artillerievuur en werd gezegd dat de grondtroepen de belangrijkste stad willen omsingelen. Of het leger daarvoor genoeg soldaten heeft, is de vraag. ­Zeker op dit moment lijkt dat nog niet mogelijk. Maar volgens Daniel Hagari, de woordvoerder van het Israëlische leger, is het de bedoeling om gradueel het aantal soldaten in het gebied op te drijven.

Veiligheidsmarge

Het was de Israëlische minister van Defensie, Yoav Galant, die vorige week in de Knesset het Israëlische aanvalsplan min of meer uit de doeken deed. In een eerste fase zou de luchtmacht bombardementen en “andere manoeuvres” uitvoeren om Hamas-leiders uit te schakelen en militaire infrastructuur te vernietigen. Daarna zouden “operaties met een lagere intensiteit” volgen om de verzetshaarden verder te elimineren, om ten slotte een “nieuwe veiligheidsrealiteit te realiseren voor de burgers van Israël”. Lees: Hamas helemaal uitschakelen. Dat is en blijft het hoofddoel van deze invasie.

LEES OOK. Na de aanval op een vliegtuig uit Israël: Hoe politiek van Poetin en voorliefde voor Hamas de Jodenhaat aanwakkert

Op dit moment zijn dus de “operaties van lagere intensiteit” aan de gang. De grondoorlog is bezig en zal niet stoppen. Maar Israël probeert die wel zo voorzichtig mogelijk aan te pakken. De generaals willen zo weinig mogelijk soldaten verliezen. Ze weten dat de oorlog waarschijnlijk maanden zal duren. Als er te snel te veel soldaten sneuvelen – elke familie in Israël heeft wel iemand onder de wapens – kan het draagvlak voor de oorlog afkalven. Daarom worden de tanks, de infanterievoertuigen en de grondtroepen die Gaza binnentrekken, zo goed als mogelijk beschermd door de luchtmacht. “We willen geen ­enkel risico nemen”, zei de vroegere vicecommandant van de Gaza-divisie van het Israëlische leger.

De vraag is natuurlijk hoelang het leger die veiligheidsmarge kan inbouwen. Als ze Gaza-Stad effectief binnentrekken, nemen de risico’s exponentieel toe. Gevechten in de nauwe steegjes van de stad zijn een nachtmerrie en de gevaren worden alleen maar groter als de stad grotendeels in puin ligt.

Helemaal uitschakelen

De vraag is of het leger even bekommerd is om de Palestijnse bevolking die achtergebleven is. Zal het proberen ook hen zo veel mogelijk te sparen? Verschillende Israëlische politici hebben al gezegd dat ze Palestijnse burgerslachtoffers minder belangrijk vinden. Maar hoe meer Palestijnse burgers sterven, hoe groter de internationale druk op Israël wordt. Al lijkt Israël zich daar voorlopig weinig van aan te trekken. Zelfs oppositieleider en oud-legerstafchef Benny Gantz, die intussen toetrad tot het oorlogskabinet, zei dat Israël zich daardoor niet laat opjagen. “Natuurlijk luisteren we naar onze vrienden, maar we zullen doen wat we zelf belangrijk vinden.”

Volgens het Israëlische leger heeft het de voorbije dagen al 600 militaire doelwitten van ­Hamas en de Islamitische Jihad getroffen. Daarbij zouden tientallen commandanten gedood zijn, maar beide radicale groepen blijven strijdbaar. Zij zijn bereid door te vechten tot de laatste man. “Een staakt-het-vuren is geen optie”, liet een leider van Islamitische Jihad maandag weten. Ook Netanyahu sluit een staakt-het-vuren uit. “Oproepen tot een staakt-het-vuren zijn een oproep aan Israël om zich over te geven aan Hamas. Aan terreur en barbarij. Dat zal niet gebeuren”, zei hij tijdens een persconferentie met buitenlandse media. “In de Bijbel staat dat er een tijd voor vrede is en een tijd voor oorlog. Dit is een tijd voor oorlog.”

LEES OOK. Netanyahu laat er geen twijfel over bestaan: “Israël zal niet instemmen met staakt-het-vuren in Gaza”

“Maar die instelling maakt dat Israël geen andere keuze heeft dan Hamas helemaal uit te schakelen. Hen proberen te overtuigen Israël niet meer aan te vallen, is geen ­optie”, schrijft militair analist ­Lawrence Freedman. Dat maakt Hamas anders dan Hezbollah. Daar werkt de Israëlische tactiek van afschrikking wel redelijk goed. Een graduele opbouw van het grondoffensief lijkt ook de beste garantie om Hezbollah kalm te houden. Of Israël er ooit in zal slagen zijn einddoel – Hamas te vernietigen – te bereiken, is volgens Freedman onzeker. Het is in elk ­geval te vroeg om er een zinnig ­antwoord op te geven. Maar zelfs als Hamas gedwongen wordt zijn militaire posities op te geven, zal het niet van de aardbodem ver­dwijnen.

LEES OOK. Hamas verspreidt video van gegijzelde vrouwen waarin ze uithalen naar Israëlische premier: “Jij vermoordt ons”