Goed voor de portemonnee, goed voor de planeet: is er een reden om niet wild te zijn van refurbished toestellen?

Ze kunnen veel, maar duurzaam zijn ze niet: de smartphones, smartwatches en andere gadgets die ons dagelijkse leven makkelijker maken. Dankzij alle geavanceerde snufjes kosten die producten steeds meer schaarse grondstoffen. Tel daar een relatief korte levensduur bij op – een gemiddelde smartphone wordt na twee à drie jaar vervangen – en de rekensom is snel gemaakt.

Het goede nieuws is dat er manieren zijn om dat grondstofverbruik te beperken. Natuurlijk kun je de smartphone verbannen en kiezen voor een postduif of een dumbphone, een ouderwetse telefoon waarmee je niet veel meer kan dan bellen en sms’en. Maar wie niet op comfort wil inleveren, kan ook kiezen voor een refurbished exemplaar Een keuze die de levensduur van bestaand model verlengt en zelfs een CO₂-reductie kan opleveren tussen de 50 en 80 procent.

Klinkt goed, maar hoe betrouwbaar is zo’n gereviseerd product eigenlijk? En waar moet je op letten bij de aankoop?

Garantie en betrouwbaarheid

Wie denkt dat refurbished enkel een hippe Engelse marketingterm is, heeft het mis. “Het grote verschil met tweedehands is dat de gereviseerde gadgets worden gecontroleerd en waar nodig hersteld”, legt hoogleraar duurzaam consumentengedrag Ruth Mugge van de TU Delft uit. Soms worden onderdelen vervangen. De batterij bijvoorbeeld, die met de jaren vaak achteruitgaat. “Met een nieuwe accu kunnen ze vaak nog jaren mee. Dat maakt dat veel mensen refurbished producten als een betrouwbaarder alternatief zien voor tweedehands.”

Het helpt dat veel verkopers jarenlange garantie bieden op hun gereviseerde producten. Iets dat je bij een kringloopwinkel of op tweedehandswebsite zelden ziet. “Dat geeft consumenten meer zekerheid dat ze een werkend product kopen”, legt Mugge uit. Al is het volgens haar nog steeds goed om op te letten met wie je zakendoet. De garantietermijnen van verkopers lopen bijvoorbeeld sterk uiteen.

Wie voor refurbished kiest, zal hier en daar ook concessies moeten doen. Je vrienden imponeren met de allernieuwste, glanzende smartphone zal wellicht moeilijk worden, omdat refurbishedwinkels die vaak pas enige tijd na de lancering verkopen. Ook het idee dat er al krassen op een apparaat zitten, kan kopers afstoten. “Mensen associëren krassen toch met het idee dat de vorige eigenaar niet heel zuinig was op het product en dat er wellicht nog meer schade zit aan de binnenkant”, aldus Mugge.

Gelukkig bieden vrijwel alle verkopers – naast een kwaliteitscontrole – inzicht in de uiterlijke toestand van een product. In de meeste gevallen kan de klant zelfs kiezen uit verschillende ‘schoonheidsniveaus’. Wie kiest voor ‘als nieuw’ zal alleen wel wat meer geld moeten neertellen dan iemand die genoegen neemt met een ‘zichtbaar gebruikte’ telefoon.

Net als nieuw of niet, refurbished gadgets zijn altijd goedkoper dan het nieuwe exemplaar. Of het echt een goede deal is, is echter moeilijker in te schatten. Zo is het lastig prijzen vergelijken omdat die afhankelijk zijn van de staat van het product. Bovendien vergelijken sommige webshops refurbishedprijzen met de oorspronkelijke verkoopsprijzen. Het voordeel lijkt dan groot, maar de actuele winkelprijs is dan soms al veel lager.

Het loont volgens de Nederlandse Consumentenbond dan ook om een eigen prijsvergelijking te maken. Zelf deed de bond eind vorig jaar een prijsvergelijkend onderzoek. Daaruit bleek dat de refurbished iPhones gemiddeld zo’n 40 procent goedkoper zijn. Op producten die vele honderden euro’s kosten best een leuke korting.

Imagoprobleem

Toch bleek uit een recente enquête van diezelfde bond dat 66 procent van de consumenten zonder refurbished smartphone er ook zeker geen zou kopen in de toekomst. In de meeste gevallen omdat ze weinig vertrouwen hebben in de kwaliteit van de producten. En dat is jammer, vindt hoogleraar Mugge, die een transitie naar meer hergebruik essentieel noemt. “Het kopen van een gereviseerde auto of fiets vinden we heel normaal. Waarom geldt dat niet voor een refurbished telefoon?”

Niet alleen consumenten, maar ook producenten hebben een grote rol bij die transitie. “We moeten anders produceren en alle onderdelen vervangbaar maken”, zegt Mugge. “Denk bijvoorbeeld aan een koptelefoon. Veel mensen vinden een tweedehands exemplaar vies. Als de oorkussens makkelijk vervangbaar zijn, valt dat bezwaar weg.” Natuurlijk, nieuwe oorkussens hebben ook milieu-impact. “Maar het produceren van alle digitale componenten is in verhouding veel vervuilender.”

Dat inzicht lijkt ook te komen bij producenten. Zo verkopen Samsung en Apple in sommige landen nu ook zelf gereviseerde producten. En producenten als Philips geven ook andere elektronische producten een tweede kans, zoals scheerapparaten en strijkijzers. Een trend die zal groeien nu veel consumenten door de hoge inflatie minder te besteden hebben en de aandacht voor duurzaamheid toeneemt.

Al is er een nog goedkopere en groenere optie: langer met onze huidige gadgets doen. Mugge: “We moeten af van het idee dat we elke zoveel jaar weer het nieuwste model nodig hebben.”