Vijf keer meer meldingen van antisemitisme door oorlog in Midden-Oosten? De realiteit blijkt iets genuanceerder
Sinds de aanval van Hamas in Israël en de daaropvolgende Israëlische bombardementen in de Gazastrook is het aantal meldingen van antisemitisme volgens de Joodse gemeenschap vervijfvoudigd. Navraag bij Shmira, de zogenoemde interne veiligheidsdienst van de Joodse gemeenschap, leert ons dat het begrip antisemitisme wel erg breed wordt geïnterpreteerd.
De oorlog in het Midden-Oosten heeft ook hier gevolgen. Zo is het gevoel van onveiligheid toegenomen bij de Joodse gemeenschap. "Van 7 oktober tot en met 31 oktober hebben we 231 meldingen van antisemitisme binnengekregen", bevestigt een vrijwilliger van Shmira aan VRT NWS. "In een gewone periode zijn dat er een 50-tal per maand."
Als u tegenover een Jood over een conflict met een bepaalde slogan roept, kan dat bedreigend overkomen
Als we naar details vragen, blijkt het beeld wel iets genuanceerder. Het blijkt te gaan over 5 gevallen van fysieke agressie - volgens de vrijwilliger van Shmira zijn dat er "vijf te veel" -, een 100-tal gevallen van verbale agressie (bijvoorbeeld iemand die "vuile Jood" roept tegen een Joods persoon) en een 100-tal gevallen van "provocatief gedrag" (bijvoorbeeld iemand die "Free Palestine" roept tegenover een Joods persoon).
"U mag roepen wat u wil, maar als u tegenover een Jood over een conflict met een bepaalde slogan roept, kan dat bedreigend overkomen", geeft de vrijwilliger aan. Hij wordt liever niet bij naam genoemd. Zijn organisatie omschrijft hij als een "interne toezichtdienst" of "interne bewakingsdienst", al geeft hij toe dat een klein aantal vrijwilligers bewakingsagent is voor rekening van koepelorganisatie Centraal Israëlitisch Consistorie. "Shmira" betekent "toezicht" in het Hebreeuws.
Volgens de vrijwilliger moedigt Shmira mensen aan om met hun melding naar de politie te stappen. Volgens Kamerlid Michaël Freilich (N-VA), in een vorig leven onder meer hoofdredacteur van "Joods Actueel", werkt Shmira samen met de lokale politie. Zo wordt die geïnformeerd over Joodse gebeurtenissen waarvoor extra politiebewaking nodig is.
Voorbarig om nu al te spreken over een stijging van meldingen van antisemitisme
Bij interfederaal gelijkekansencentrum Unia zijn een 30-tal meldingen binnengekomen. Een woordvoerder benadrukt dat het zeker niet allemaal meldingen over antisemitisme zijn, maar vooral "meldingen over het conflict in het algemeen" of meldingen van mensen die zich storen aan slogans als "Free Palestine". Volgens Unia is het voorbarig om nu al te spreken over een stijging van meldingen van antisemitisme. De organisatie verwacht wel dat er uiteindelijk zal worden bevestigd dat er inderdaad een stijging van het aantal meldingen van antisemitisme is.
Wat betekent de term antisemitisme eigenlijk?
Om alle twijfel weg te nemen moeten we de termen "antisemitisch" en "antisemitisme" duidelijk definiëren. De International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA) noemt antisemitisme "een bepaalde perceptie van Joden die tot uiting kan komen als een gevoel van haat jegens Joden. Retorische en fysieke uitingen van antisemitisme zijn gericht tegen Joodse of niet-Joodse personen en/of hun eigendom en tegen instellingen en religieuze voorzieningen van de Joodse gemeenschap."
Kritiek op de Israëlische invasie in Gaza en de Israëlische bombardementen daar wordt vaak antisemitisch genoemd. Onterecht, zo blijkt. "Er is bijvoorbeeld sprake van een uiting van antisemitisme wanneer de Staat Israël, opgevat als een Joods collectief gegeven, in het vizier wordt genomen. Let wel: een kritische houding tegenover Israël die vergelijkbaar is met de kritiek die wordt geuit tegen gelijk welke andere staat, is niet als antisemitisch te bestempelen", lezen we op de website van de International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA).