Je huis milieuvriendelijk isoleren: ken je deze (onverwachte) materialen al?
LiviosIsolatie is de belangrijkste stap naar een duurzame en energiezuinige woning die zo weinig mogelijk CO2 uitstoot. De meest gebruikte isolatiematerialen zijn afkomstig uit de petrochemie, en dus artificieel en moeilijk te recycleren. Maar er bestaan ook natuurlijke varianten. Bouwsite Livios lijst enkele van deze natuurlijke isolatiematerialen voor jou op.
Ben je aan het (ver)bouwen en moet je je woning nog isoleren? Dan sta je voor een lastige keuze, want er zijn heel wat soorten isolatiematerialen verkrijgbaar. De thermische of akoestische isolatiewaarde en de kostprijs ervan zijn daarin belangrijke factoren. Maar er bestaan tevens ecologische varianten: die zijn niet alleen goed voor je gezondheid en het milieu, maar bieden eveneens een meerwaarde op vlak van comfort.
1. Cellulose
Eén van de meest gebruikte gerecycleerde materialen is cellulose. Cellulosevezels zijn papiervlokken op basis van oud papier. De lambda-waarde is te vergelijken met die van minerale wollen. Het is een dampopen en vochtregulerend materiaal met een hoge geluidsabsorptie.
Net zoals houtwol wordt cellulose in zijn losse vorm vaak gebruikt voor de isolatie van daken, vloeren of muren, ingeblazen of uitgestrooid. Maar het is ook verkrijgbaar in de vorm van isolatiematten of -platen, die bijzonder geschikt zijn voor akoestische toepassingen in bijvoorbeeld scheidingswanden tussen verschillende kamers.
Hoe weet je of een materiaal goed isoleert? Deze handige tabel maakt je wegwijs.
2. Stro
Algemeen gesproken is stro een goede isolator, met een lage tot zelfs positieve impact op het milieu. Doordat stro een ‘restmateriaal’ is, waar er eigenlijk te veel van is, vergt het geen extra energie om het te produceren. Toch kampt stro met een aantal hardnekkige vooroordelen. Stro heeft de perceptie erg brandbaar te zijn. Maar dat is niet zo. Voorwaarde is wel dat het goed samengeperst is.
Een andere foute veronderstelling is dat je altijd met balen moet werken, en je dus sowieso met zeer dikke muren zit. Ook dat klopt niet. Bovendien kan een muur uit strobalen gewoon worden afgewerkt met een leemlaag, waardoor de uiteindelijke dikte van circa 40 centimeter overeenkomt met een traditionele muur met bakstenen en een spouwmuur.
Lees ook: Katrien en David bouwden hun huis met strobalen, hout en leem.
3. Gras
Naast stro steekt gras tevens meer en meer de kop op als natuurlijk isolatiemateriaal. “Samen met verschillende kennisinstellingen in België en Nederland is er de laatste jaren enorm veel onderzoek verricht naar manieren waarop het maaisel van graslanden uit bijvoorbeeld natuurgebieden gebruikt zou kunnen worden”, vertelt Rein De Pooter van Ecomat, dat gespecialiseerd is in ecologische bouwmaterialen.
“Om dat te optimaliseren is een nieuwe manier van maaien en verzamelen ontwikkeld. Met Gramitherm hebben we sinds kort zelfs een Belgische fabriek waar gras wordt opgewaardeerd tot isolatiemateriaal, zoals graswol. Het bezit dezelfde technische kwaliteiten als bijvoorbeeld hennepwol, maar het is lokaler en meer circulair. Dat het hele proces zich in een straal van 200 km afspeelt, maakt het uniek.”
4. Kalkhennep
Een materiaal met al iets meer ‘ervaring’ in de sector is kalkhennep. De isolatiewaarde van kalkhennep ligt iets lager dan die van stro, maar het is dan weer een betere vochtregulator. Daardoor is het ideaal om als binnenmuurisolatie te gebruiken, zowel bij nieuwbouw als bij renovatie. Kalkhennep bestaat uit een mengeling van gebrande kalk en hennepscheven.
Aangezien je hennep tot vier keer per jaar van hetzelfde stuk grond kan oogsten, haalt het materiaal veel CO2 uit de lucht. Bovendien kan je het gebruiken voor de volledige isolatie van de wand. Je zal dus geen aanvullende isolatielaag moeten voorzien. Aangezien het aangestampt wordt en het daardoor een mooie structuur heeft, hoeft het niet per se extra afgewerkt te worden. Al kan je er wel voor kiezen om het te bezetten met een kalk- of leempleister, of om af te werken met een plaatmateriaal.
Leestip: Kan je een oude woning te veel isoleren? En moet je ook altijd ventileren als je isoleert?
5. Schelpen
Schelpen worden vooral in Nederland veel gebruikt voor het isoleren van kruipkelders. Daarnaast bieden ze bij renovatie het voordeel dat je ze op volle grond kan storten, zodat ze bijvoorbeeld ideaal zijn als vervanging van een vloer die nog op zavel ligt. “De schelpen worden aangebracht in een laag van 32 cm. Als het grondwater zou stijgen, dan zal dat dankzij de drainerende kwaliteiten van de schelpen niet hoger dan 10 cm zijn. De overige 20 cm fungeren dan als isolatielaag. Als afwerking kan je ze bedekken met kurkplaten en een dekvloer, maar ook rechtstreeks met een traditionele dekvloer”, vertelt De Pooter.
“Schelpen zijn bovendien makkelijk te recupereren. Dat kan handig zijn wanneer je bijvoorbeeld een tuinhuis plaatst en de optie wil openhouden om het ooit te verplaatsen. Daarnaast zijn schelpen ideaal om vocht te onttrekken aan muren die niet onderkapt zijn, aangezien ze een vochtbarrière opwerpen. Als je dat combineert met de juiste isolatie van de muren zelf, bijvoorbeeld met kalkhennep, garandeer je een perfecte verzorging van je gebouw.”
6. Vlas
Je kan ook isoleren met vlas. Dat wordt tot isolatiedekens verwerkt op ongeveer dezelfde manier als minerale wollen. Vlas is in staat vocht op te nemen en terug af te geven en heeft dus een vochtregulerende eigenschap.
7. Riet
Riet dankt zijn goede isolatiewaarde aan de grote hoeveelheid lucht tussen de stengels die met verzinkte of roestvrij stalen draden samengebonden worden tot zelfdragende constructie. Vooral als dakisolatie gebruikt. In dat geval heb je in één beweging dakisolatie en dakbedekking
8. Kurk
Kurk is afkomstig van de schors van de kurkeik. Als isolatiemateriaal combineert kurk een hoge geluidsdempende werking met een goede isolatiewaarde. Je kan kurk als plaatmateriaal gebruikt voor vloer-, dak- en spouwisolatie.
Ga logisch en slim te werk: in welke volgorde isoleer je best?
9. Schapen- en hennepwol
Schapenwol en hennepwol zijn te vergelijken met minerale wollen, maar dan afkomstig van respectievelijk schapen en hennep. Schapenwol heeft een zeer hoge brandweerstand.
10. Perliet
Perliet is een vulkanisch gesteente en is verkrijgbaar in geëxpandeerde korrelvorm voor thermische of akoestische isolatie. Het wordt vaak vermengd met betonchape en is ook te krijgen als stijve isolatieplaten die vooral gebruikt worden voor platdakisolatie. Belangrijk pluspunt: perliet is onbrandbaar materiaal.
11. Vermiculiet
Vermiculiet is afkomstig van leisteen en is verkrijgbaar in geëxpandeerde korrelvorm. Het wordt los gestort en dat maakt vermiculiet erg geschikt als isolatie tussen roosterbalken. Vermengd met bitumen is vermiculiet geschikt als platdakisolatie en als afschotlaag onder de dakbedekking. Dit isolatiemateriaal is vooral interessant in vochtige sferen (spouwmuren en kruipkelders) en in extreem warme sferen (vb. rookkanalen).
12. Enkele nieuwkomers
In die zoektocht naar meer lokale, gerecycleerde materialen doen verschillende nieuwkomers hun intrede. “Zo onderzoeken we hoe we via de Antwerpse kringwinkels jeansbroeken kunnen inzamelen om isolatie van te maken. Hiervoor wordt de stof uiteengerafeld en de slechte, korte vezels eruit gehaald. Zo kunnen we onze eigen grondstof voor jeansisolatie aanbieden aan de Noord-Franse fabriek”, vertelt De Pooter.
“Er wordt ook gekeken hoe de bomen die gerooid zullen worden voor de Oosterweelverbinding als grondstof kunnen dienen voor houtvezelisolatie. Of worden kurken stoppen ingezameld om er kurkkorrels van te maken. Die hebben niet alleen goede akoestische kwaliteiten, maar zijn eveneens ideaal als isolatie in de relatief vochtige omgeving van een spouwmuur, omdat kurk geen vocht opneemt. Algemeen proberen we het circulaire en ecologische verder met elkaar te versmelten”, vertelt De Pooter.
Hoe een spouwmuur herkennen? En is die spouw geschikt voor isolatie? Alle info op een rij.
De komende jaren zullen er waarschijnlijk nog nieuwe materialen bijkomen, wat het aanbod nog vergroot. Die grote diversificatie is nodig omdat natuurlijke materialen minder makkelijk op grote schaal te produceren zijn. Tegelijk laat die diversificatie toe om zo veel mogelijk nuttig gebruik te maken van allerhande reststromen.
Lees verder op Livios.be:
Dit artikel is geschreven door onze partner Livios.be, een expertensite die zich focust op bouwen en verbouwen.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Zijn onkruidborstels hun geld waard? Onze tuinexperte test er 5 vanaf 50 euro: “Deze is ook efficiënt in hoeken en op trappen”
-
HLN Shop
Je koffiemachine ontkalken: waarom azijn een slecht idee is en hoe het dan wél moet
Kom jij de dag niet door zonder koffie? Je bent niet alleen. Uit een recent onderzoek van het wereldberoemde koffiemerk Nespresso blijkt dat maar liefst zeven op de tien Belgen dagelijks van een kopje genieten. Om de smaak van je geliefde drankje optimaal te houden, is het regelmatig ontkalken van je koffiemachine belangrijk. HLN Shop lijst op hoe je dat (niet) doet. -
vtwonen
Zelf de lekkerste druiven kweken in volle grond of in een pot? Dit is de sleutel tot succes
Een overvloedige druivenoogst uit eigen tuin, gewoon in België? Dat kan zeker én het is makkelijker dat je denkt. Je kan zelfs druiven kweken in een pot. Daarom bundelt vtwonen.be alle knowhow voor een schitterende oogst. -
-
PREMIUM
Tot 50% duurder, maar is draadloze robotmaaier zijn geld echt waard? Onze tuinexperte doet de test
-
HLN Shop
Ga voor schoonheid én degelijkheid: in vijf stappen naar jouw ideale e-bike
Wie het aangename aan het nuttige wil koppelen bij het kiezen van een tweewieler, gaat voor een elektrisch exemplaar en raakt zo in één beweging ook razendsnel op zijn bestemming. Maar let op: de markt van de e-bikes evolueert continu en je zwemt in de keuzemogelijkheden. Waar moet je zoal op letten? HLN Shop haalt vijf aandachtspunten aan. -
vtwonen
Poes in huis: hoe bescherm je je meubels? En waar plaats je de eet-, drink- en kattenbakken?
Heb of wil je een kat? Er zijn een aantal ‘guidelines’ waarmee je je woning katvriendelijk kunt maken, weet vtwonen.be. Dat is niet alleen fijn voor je kat, maar ook voor jezelf. Zo gaan je meubels minder snel kapot en kan je kat alsnog zijn (of haar) gang gaan. Én, minstens even belangrijk: op die manier verzeker je het geluk van je favoriete viervoeter. -
PREMIUM
Zo ben je de buxusmot te slim af: “Timing van de behandeling is cruciaal”
-
Independer
Autoschade door een onbekende? Dit dien je te ondernemen
-
PREMIUM
17de-eeuwse charme, maar hedendaags comfort: Zo renoveerde Katrien een oude hoeve tot parel van 2,5 miljoen
Een rechtbank, een gebedshuis, een boerderij en nu een woning. In de loop der eeuwen vervulde De Vierschare al heel wat rollen. Maar nooit zag het er zo mooi uit als nu. Dat is de verdienste van Katrien, die alles prachtig renoveerde. Ze toont de binnenkant van haar unieke woning en vertelt ook hoe ze een eeuwenoud gebouw weer liet stralen: “Mooi hoeft niet altijd duur te zijn. Het tapijt van bij Kwantum kostte niet eens 1.000 euro en sommige dingen haalde ik zelfs uit de stal.” -
Mijnenergie
EnergyVision introduceert gratis zonnepanelen met goedkoper stroomcontract: een interessante formule?
Gratis zonnepanelen én goedkopere stroom: dat is het model waarmee EnergyVision Vlaanderen wil veroveren. De energiespeler werkt volgens het derdebetalersysteem. De installatie van de zonnepanelen is gratis. Aan EnergyVision betaal je voor de opgewekte elektriciteit die je verbruikt. Mijnenergie.be analyseert de opmerkelijke formule, waar ook mede-investeerder Marc Coucke via zijn investeringsmaatschappij Alychlo zijn schouders onder zet. -
Livios
“Je mag in april lege plekken in het gazon bijzaaien”: bij deze bodemtemperatuur kan je aan de slag