Vlaanderen geeft plots 100 miljoen euro extra klimaatsteun aan industrie

De Vlaamse regering compenseert al jaren grote stroomverbruikers voor hun hoge energiefactuur. Door het Europese emissiehandelssysteem (ETS) rekenen energieproducenten namelijk CO2-kosten door aan deze bedrijven. De vrees is dat belangrijke werkgevers in de metaal- en de chemiesector, zoals staalreus ArcelorMittal of chemiebedrijf BASF, zouden wegtrekken naar plaatsen in de wereld waar er geen extra kosten voor CO2 worden aangerekend.

Volgend jaar neemt de zogenaamde ‘compensatie voor indirecte emissiekosten’ fors toe. Bij het begin van de legislatuur in 2019 bedroeg de Vlaamse steun zo’n 36 miljoen euro. Dit jaar was dit bedrag gestegen tot 172 miljoen euro. In 2024 komt daar nog eens 100 miljoen bovenop, goed voor een recordbedrag van 270 miljoen euro. Dat blijkt uit de beleids- en begrotingstoelichting voor 2024 die de regering heeft ingediend in het parlement.

In de vorige legislatuur vloeide onder de regeling ook al 148 miljoen euro naar grote bedrijven, waaronder de Amerikaanse oliereus ExxonMobil. Milieuorganisaties zoals Greenpeace en de Bond Beter Leefmilieu (BBL) uitten toen forse kritiek op het systeem. Het geld wordt namelijk uit het Vlaamse klimaatfonds gehaald dat werd opgericht om het Vlaamse klimaatbeleid te financieren. Nu wordt het fonds de facto ingezet om de competitiviteit van de Vlaamse industrie te vrijwaren.

“Het klopt dat sommige bedrijven het moeilijk hebben door de energiecrisis. Maar het is absurd dat een bedrijf zoals Total, dat een recordwinst van 34 miljard euro boekte dankzij de energiecrisis, nu klimaatsubsidies krijgt om de eigen energiefactuur te betalen”, vindt ook Vlaams Parlementslid Jos D’Haese (PVDA), die de cijfers opduikelde. “De regering beweert altijd dat het geld niet aan de bomen groeit als het gaat over de zorg, het onderwijs of het openbaar vervoer. Maar als vervuilende multinationals zoals Total, Shell of Ineos komen aankloppen, kan het geld niet op.”

Volgens Vlaams minister van Economie en Werk Jo Brouns (cd&v) zijn de gestegen compensaties het gevolg van de toegenomen CO2-prijs op de Europese markt. Hierdoor moeten bedrijven meer betalen voor hun uitstootrechten. “We houden nu rekening met een CO2-prijs van 90 euro per ton, tegenover 54 euro vorig jaar”, klinkt het.

Zonder de carbon leakage-regeling dreigen Vlaamse bedrijven volgens het kabinet weggeconcurreerd te worden door werkgevers die geen rekening moeten houden met het strenge klimaatbeleid van de EU. Dan dreigt de productie te verschuiven naar minder klimaatvriendelijke regio’s in de wereld. “Daar zou het klimaat ook niet bij gebaat zijn, toch?”