Consultant PwC hielp tientallen gesanctioneerde Russische oligarchen op Cyprus

Het consortium onderzocht miljoenen gelekte documenten, zoals e-mails, bedrijfsaktes, organigrammen, financiële overzichten en bankformulieren, door ICIJ ‘Cyprus Confidential’ genoemd. Het gaat om meer dan 3,6 miljoen gelekte documenten van zes verschillende offshoredienstverleners uit Cyprus. De meest recente documenten dateren van april 2022.

Hoewel na de annexatie van de Krim in 2014 en de Russische invasie in Oekraïne in 2022 de EU, de VS en andere landen sancties oplegden aan Russische oligarchen, blijkt uit de documenten dat de EU-lidstaat Cyprus een aantal Russische oligarchen hielp die sancties te ontlopen. Vermogensbeheerders van PwC Cyprus hielpen rijke Russische klanten zo om honderden miljoenen dollars te verschuiven tussen postbusbedrijven.

Het ICIJ kon achterhalen dat Cypriotische dienstverleners hebben gewerkt voor 25 Russen die door het Westen of Oekraïne sancties opgelegd kregen na de annexatie van de Krim. Daarnaast vond het consortium nog eens 71 Russische klanten die na de invasie van Oekraïne sancties kregen. In totaal gaat het om 96 gesanctioneerde Russen die in Cyprus hun zaken konden laten regelen. Met behulp van Cypriotische dienstverleners zetten ze bijna 800 schermvennootschappen op in Cyprus of andere belastingparadijzen zoals de Britse Maagdeneilanden, Jersey, het eiland Man en Liechtenstein.

Volgens de media lijkt het erop dat PwC bij minstens één gelegenheid samenwerkte met een Russische miljardair om een enorme vermogensoverdracht te voltooien, de dag nadat de EU tegen hem sancties had afgekondigd. Het gaat dan om Aleksej Mordasjov, een van de rijkste Russische industriëlen. PwC Cyprus controleerde de rekeningen van minstens 25 bedrijven die aan Mordasjov gelinkt zijn, zo blijkt uit de gelekte documenten.

Een andere Russische industrieel en een nauwe bondgenoot van de Russische president Vladimir Poetin, Oleg Deripaska, kon met de hulp van PwC in 2017 het Cypriotische staatsburgerschap verkrijgen dankzij het programma Gouden Paspoorten, een controversieel programma waarmee in ruil voor investeringen het staatsburgerschap aan niet-EU-burgers werd verkocht. Dat programma is in 2020 stopgezet. Ook hielp PwC Cyprus Deripaska met beheer van de bedrijven die eigenaar waren van zijn superjacht van 70 miljoen dollar.

PwC geeft geen commentaar op indivuele cases en verwijst naar klantenconfidentialiteit. Wel zegt de consultant de sancties van de EU en de Verenigde Naties al na te leven van voor de Russische invasie in Oekraïne. Sindsdien heeft het bedrijf de banden met 60 klanten verbroken door zijn nieuwe ‘Rusland-gerelateerde sanctiebeleid’, melden de media.

De Tijd, Knack en Le Soir zoomden ook in op zowat 16.000 gelekte documenten met betrekking op 143 Belgen en 40 Belgische bedrijven die opduiken in de documenten. Het gaat daarbij om grote hoeveelheden e-mails en vertrouwelijke bedrijfs- en bankdocumenten die teruggaan tot de jaren 90, maar vooral dateren van 2014 tot begin vorig jaar, schrijft De Tijd.