plusartikels
Justitie
Familie Van Espen: ‘We hebben nooit excuses gekregen’
De familie en advocaten van Julie Van Espen willen dat een rechter bevestigt dat Justitie gefaald heeft in de zaak van Steve Bakelmans, de moordenaar van Julie Van Espen. Met hun juridische stap willen ze ook justitie beter maken.
‘Tot vandaag hebben wij nooit erkenning gekregen dat Justitie heeft gefaald’, zegt Erik Van Espen, vader van de in 2019 vermoorde Julie Van Espen. ‘De Belgische staat heeft ons ook nog geen officiële excuses aangeboden.’
Daarom heeft de familie beslist om de Belgische staat te dagvaarden. Die juridische stap werd vrijdag toegelicht op een persconferentie in Lier.
Volgens de familie heeft Justitie, en bij uitbreiding de Belgische staat, fout gehandeld in de zaak van Steve Bakelmans. Die had immers nooit vrij mogen rondlopen op het moment dat hij Julie Van Espen vermoordde.
De familie heeft zich altijd op de achtergrond gehouden en gaf nooit interviews in de pers. Pas dit jaar, tijdens een Kamercommissie Justitie, trad vader Erik voor het eerst naar buiten. ‘Toen bleek dat we eigenlijk niets meer konden ondernemen om excuses te krijgen’, zegt hij. ‘Dus hebben we nu toch die stap gezet.’
Erik Van Espen — © Sebastian Steveniers
77 dossiers in de kast
In hun toelichting hekelen ze dat er ook nu nog grote fouten gemaakt worden bij Justitie. Ze verwijzen daarbij naar de aanslag in Brussel in oktober, waarbij twee Zweedse voetbalsupporters omkwamen. ‘Het dossier van de dader was in de verkeerde kast gelegd en bleef maandenlang onbehandeld’, aldus de advocaten. ‘Blijkbaar volstond de dood van Julie niet. De geschiedenis moest zich herhalen.’ Want ook in de zaak-Bakelmans bleven 77 dossiers in de kast steken, door de onderbezetting bij het hof van beroep in Antwerpen.
Dat minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) na de aanslag meteen de schuld op zich nam (en ontslag nam) terwijl toenmalig minister Koen Geens (CD&V) dat niet deed toen de fouten in het dossier van Bakelmans duidelijk werden, voelt wrang aan voor de familie. ‘Terwijl we denken dat er in ons geval veel meer fouten gemaakt zijn’, zegt Van Espen.
Schadevergoeding
Maar het is niet zo dat ze de aanslag in Brussel aangrijpen om nu hun dagvaarding in te dienen. ‘We waren daar al enkele maanden mee bezig’, zegt Van Espen. ‘Voor die procedure is een verjaringstermijn van 5 jaar, en die eindigt op 4 mei 2024.’ Julie Van Espen werd op 4 mei 2019 verkracht en vermoord in Merksem.
De familie vraagt in de dagvaarding ook een schadevergoeding, maar daar is het hen niet om te doen, benadrukt de vader. ‘Als we een schadevergoeding krijgen, zullen we die integraal aan een goed doel schenken.’
Ook Jean Lambrecks, de vader van Eefje, die door Marc Dutroux vermoord werd, dagvaardde in 1997 de Belgische staat. Tevergeefs, want in 2013 kreeg hij ongelijk van het Brusselse hof van beroep. Maar Stijn Verbist, de advocaat van de familie Van Espen, vreest geen tergend langzame procedure. ‘We hebben er alle vertrouwen in dat onze zaak op relatief korte termijn behandeld wordt, op een termijn van één tot anderhalf jaar.’
Suggesties van burgers
Aan de dagvaarding koppelt de familie het project ‘Missie Julie/Missie Justitie’. ‘Op de website roepen we iedereen op om voorstellen te doen om justitie beter te maken’, zegt Andreas Van Espen, de broer van Julie.
Dat project is ook de reden waarom de familie nu naar buiten komt. ‘Tot nu toe concentreerden we ons op de strijd tegen seksueel geweld, en dat wilden we in alle sereniteit doen. En, zo benadrukten we al in een eerdere open brief, op de hervorming van het tuchtrecht (voor magistraten, red.). Maar nu vragen we dat de burgers met suggesties komen. Dan is het heel moeilijk om op de achtergrond te blijven’, aldus Erik Van Espen.
‘We willen niet dat Julie tevergeefs is gestorven. We willen dat niemand dit nog ooit moet doorstaan. We willen dat iedereen in ons land kan vertrouwen op een goed werkende Justitie.’
Reactie
Paul Van Tigchelt: ‘Serieuze inhaalbeweging gemaakt’
‘Wat die mensen hebben meegemaakt, om op zo’n manier hun dochter te verliezen, is afschuwelijk. Ik heb er alle begrip voor dat ze nu deze stappen zetten', zegt minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open VLD) in een schriftelijke reactie.
De familie van Julie Van Espen heeft de Belgische staat gedagvaard omwille van de fouten die justitie maakte in het dossier van Steve Bakelmans, de moordenaar van de 23-jarige studente. Die dagvaarding belandt op het bureau van Van Tigchelt, omdat hij als minister de eindverantwoordelijke is voor justitie.
'Ik heb heel veel respect voor de manier waarop ze, ondanks dat verdriet, al jaren een drijvende kracht zijn voor de hervorming van justitie', aldus de minister. 'Wij hebben de voorbije jaren al vaak samengezeten met de familie, om aan de slag te gaan met hun voorstellen, uit te leggen hoever we staan met de verschillende hervormingen en te luisteren naar hun feedback. Dat zullen we blijven doen.'
'Justitie komt van ver maar de hervormingen worden zichtbaar. Er is een nieuw seksueel strafrecht, de digitalisering zit op kruissnelheid en de onderbezetting is op heel veel plaatsen aangepakt. Ook bij het hof van beroep in Antwerpen. Ten tijde van de moord op Julie Van Espen zetelden daar 54 rechters op een kader van 63. Vandaag zijn dat er 62. Er is een serieuze inhaalbeweging gemaakt en de achterstand is weggewerkt. Niet alleen door extra mensen, maar ook dankzij de ingrijpende hervormingen die de voorzitter heeft doorgevoerd. De doorlooptijden van zedenzaken zijn er intussen bijna gehalveerd.'
Van Tigchelt, die op 22 oktober Vincent Van Quickenborne opvolgde, erkent dat er nog werk aan de winkel is. 'Er is nog een lange weg af te leggen is en er nog veel zaken zijn bij justitie die veel beter moeten. We blijven hieraan werken.'
