De Wever: "Wil graag politieke vader van big bang richting confederalisme zijn"

Als het sinds 2014 veeleer windstil was rond de plannen van de N-VA om België tot een confederaal land om te bouwen, dan is het met het nieuwe boek "Onvoltooid Vlaanderen" weer zonneklaar dat de partij deze toekomst voor ons land voor ogen heeft.

Voorzitter Bart De Wever levert daarin zelf een bijdrage met een essay waarin hij uitlegt hoe hij België in de richting van een confederaal model wil doen evolueren. In een gesprek met politiek journalist Bart Verhulst geeft hij meer toelichting.

Ondanks alle weerstand aan de beide zijden van de taalgrens, is De Wever overtuigd dat België vroeg of laat in een confederaal land transformeert. Als historicus brengt hij daarbij de big bang van Leuven Vlaams in herinnering. "Ook het federalisme kende ooit geen voorstanders", zegt hij. "Journalisten vroegen zich af hoe de toenmalige Volks Unie dat zou realiseren omdat de partij moederziel alleen stond."

"Tot Leuven Vlaams geloofde niemand in het federalisme. En plots was het daar. Door met dit verleden naar de toekomst te kijken, kan je voorspellen dat iedereen ook tegen het confederalisme "nee" zal zeggen tot ooit een breekpunt komt waarop het toch zal gebeuren."

"Confederalisme ligt in lijn met de lange geschiedenis van de 20e eeuw in België. Het land heeft zich in 2 volwaardige democratieën ontdubbeld en heeft zijn structuren hieraan aangepast. Dat is een processie van Echternach. Politiek lijkt het op korte termijn soms hopeloos, maar dit boek biedt perspectief op lange termijn."

Een nieuw rondje staatshervorming volstaat volgens De Wever niet om de (institutionele) problemen in België aan te pakken. "Ik denk dat we op een punt zijn gekomen waarop niemand nog een staatshervorming wil omdat die niks meer oplevert. Het kost veel energie en resulteert in structuren die kostelijk en vooral onbegrijpelijk zijn."

"Ik denk dat we opnieuw aan een Leuven Vlaams-paradigmashift toe zijn waarbij we vaststellen dat het huidige systeem vastloopt en we naar een nieuw model moeten gaan. Dan zou het confederalisme van start kunnen gaan. Gebeurt dat in 1 slag? Dat is moeilijk te geloven. Of gebeurt het in fases? Het laat zich moeilijk voorspellen. Wel zou ik graag de politieke vader van die big bang willen zijn."

De N-VA zal hoe dan ook politieke partners nodig hebben om van België een confederaal land te maken en net daar knelt het schoentje: CD&V noch Open VLD staat te springen voor dit model en aan Franstalige kant is enige animo al helemaal zoek. Toch gelooft De Wever dat hij de neuzen ooit in dezelfde richting krijgt.

"Confederalisme staat ook in het partijprogramma van CD&V. Tot voor kort stond het ook in dat van Open VLD, maar die partij heeft het geschrapt. Hoewel geen van beide hier veel over zegt, betekent het wel dat ze goed hebben nagedacht en beseffen dat dit de toekomst is. Aan Vlaamse zijde bestaat dus potentieel een grote groep."

De Wever beseft dat die groep aan Franstalige zijde onbestaand is, maar schuift hier het principe van "de vijand van mijn vijand is mijn vriend" naar voren. "Als de Franstalige kiezer op communistische partijen als de PTB stemt en de PS wil niet zonder die partij in een regering stappen, dan hebben we een acuut politiek probleem dat niet zonder gevolgen kan blijven."

"In de partijpolitiek zijn veel cynische redeneringen mogelijk. Je ergste vijand kan op andere vlakken je beste vriend zijn. Hoe meer uitgesproken het verschil tussen de 2 democratieën in dit land, des te evidenter zal de oplossing van het confederalisme zijn."

De Wever gunt de Franstaligen naar eigen zeggen hun eigen, desgewenst linkse overtuigingen. "Als Franstalige België op linkse of zelfs communistische partijen stemt, dan heeft het ook het recht om zo te worden bestuurd. Dat bestuur krijgt het op dit moment niet."

"Bij de vorige regering zat het probleem langs Vlaamse kant. Toen had de Vlaamse kiezer overwegend voor de N-VA en centrumrechtse partijen gestemd, maar kreeg hij toch een regering gedomineerd door linke en Franstalige partijen. Dat is een structureel probleem dat onopgelost blijft."

"De huidige regering bypasst dat systeem met een unieke samenstelling die mij goed uitkomt. Ik kan nu proberen het systeem vorm te geven op de manier waarop de kiezer mij dat heeft gevraagd. Dat lukt, ondanks alle moeilijkheden. Maar eigenlijk is dat geen ideale formule, ook niet voor de Franstaligen. Driekwart van hen ondersteunt deze regering niet. Dat systeem moeten we vroeg of laat oplossen, ook voor hen."

De Wever meent tot slot dat Vlamingen hun identiteit te weinig omarmen. "Vandaag ontbreekt warmte en emotionaliteit in de Vlaamse identiteit. Het is jammer dat veel volkeren trots op hun identiteit zijn, daar evident mee omgaan en er zelfs commercieel voordeel uit halen. De Schotten zijn een goed voorbeeld."

"Vlamingen gaan gecrispeerd met hun identiteit om. Ze zien het als onderdeel van een politiek debat of associëren het met partijpolitiek of zelfs extremisme. Dit moeten we tegengaan door laagdrempelige acties te ondernemen. door iedereen in een warm bad te trekken, willen we de positieve aspecten van identiteit onder de aandacht brengen."

Precies door het ontbreken van identiteit, is Vlaanderen volgens De Wever niet de beste plek om migranten te integreren. "Als je zelf niet durft te zeggen wie je bent, is het moeilijk aan nieuwkomers uit te leggen wat je van hen verwacht. Daar lijden we onder."