Witte rook over stikstof? Een akkoord lijkt eindelijk nabij

Enkele van de grote politieke knopen lijken stilaan ontward te raken. Zo zouden rode bedrijven toch kunnen openblijven als ze reductiedoelstellingen halen tegen 2030. Kersvers viceminister Gwendolyn Rutten (Open Vld) kantte zich al langer tegen die verplichte sluiting. Al tekent zich hier meteen al een nieuw discussiepunt af. Terwijl N-VA onder bevoegd minister van Omgeving Zuhal Demir spreekt over ‘extra’ doelstellingen, volstaat het voor cd&v als ze bereid zijn hun impact onder de 50 procent te krijgen.

Daarnaast zou de ‘onvergunbaarheidsdrempel' voor de landbouw verdwijnen. Tot nu toe gold dat landbouwbedrijven met een impactscore boven de 0,028 procent geen vergunning zouden krijgen. Voor cd&v is dat een teken dat de landbouw een pak strenger wordt behandeld dan de industrie, waar een hogere en ‘zachtere’ drempel geldt. N-VA wijst er dan weer steeds op dat de stikstofuitstoot door de landbouw schadelijker is voor de natuur dan die door de industrie.

Aan de drempelwaarde wordt niet geraakt, maar bedrijven die erboven vallen zouden toch een aanvraag kunnen indienen. Net zoals voor de industrie wordt er dan een individuele passende beoordeling gemaakt. Dat betekent dat er dossier per dossier wordt bekeken wat de impact op de nabijgelegen natuurdomeinen is. Cd&v staat er dan wel op dat die beoordeling laagdrempelig genoeg is, en niet elk landbouwbedrijf “een dossier zoals Ineos” moet indienen.

Een andere eis van cd&v is dat bedrijven die ermee stoppen, hun uitstootrechten kunnen verkopen aan anderen. Om zeker te zijn of en hoe dat ‘extern salderen’ werkt, is het nog wachten op de resultaten van een milieueffectenrapport. Maar in tussentijd zou er in het akkoord wel de mogelijkheid voor een soort ‘proefprojecten’ ingebouwd worden.

‘Grotere chapeau’

Tot slot kijken de partijen al voorbij stikstof. Ook in het kader van de Europese natuurherstelwet zal ons land immers maatregelen moeten nemen. Daarom hoopt men in het stikstofakkoord al tot een ‘grotere chapeau’ te komen die toekomstige onderhandelingen moet vergemakkelijken.

Demir, Rutten en minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) zaten zaterdagnamiddag en -avond samen met enkele parlementairen en experten om tot een compromis te komen. Zondag was het aan de technische experten van elke partij. Op basis van hun werk trekt Demir maandag met één gemeenschappelijke tekst naar een nieuw overleg met Brouns en Rutten.

In oktober vond de Raad van State nog tal van tekortkomingen in het vorige voorstel tot decreet. De partijen lijken het erover eens dat een akkoord ditmaal ook van de eerste keer juridisch-technisch waterdicht moet zijn. Al ziet N-VA dat toch nog iets sneller dan cd&v en Open Vld. De Vlaams-nationalisten verkiezen maandag al te landen. Voor de twee coalitiepartners kan dat ook een van de komende weekends.