TERUGLEZEN ISRAËL. Hamas-leider overtuigd van overwinning in oorlog met Israël: “Als vijand wil dat het een lange strijd wordt, kunnen wij het nog langer volhouden”

Door het uitvallen van de communicatienetwerken in de Gazastrook, is de evacuatie van gewonden, buitenlanders en Palestijnen met een tweede paspoort voorlopig stopgezet. Dat heeft een medewerker van de Egyptische veiligheidsdiensten donderdagavond meegedeeld.

"We wachten tot we de communicatie met Gaza kunnen hervatten om meer te weten te komen over de aankomst van gewonden en buitenlanders, en om de vrachtwagens met humanitaire hulp te ontvangen", zo meldt de Egyptische medewerker, die anoniem wenst te blijven.

De Egyptische Rode Halve Maan zegt dat hun medewerkers geen contact meer hebben met de Palestijnse Rode Halve Maan en met UNRWA, de organisatie van de Verenigde Naties die zich inzet voor Palestijnse vluchtelingen. Er kunnen daardoor ook niet langer hulpgoederen via de grensovergang van Rafah naar de Gazastrook worden gebracht.

UNRWA en het Palestijnse telecombedrijf Paltel, dat gevestigd is op de Westelijke Jordaanoever, hadden eerder al meegedeeld dat de communicatienetwerken in de Gazastrook donderdag zijn platgevallen. De oorzaak van de panne is een tekort aan brandstof, waardoor er onvoldoende stroom kan worden aangemaakt.

Israël heeft donderdag opnieuw de sjiitische militie Hezbollah bestookt in Libanon. Gevechtsvliegtuigen hebben verschillende posities van de pro-Iraanse beweging aangevallen, zo blijkt uit een mededeling van het Israëlische leger. De soldaten schoten ook op een "terrorist" die aan de grens actief zou geweest zijn in de buurt van het Israëlische dorp Shlomi.

Volgens de Arabische tv-zender al-Majadin heeft de Israëlische luchtmacht verschillende aanvallen uitgevoerd in de grensregio. Ook de Libanese veiligheidsdiensten bevestigen dat Israël gevechtsvliegtuigen en artillerie heeft ingezet. 

Het Israëlische leger zegt dat de militaire operatie onder meer gericht was tegen een "terroristische cel" in Libanon, die geprobeerd had antitankraketten op Israël af te vuren. Andere "terroristen" hadden eveneens geprobeerd om raketten af te vuren op onder meer Israëlische legerposten, klinkt het nog. Als reactie vuurde het leger artillerie af.

Hezbollah bevestigt dat het in Israël beschietingen heeft uitgevoerd. Sinds het begin van de oorlog tussen Hamas en Israël op 7 oktober hebben aan de grens tussen Israël en Libanon al verschillende confrontaties plaatsgevonden tussen het Israëlische leger en de Libanese Hezbollah-militie. Aan beide kanten zijn al slachtoffers gevallen.

De gewapende vleugel van Hamas heeft de verantwoordelijkheid opgeëist voor de aanval die donderdag op een Israëlische militaire blokkade ten zuiden van Jeruzalem werd uitgevoerd. Bij die aanval is een Israëlische soldaat om het leven gekomen.

Drie militanten openden donderdag het vuur op de blokkade, die Jeruzalem van de Westelijke Jordaanoever scheidt. De aanval werd uitgevoerd "om het bloed van de martelaren van Gaza te wreken", zo staat in een verklaring van de Qassam-brigades, de militaire arm van Hamas.

Het Israëlische leger meldde eerder al dat een 20-jarige soldaat bij de aanval werd gedood. Drie militairen raakten gewond. Volgens een woordvoerder van de politie werden de drie aanvallers gedood.

"Op basis van de hoeveelheid munitie, pistolen en bijlen die in hun auto werden gevonden, lijkt het erop dat de aanvallers een grote aanslag of bloedbad in Israël aan het plannen waren", zei de Israëlische politiewoordvoerder Kobi Shabtai.

De oorlog tussen Hamas en het Israëlische leger leidt ook tot toenemende onrust op de Westelijke Jordaanoever, een Palestijns gebied dat sinds 1967 door Israël is bezet. Volgens het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid zijn daar sinds 7 oktober meer dan 190 Palestijnen gedood door Israëlische kolonisten en soldaten.

Politieagenten en manifestanten hebben elkaar donderdag beschuldigd geweld te hebben gebruikt tijdens een manifestatie voor een staakt-het-vuren in Gaza, die plaatsvond voor het partijhoofdkwartier van de Democratische partij in de Amerikaanse hoofdstad Washington.

Volgens de organisaties die de bijeenkomst hadden georganiseerd, raakten negentig mensen lichtgewond en heeft een persoon een hersenschudding nadat de politie geweld gebruikte om de manifestatie uit elkaar te drijven. Dat schrijven ze op X. De politie van haar kant spreekt over zes gewonden binnen haar rangen die verzorgd moesten worden voor kleine snijwonden, vuistslagen of oogirritaties als gevolg van het gebruik van pepperspray.

"We hebben al honderden vreedzame manifestaties in goede banen geleid, maar die van woensdagavond was helemaal niet vreedzaam", klonk het donderdag bij de politie van het Capitool. "De groep zette afvalcontainers voor de uitgangen van het gebouw, spoot pepperspray naar de agenten en wilde een fietsenrek stelen." Een man van 24 werd gearresteerd omdat hij een agent zou hebben aangevallen.

De organisatoren van de manifestatie, die tijdelijk een sluiting van de kantoren van het Amerikaanse Congres veroorzaakte, ontkennen de beschuldigingen. Volgens hen bestond hun actie uit een wake met kaarsen en het zingen van enkele liedjes. Volgens de politie waren zo'n 200 mensen aanwezig.

De Brusselse regering heeft donderdag beslist om 430.000 euro vrij te maken voor ontwikkelingssamenwerking in Palestina. Dat meldt staatssecretaris voor Internationale Relaties Ans Persoons (Vooruit) donderdag. De middelen worden voor meer de helft gedragen door staatssecretaris Persoons en verdeeld aan de hand van een projectoproep.

Daarnaast zijn er nog drie punten goedgekeurd waarmee staatssecretaris Persoons haar engagement wil opnemen om het Palestijnse volk te blijven ondersteunen. Ze roept nogmaals op tot een (humanitair) staakt-het-vuren, zodat er zo snel mogelijk een einde komt aan het geweld en burgerslachtoffers vermeden worden.

"Via deze maatregelen tonen we onze solidariteit met de onderdrukte Palestijnse bevolking en wensen we een duidelijk signaal te geven aan zij die het internationaal recht niet respecteren", stelt Ans Persoons. 

De vier besluiten die donderdag genomen werden moeten voor de staatssecretaris een nieuwe richting geven aan de externe betrekkingen met Israël en de bezette Palestijnse gebieden.

De Brusselse regering beslist om een nieuwe projectoproep te lanceren om de ontwikkelingssamenwerking met de Palestina te versterken. Daarvoor wordt zo snel mogelijk 430.000 euro vrijgemaakt. 

De economische -en handelsadviseur in Tel Aviv, die na het uitbreken van het conflict tijdelijk teruggeroepen werd om veiligheidsredenen, mag tot nader order niet terugkeren, zolang de schendingen van het internationale recht voortduren. De dienstverlening vanuit Brussel wordt teruggeschroefd.

De Brusselse regering vraagt de staatssecretaris om dringend intra-Belgisch overleg te plegen met de andere bevoegde entiteiten om de EU-handelsrelaties met Israël te herzien. Het moet vermeden worden dat producten uit illegale bezette gebieden bij ons in de winkelrekken komen te liggen. Daarom pleit de staatssecretaris voor een Europese importban van goederen uit de illegale nederzettingen.

Persoons roept tot slot op om het wapenuitvoerbeleid van de gewesten ten aanzien van de strijdende partijen in het conflict te verstrengen. Hiervoor zal ze in overleg treden met de andere gewesten.

De communicatienetwerken in de Gazastrook zijn opnieuw "volledig verbroken". Dat is donderdag op een persbriefing in Genève medegedeeld door de UNRWA, de organisatie van de Verenigde Naties die zich inzet voor Palestijnse vluchtelingen. UNRWA-topman Philippe Lazzarini hekelt ook de "opzettelijke pogingen" om de werking van zijn organisatie in de Gazastrook "te verstikken".

De communicatienetwerken in de Gazastrook liggen opnieuw plat omdat er een gebrek aan brandstof is. Er kan daardoor onvoldoende stroom worden opgewekt om de netwerken draaiende te houden, zegt Lazzarini.

Ook de Palestijnse telecomprovider Paltel, die gevestigd is op de Westelijke Jordaanoever, zegt dat de communicatienetwerken in de Gazastrook onderbroken zijn. De panne is er gekomen "omdat alle energiebronnen die het netwerk van stroom voorzien zijn uitgeput", zo staat in een mededeling op X.

Het gebrek aan brandstof in de Gazastrook hindert ook de werking van UNRWA, zegt commissaris-generaal Philippe Lazzarini. "Ik geloof dat er een doelbewuste poging is om onze operatie te verstikken en de UNRWA te verlammen."

"Er is geen brandstof meer beschikbaar of bereikbaar voor UNRWA", zegt hij. "Als de kwestie van de brandstof niet wordt aangepakt, lopen we het risico de volledige humanitaire operatie op te moeten schorten."

Israël vreest dat de extremistische Palestijnse organisatie Hamas de brandstof voor militaire doeleinden zou kunnen gebruiken. Er is daarom een strikte beperking opgelegd op de hoeveelheid brandstof die de Gazastrook binnen mag. Woensdag mocht enkel een tankwagen binnen met nauwelijks 23.000 liter. Het gebruik van die brandstof is strikt gereguleerd.

De buitenlandchef van de Europese Unie maant Israël zich "niet te laten verteren door woede". Hoe begrijpelijk die woede na de bloedige verrassingsaanval van Hamas vorige maand ook is, zegt Josep Borrell op bezoek in Israël.

Borrell bezoekt Israël voor het eerst als hoge buitenlandvertegenwoordiger van de EU. Hij heeft een moeizame verstandhouding met Israël, dat Borrell, zijn staf en de EU verwijt dat zij te veel naar de Palestijnse zaak neigen. Eerder dan anderen benadrukte Borrell dat Israël zich aan internationale regels moet houden bij de tegenaanval op Hamas in de Gazastrook.

De "ene gruwel rechtvaardigt niet een andere", zei Borrell bij een ontmoeting met de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken in de door Hamas verwoeste kibboets van Be'eri. Hij wees op de "onschuldige burgers, onder wie duizenden kinderen" die omkomen in Gaza. "Ik begrijp jullie woede. Maar laat me jullie vragen je daardoor niet te laten verteren."

Zulke kritiek is juist een vriendendienst, meent Borrell. Die houdt Israël immers bij de les dat "eerbied voor het leven het verschil uitmaakt tussen een beschaafde samenleving en een terroristische groep". De hoogste diplomaat van de EU riep Hamas opnieuw op zijn honderden gijzelaars "onmiddellijk en onvoorwaardelijk" vrij te laten.

De Kamer blijft intussen worstelen met de Israëlische vraag om een film van de wreedheden van Hamas op 7 oktober te vertonen in het parlement. De Conferentie van Voorzitters van de Kamer, waar alle fractieleiders in zitten en die met consensus beslist, weigerde dat na verzet van de PVDA, tot grote verontwaardiging van de Israëlische ambassadrice in ons land en de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken.

Oppositiepartijen N-VA, Les Engagés en DéFI en meerderheidspartij MR willen expliciet wel dat de beelden worden getoond. N-VA-fractieleider Peter De Roover wees er bij aanvang van de plenaire vergadering op dat de andere partijen zich achter de weigering van de PVDA konden verschuilen om zelf geen standpunt in te nemen. Hij pleitte er ook voor om de weigering beter te staven. De oppositie diende echter geen motie in die de fracties in principe zou dwingen om kleur te bekennen.

MR-fractieleider Benoît Piedboeuf wilde de kwestie niet op de spits drijven, zei hij. De Franstalige liberalen lieten woensdag al weten dat ze de film volgende week donderdag willen vertonen in een zaal in de Senaat, waar alle parlementsleden op worden uitgenodigd. "Het bekijken van die film opleggen aan wie dat niet wil, lijkt me geen goed idee", zei Piedboeuf donderdag. "Als we dat vrijwillig organiseren, maakt dat deel uit van de vrijheid van elkeen."

Of die vertoning doorgaat, is nog niet helemaal duidelijk. Volgens de diensten van Senaatsvoorzitter Stephanie D'Hose is ook daarvoor immers de goedkeuring nodig van het Bureau van de Senaat.

Premier Alexander De Croo roept de strijdende partijen in het conflict tussen Israël en Hamas op om de "humanitaire catastrofe die zich afspeelt in Gaza, op de Westelijke Jordaanoever en de hele regio" te stoppen. Dat zei hij donderdag in de Kamer.

De federale regering roept al weken op tot een humanitair staakt-het-vuren in Gaza, zodat hulpgoederen het gebied binnen kunnen en gewonden kunnen worden verzorgd. Hij noemde de aanvallen van Israël op ziekenhuizen in de Gazastrook "onaanvaardbaar". "26 van de 36 ziekenhuizen in Gaza zijn vandaag niet bruikbaar, minder dan de helft van de ziekenhuisbedden is beschikbaar, terwijl duizenden mensen gekwetst zijn. We zullen als land altijd blijven herhalen (...) dat de humanitaire catastrofe ten opzichte van de onschuldige bevolking stilgelegd moet worden."

De premier sprak tegelijkertijd zijn steun uit aan de Israëlische gijzelaars in de Gazastrook. "Tezelfdertijd moet alles gedaan worden om ervoor te zorgen dat terreuraanvallen stoppen, en dat gijzelaars die onschuldig zijn vrijgelaten worden."

De Verenigde Naties onderzoeken momenteel mogelijkheden om patiënten te evacueren uit het Al Shifa-ziekenhuis. Dat zegt regionaal topbestuurder Rick Brennan van de WHO, die erkent dat de mogelijkheden daartoe beperkt zijn.

De topfunctionaris van de gezondheidsorganisatie van de VN wees tegenover persbureau Reuters op de problemen die zo'n evacuatie in de weg staan. Zo beschikt de Palestijnse Rode Halve Maan niet over genoeg brandstof om de patiënten met ambulances te vervoeren. Buurland Egypte zou hebben aangegeven dat het eventueel ambulances naar de Gazastrook kan sturen om te assisteren. Daar moeten dan wel veiligheidsgaranties voor worden afgegeven.

Het Al Shifa-ziekenhuis is de grootste medische instelling in de door Israël belegerde Gazastrook. Er bevinden zich naast patiënten ook vluchtelingen die bescherming zoeken tijdens de aanhoudende gevechten. De WHO kreeg te horen dat zich nog zo'n zeshonderd patiënten in het ziekenhuis bevinden, van wie er 27 in kritieke toestand verkeren. "Onze opties zijn nogal beperkt, maar we hopen in de komende 24 uur beter nieuws te hebben", zegt Brennan.

Getuigen schetsen een grimmig beeld van de situatie in het ziekenhuis, waar het Israëlisch leger gisteren een inval deed in een operatie tegen Hamas. Patiënten worden noodgedwongen zonder verdoving behandeld, in de gangen leven ontheemde gezinnen en het zou ruiken naar ontbindende lichamen. Bij een medische evacuatie wordt prioriteit gegeven aan het weghalen van ernstig zieke patiënten en tientallen pasgeboren kinderen, zegt de WHO-bestuurder. Hij noemde het een complicatie dat vaak geen communicatie met het ziekenhuis mogelijk is.

De vraag is ook waar patiënten juist heen moeten. Brennan noemde andere ziekenhuizen in Gaza, maar erkende dat die ook overbelast zijn. "De andere optie is een aantal patiënten naar Egypte brengen."

De Israëlische regeringswoordvoerder Eylon Levy heeft in een filmpje op X uitgehaald naar de Verenigde Naties. Hij beticht verschillende VN-organisaties van "stilzwijgende medeplichtigheid" aan "oorlogsmisdaden door Hamas". In de video worden het hoofd van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus en noodhulpchef Martin Griffiths direct aangesproken.

Israël zegt dat Hamas ziekenhuizen in Gaza als hoofdkwartier gebruikt en Levy vindt dat VN-organisaties "nalatig" waren door daar niets tegen te doen. "We eisen volledige openheid van ze. Wat wisten jullie? Waarom hebben jullie niets gezegd? Waarom blijven jullie propaganda voor Hamas verspreiden in plaats van je werk te doen?"

De VN-organisaties, die scherpe kritiek hebben op de manier waarop de Israëlische krijgsmacht Gaza aanvalt, hebben volgens Levy misdaden door Hamas toegedekt. "Tegen de alfabetsoep van internationale agentschappen die medeplichtig zijn aan de oorlogsmisdaden zeggen we: jullie nalatigheid heeft levens in gevaar gebracht en heeft onschuldige levens gekost. Kunnen jullie, nu we jullie op heterdaad betrapt hebben, het opbrengen om Hamas te veroordelen?"

Volgens de Israëlische president Isaac Herzog mag er na de oorlog geen machtsvacuüm ontstaan in de Gazastrook. Herzog zegt in een interview aan de Financial Times dat er in de toekomst een "zeer sterke macht moet blijven om een heropstanding van de islamistische terreurorganisatie Hamas te voorkomen". Hij liet echter open hoe deze troepenmacht eruit zou kunnen zien. Herzog zegt dat hij ervan uitgaat dat de VS en "onze buren in de regio" een rol zouden spelen in de naoorlogse orde.

"Als wij ons terugtrekken, wie neemt dan over?" vroeg Herzog in het interview. "We kunnen geen vacuüm achterlaten." We moeten nadenken over een toekomstig mechanisme. Er zijn momenteel veel ideeën. "Maar niemand zal van deze plek, Gaza, weer een terroristische basis willen maken." De Israëlische premier Benjamin Netanyahu had eerder al gezegd dat Israël na de oorlog de controle over de veiligheid in Gaza zou behouden. 

In een reactie op het hoge aantal slachtoffers bij de Israëlische militaire operatie in de Gazastrook, zei Herzog: "Ik maak me zorgen over de Palestijnse doden, het breekt mijn hart." Hij stelt naar eigen zeggen echter altijd de veiligheid van zijn eigen volk voorop. "Het belangrijkste doel van Israël op dit moment is het bevrijden van de ongeveer 240 gijzelaars die door Hamas en andere terroristen worden vastgehouden", klinkt het nog.

Het federaal migratiecentrum Myria roept de Belgische overheid op om de evacuatie te faciliteren van mensen in Gaza die een verblijfsrecht in België of een visum voor ons land hebben. De organisatie zegt woensdag een kleine tweehonderd meldingen over personen in diverse situaties, gelinkt met België, te hebben ontvangen die in uiterst gevaarlijke omstandigheden vastzitten in Gaza.

Een deel van die meldingen komt volgens Myria van personen met verblijfsrecht in België die zich in de Gazastrook bevinden of Palestijnen en Belgen die zich ernstig zorgen maken over hun familieleden daar. Het migratiecentrum zegt in contact te staan met verschillende mensen die kortstondig naar Gaza waren afgereisd.

De Belgische autoriteiten zetten zich op dit moment in om Belgen en hun gezinnen het gebied te helpen verlaten. Die hulp is niet wettelijk voorzien voor niet-Belgen die in België wonen en er verblijfsrecht hebben. Myria vraagt de Belgische overheden daarnaast duidelijker te communiceren. Een tachtigtal van de verzoeken had volgens het migratiecentrum namelijk gericht moeten zijn aan de autoriteiten.

Daarnaast kunnen Palestijnen die in Gaza verblijven en een familielid in België hebben, momenteel geen visumaanvraag indienen bij de Belgische diplomatieke post in Gaza. Die is immers gesloten. Mensen die een verzoek willen indienen moeten dat nu via mail doen naar de diplomatieke post in Jeruzalem. "De praktijk moet uitwijzen hoe vlot dat verloopt", stelt Myria. "Voorlopig wordt dat niet toegestaan voor humanitaire visumaanvragen, waardoor die mensen geen enkele mogelijkheid hebben om een aanvraag te doen."