Deels is die toename te wijten aan het feit dat het aantal minderjarigen dat op één jaar tijd herhaaldelijk wegloopt stelselmatig toeneemt: 143 onder hen liepen 2 tot zelfs 8 keer weg.

“Goed nieuws is het dan weer dat we het percentage zeer onrustwekkende wegloopzaken iets afneemt. Bijna 1 op de 10 is 12 jaar of jonger, 54 procent is tussen 13 en 15 jaar oud. Dat wegloopgedrag vaak onderdeel is van een problematische context, wordt geïllustreerd door het feit dat 30% van de weglopers om één of andere manier in een instelling geplaatst was”, zegt Child Focus.

Minder internationale kinderontvoeringen door ouders

In 2016 werden 352 dossiers inzake internationale kinderontvoeringen door ouders behandeld, gevoelig minder dan de 400 gemiddeld over voorgaande jaren. Goed nieuws is dat het aantal nieuwe zaken sinds 2015 sterk afnam, en voor 2016 afklokt op 220. “We zijn voorts bijzonder tevreden dat ook de doorlooptijd opnieuw vermindert: van de effectieve dossiers (waarbij een ontvoering effectief plaatsvond) kon liefst 50% nog gedurende het jaar worden afgesloten: in 2015 bedroeg dit cijfer slechts 45%. Het verheugt dat een meerderheid van de ontvoeringen opgelost wordt omdat ouders een onderling akkoord bereiken. Child Focus wil maximaal inzetten in het ondersteunen van ouders om dit akkoord te vinden. We zijn er van overtuigd dat dit in het belang is van de betrokken kinderen en dat deze oplossing op lange termijn duurzamer is. Om deze reden ging In september 2016 een nieuw proefproject rond bemiddeling van start.”

Meer vermiste niet-begeleide minderjarige vreemdelingen

In 2016 werden liefst 116 NBMV’s als vermist opgegeven, meestal door de politie, het opvangtehuis of de voogd van de minderjarige. “Dit is meer dan 3 maal zo veel als tijdens voorgaande jaren. Bovendien is dit slechts de top van een ijsberg: uit cijfers van de dienst voogdij blijkt de verdwijning van 284 NBMV’s. Daarnaast zorgt de relatief grote instroom van vluchtelingen ervoor dat een aantal jongeren wellicht nergens geregistreerd worden. Slechts 64 van de (nieuwe en oude) 162 dossiers konden worden afgesloten, dus van de meerderheid van deze vermiste NBMV’s blijft elk spoor bijster.”

Opvallende daling van het aantal meldingen kinderporno

In 2016 ontving www.stopchildporno.be slechts 781 meldingen, waar dit aantal voorgaande jaren stelselmatig rond 1.400 schommelde. De reden daarvoor verdient verder onderzoek. Is de problematiek van de aanmaak en het verspreiden van beelden van seksueel misbruik van kinderen grotendeels verschoven naar het dark web en naar verscholen peer-to-peer netwerken, zodat het publiek er nog minder dan vroeger toevallig mee in aanraking kan komen? Of is de daling simpelweg te wijten de omstandigheid dat we ons burgerlijk meldpunt relatief weinig gepromoot hebben, in afwachting van de concretisering van de nieuwe bevoegdheid van Child Focus ter zake? In elk geval zien we bij het politie-meldpunt eCops een gelijkaardige daling. Opmerkelijk is dat deze trend niet zichtbaar is in de ons omringende landen, wel integendeel.

Meer dossiers ‘prostitutie van minderjarigen’

De laatste jaren zit het aantal meldingen van (vermoedelijke) prostitutie van minderjarigen duidelijk in de lift: van 10 meldingen in 2014, over 35 in 2015 tot liefst 60 dossiers in 2016. “We zien tevens dat in 37 van de gevallen de minderjarige misleid wordt door tienerpooiers. We gebruiken deze term in plaats van het al te romantische loverboy. Het zijn mensenhandelaren die tieners afhankelijk maken door misleiding, dwang of fysiek of psychisch geweld om hen vervolgens uit te buiten in de prostitutie. Vanzelfsprekend zijn de gevolgen van deze praktijk uiterst schadelijk, voor de minderjarigen in kwestie én voor de samenleving als geheel”, klinkt het.

Child Focus lanceerde daarom met steun van Minister van welzijn Vandeurzen de preventiewebsite www.stoptienerpooiers.be . Vandaag houden we de Franstalige versie www.stopproxenetes-ados.be boven de doopvont.

Meer gevallen van seksuele afpersing van minderjarigen

“We merken een bruuske toename van meldingen van sextortion (het verleiden tot het delen van seksuele selfies of webcam-videos, om het slachtoffer vervolgens financieel te chanteren). Waar sextortion van minderjarigen zo goed als afwezig was tot en met 2014 (en we het statistisch zelfs niet benoemden), kregen we in 2015 plots 17 meldingen en liep dit aantal voor 2016 op tot 41. Duidelijk is dat de daders geen onderscheid maken. Minderjarigen hebben t.o.v. dergelijke uitbuiting minder verweer dan volwassenen. Het advies van Child Focus is: nooit betalen, altijd klacht indienen bij politie, ondanks eventuele schuld- of schaamtegevoelens. Zoniet blijft de afpersing duren.”

Het fenomeen ‘grooming’ in stijgende lijn

Grooming is de term die gebruikt wordt voor het via internet of sociale media stelselmatig inpalmen van minderjarigen om hen vervolgens tot seksueel contact te misleiden, op het internet of in de reële wereld. “We openden 48 dossiers in 2016 tegenover 31 het voorgaande jaar. De slachtoffers zijn overwegend (kwetsbare) meisjes jonger dan 15 jaar. De overgrote meerderheid van deze gevallen wordt gemeld door ouders nadat ze verontrustende conversaties opmerkten.”

Meer meldingen van sexting

Child Focus werd 128 keer geconsulteerd rond problematische sexting. Het uitwisselen van seksueel getinte beelden tussen twee jonge mensen is op zichzelf niet problematisch, het loopt fout wanneer de foto’s of video’s in de meer publieke sfeer terecht komen. “We spreken dan over secundaire sexting. Het woord is de samentrekking van het Engelse sex & texting (SMS-en), maar de problematiek is momenteel vooral op Facebook aanwezig (69 meldingen), en op andere sociale media. Sexting-incidenten zijn vaak bijzonder traumatiserend voor de slachtoffers. Vandaar het belang de jongeren te sensibiliseren, zonder ze te culpabiliseren, maar ook de industrie te blijven betrekken.”

Vijf vermisten levenloos teruggevonden

“Indien we bij opening van een dossier onvoldoende informatie hebben over de aard van de verdwijning, bestempelen we deze als “ongedefinieerd”. Die dossiers zijn doorgaans zorgwekkend omdat we niet weten of de minderjarige het slachtoffer was van een misdaad of een ongeval, of zelf is vertrokken, verdwaald is of zelfmoord heeft gepleegd. In 2016 behandelde Child Focus 49 ongedefinieerde verdwijningen. Zoals elk jaar betroffen die dossiers vaak kinderen jonger dan 13 jaar (verdwaald, misverstanden) en jongvolwassenen (misverstanden, vrijwillige verdwijningen, ongevallen). 4 jongvolwassenen en 1 minderjarige werden levenloos teruggevonden.”