Io vivat! Io vivat! Dat zijn traditioneel de eerste woorden die studenten luidkeels meebrullen tijdens een cantus. Het lied staat al sinds jaar en dag in de studentencodex, voor het eerst uitgegeven door het Leuvense Katholiek Vlaams Hoogstudenten Verbond (KVHV) in 1955. Maar hét Vlaamse liedboek voor cantussen heeft er nu een stevige concurrent bij gekregen: het Leuvens liedboek.

De koepel van Leuvense studentenverenigingen (LOKO) nam het initiatief voor dat nieuwe boek om te breken met de aangebrande teksten in de KVHV-versie. Zo wordt in Polly Wolly Doodle het n-woord gebruikt, en wordt een meisje afgeranseld in Daar was laatst een meisje loos. Het Duitse marslied Erika zou dan weer te veel gerecupeerd zijn door de nazi’s om vandaag zorgeloos mee te zingen.

“In 2019 zijn we in overleg gegaan met het KVHV om aanpassingen door te voeren, maar we merkten dat er weinig interesse was”, zegt Lana Van den Heuvel, bestuurslid van de vzw die is opgericht om het nieuwe liedboek uit te brengen. “We wilden een liedboek maken waar studenten zeggenschap in hadden. We zijn eigenlijk van nul begonnen. Uiteraard zijn veel liederen dezelfde. Cantussen zijn een vorm van erfgoed en we willen ook dat studenten hun vertrouwde liederen kunnen zingen.”

Happy ending

Maar er zijn dus ook liederen gesneuveld of aangepast. Zo is het n-woord vervangen door een gator (een alligator) in Polly Wolly Doodle. En worden er geen meisjes meer afgeranseld. “Eigenlijk hebben we de huidige, courantere versies van die liederen genomen”, zegt Lana. “Neem nu Daar was laatst een meisje loos. In ons eigen onderzoek hebben we de KVHV-verhaallijn zelfs niet teruggevonden waarin het meisje slaag krijgt op het einde van het lied. In onze bronnen vonden we enkel een happy ending.”

(Lees verder onder de foto)

Volgens Lana is het Leuvens liedboek niet bedoeld als concurrentie voor de traditionele studentencodex. Toch zullen studenten nu wel moeten kiezen welk boek ze gebruiken. Ook in andere studentensteden als Gent en Antwerpen zijn de voorbije jaren trouwens alternatieven verschenen voor het KVHV-boek. Vanwege het taalgebruik in die codex of om afstand te nemen van het conservatieve KVHV.

Vandaag is het niet de Leuvense KVHV die de studentencodex uitgeeft, maar het Studentencentrum Leuven. In de raad van bestuur zetelen wel oud-leden van KVHV Leuven. “Ik betreur dat er nu een nieuw boek is”, zegt voorzitter Jozef Dauwe. “Wij hebben altijd getracht om één liedboek uit te brengen dat overal in Vlaanderen gebruikt kan worden. Als er een paar liederen in staan die je niet zinnen: bon, scheur die pagina er dan uit. Wij staan trouwens altijd open voor opmerkingen.”

Het Leuvens liedboek is voorlopig 3.500 keer de deur uitgegaan, maar volgens KVHV-praeses Stef Fioole blijven de grote kringen wel zweren bij de studentencodex. “We denken erover na om aanpassingen door te voeren in de volgende editie, zoals het n-woord in Polly Wolly Doodle. Maar we moeten ook opletten dat we niet meteen in een kramp schieten zodra iemand aanstoot neemt aan een lied.”