Als één grote groene wolk: de halsbandparkieten in Brussel zorgen voor vreugde en ergernis

In de levendige Flageywijk kan je zeker zijn van twee dingen: altijd staan er mensen in de rij voor Frit Flagey en altijd waggelen er duiven rond op zoek naar restjes. Een paar honderd meter verderop ontvouwt zich rond zonsondergang echter een tafereel dat veel minder Belgisch aanvoelt. Honderden felgroene parkieten, die je veeleer zou associëren met de tropen, verzamelen zich in een boom. Daar rusten ze de hele nacht, als één grote groene wolk, en bij zonsopgang vliegen ze weg.

Mensenrechtenadvocaat Brigitte Dufour staat tijdens een wandeling met haar hond Roméo even stil om de vogels te bewonderen terwijl die zich verzamelen in de schemering. Ze vindt het naar eigen zeggen geweldig om elke ochtend wakker te worden met het getjilp van de parkieten, die haar het gevoel gaven dat ze omringd wordt door natuur. “Ze brengen mij vreugde”, zegt Dufour. “Als ze hier met de andere soorten kunnen samenleven, zie ik geen probleem.”

Populatiegroei

Het aantal halsbandparkieten in Brussel is gestegen van slechts enkele in de jaren 70 tot ongeveer 10.000 vandaag; de soort is tegenwoordig een van de meest voorkomende vogels in de hoofdstad. De populaties wilde parkieten zijn trouwens ook in Londen, Parijs en meer dan 100 andere steden in Europa gegroeid. Wetenschappers proberen nu te begrijpen hoe de tropische vogels kunnen gedijen in een koud klimaat.

Eén verklaring voor hun succes is dat ze afstammen van een veel kleinere groep vogels die in de jaren 70 werden vrijgelaten uit een kleine dierentuin in Brussel, het Meli-park aan de Heizel. Volgens de plaatselijke overlevering liet de directeur, Guy Florizoone, de vogels los omdat hij een vleugje kleur wilde toevoegen aan de stad. “De oorsprong van de Brusselse populaties waren zonder twijfel die enkele tientallen vogels uit de dierentuin”, zegt Diederik Strubbe, milieuwetenschapper aan de Universiteit Gent.

Florizoone (80) zegt dat hij begin jaren 70 zo’n 40 tot 50 parkieten heeft vrijgelaten als onderdeel van een experiment dat hij “Vogels in Vrijheid” noemde; hij wilde dat bezoekers de dieren in de buitenwereld konden zien. De meeste parkieten keerden terug, zegt hij. Maar enkele niet. Hij stelt echter dat zijn experiment “weinig verband houdt” met de enorme populatiegroei in heel Europa, inclusief het Verenigd Koninkrijk: “Het is onmogelijk dat zulke aantallen het Kanaal zijn overgevlogen. Daar zijn ze niet toe in staat.”

Florizoone zegt dat het warmere weer in Europa de populatiegroei alleen maar heeft versneld, wat bevestigd wordt door het ParrotNet-project van de Universiteit van Kent, dat bestudeert hoe parkieten ecosystemen beïnvloeden. Behalve van mildere winters profiteren parkieten van een gebrek aan roofdieren en een overvloedig voedselaanbod in de steden, stellen ornithologen.

Overlast

Parkieten vernielen vaak gewassen en kunnen ook een plaag vormen voor andere dieren, waaronder vleermuizen. Maar in Brussel leven ze harmonieus samen met andere soorten dankzij het behoud van oude bomen die perfect zijn voor holenbroedende vogels zoals parkieten, zegt Jean-Yves Paquet, directeur van Natagora, een Brusselse milieubehoudorganisatie. “Er is eigenlijk genoeg ruimte voor iedereen”, zegt hij. De autoriteiten vragen mensen de vogels niet te voederen, maar trachten niet actief de groei van de populatie te beperken, aldus Paquet.

Toch zorgen de parkieten soms wel degelijk voor overlast. Toen ze zich buiten het voormalige NAVO-hoofdkwartier in Brussel vestigden, bijvoorbeeld, maakten ze zoveel lawaai dat ambtenaren probeerden ze te doen verhuizen; ze speelden opnames van valken en haviken af via luidsprekers tussen de bomen. Matthew Klimow, voormalig adjunct-secretaris-generaal van de NAVO, heeft persoonlijk wél goede herinneringen aan de parkieten: “Ze dragen bij aan de charme van het stadsleven.”

_{© The New York Times}