Londen en EU nu al slaags over brexitfactuur van 100 miljard

Nog voor de onderhandelingen over een brexit tussen Londen en de EU27, de andere lidstaten van de Europese Unie, starten, is er al grote onenigheid over de voorwaarden voor die gesprekken. Eén van die struikelblokken is de bijdrage die Groot-Brittannië nog moet betalen voor verplichtingen aan de EU. Over welk bedrag het gaat, is nog niet duidelijk, maar The Financial Times heeft het over 75 miljard euro; andere bronnen spreken van 100 miljard euro.

De Britse minister die bevoegd is voor de brexit David Davis (foto in tekst) veegt dat laatste cijfer alvast van tafel. "Wij zullen betalen wat fair is in verhouding tot onze rechten en verplichtingen, maar niet eender welk bedrag dat de EU vraagt", klinkt het uitdagend.

"Wij komen niet smeken; dit zijn onderhandelingen. Zij (de EU27) moeten beslissen wat zij willen en wij maken dan duidelijk wat wij willen. Wij betalen alleszins geen 100 miljard euro", zei de Britse minister nog.

Belangrijk is ook dat Londen niet wil dat het Europese Hof van Justitie zich met die zaak bemoeit. Ook dat kan nog belangrijk zijn, want tot er een brexit is, is Groot-Brittannië wel gebonden aan dat Europese hof. Sommige politici van de regerende Conservatieve partij zeggen zelfs dat de Britten de EU gewoon niets moeten betalen. Een recent rapport van een comité van het Britse Hogerhuis is het daarmee eens.

EU-hoofdonderhandelaar voor de brexit, de Franse ex-minister en gewezen eurocommissaris Michel Barnier (boven), heeft alvast ook een waarschuwing voor zijn Britse gesprekspartners. Barnier liet zich niet uit over het bedrag van de Britten moeten betalen, maar dat moet worden vastgesteld op het vereffenen van "openstaande rekeningen".

Barnier waarschuwt de Britten ook op de complexiteit van de brexit niet te onderschatten. Volgens het mandaat dat hij onlangs van de EU27-top heeft gekregen, moet er in twee stappen onderhandeld worden.

In een eerste fase wil de EU duidelijkheid over de rechten van de drie miljoen EU-burgers die in het VK wonen en werken en van de twee miljoen Britten die in andere lidstaten wonen. Ook over de financiële engagementen die de Britten in een EU-context zijn aangegaan én over de netelige Brits-Ierse grenskwestie moet een akkoord worden gevonden vooraleer Barnier wil gaan praten over de toekomstige relatie tussen de EU en het VK, en een overgangsakkoord.

Barnier is naar eigen zeggen onder de indruk van de complexiteit van het brexit-dossier. "Er zijn sociale gevolgen, economische gevolgen, technische gevolgen, financiële gevolgen, juridische gevolgen... We moeten 43 jaar aan relaties zien te ontrafelen. Daarom is het belangrijk om alles op zijn tijd te doen." De Britse regering wil het liefst meteen over de toekomstige Brits-Europese relaties -lees een handelsakkoord- praten, maar dat zal dus niet gebeuren, maakte Barnier nogmaals duidelijk.

Het beloven dus erg moeilijke onderhandelingen te worden en er is geen garantie op succes.

Tot nader order is het Verenigd Koninkrijk nog altijd lid van de EU en moet het land dus blijven mee betalen voor de werkingskosten. Daarnaast zijn er ook extra kosten die verbonden zijn aan de brexit. Het gaat samen ongeveer tussen de 64 en de 100 miljard euro onder meer om:

• de verplichtingen van het VK voor de meerjarenbegroting van de EU 2014-2020
• kosten voor het einde van het lidmaatschap van EU-instellingen, fondsen en de opvang van vluchtelingen in Turkije
• de verhuis van Europese instellingen vanuit Londen zoals de Europese Bankenautoriteit (EBA) en het Europees Medisch Agentschap (EMA)

Officieel heeft het er allemaal niets mee te maken, maar twee belangrijke verkiezingen zijn de volgende stappen in de brexit. Zondag kiezen de Fransen een nieuwe president: of de pro-Europese centrist Emmanuel Macron of de extreemrechtse criticus van de EU Marine Le Pen. Over het Kanaal heeft de Britse regering voor 8 juni vervroegde verkiezingen uitgeschreven. Premier Theresa May hoopt daar een stevig mandaat van de kiezers te krijgen en de peilingen lijken haar daar in gelijk te geven.