© BELGA
Waarom het voor Conner Rousseau een moeilijk partijbureau wordt: “Hij is leider af, maar nog altijd leidinggevende”
Waarom Conner Rousseau voor moeilijke momenten staat als voorzitter van Vooruit, is ook wetenschappelijk te verklaren. “Er is een verschil tussen leiderschap en leiding geven. De macht heeft hij nog. Maar invloed heb je alleen als je de waarden uitdraagt.”
“Een leider ben je als het je gegund wordt door mensen. Het is geen formele positie, maar een sociale realiteit. Dat weten we uit heel wat onderzoek: de persoon die het beste de waarden en normen van de groep vertegenwoordigt, ontluikt als leider. En dat is niet noodzakelijk de leidinggevende - wat wél een formele positie is. Als Rousseau claimt dat hij de oppersos is, dan is dat een goede claim: je hoopt dat de hoogste in rang ook de leider is.”
Aan het woord is Jesse Segers, rector van de managementschool Sioo in Utrecht en bijzonder hoogleraar aan de universiteit van Exeter. Wat er op dit moment gebeurt aan de top van de socialistische partij, past volgens hem in “de typische rise and fall van leiderschap”.
Waarden boven
“Rousseau heeft nu een hoop uitspraken gedaan die de leden niet meteen zullen associëren met hun waarden. Daardoor is hij wel nog de leidinggevende, maar niet meer de leider. Je kan perfect leidinggevende zijn zonder leider te zijn, en dan heb je nog wel macht, maar je invloed en gezag hebben ernstig ingeboet.”
Leiderschap is daarom een belangrijk aspect van leidinggeven. “Mensen met minder macht, je volgers dus, evalueren mensen met meer macht in eerste instantie op hun waarde. Ze hebben liever een incompetente baas die integer is dan omgekeerd.”
“Net daarom is het typisch dat een leider die op het vlak van waarden een fout maakt, dat proberen afdoen als dit is niet waar ik voor sta. Dat is in dit geval ook gebeurd: ik was incompetent, want ik had gedronken. De tegenstanders proberen dat net om te draaien: dan komen de echte waarden naar boven. Daardoor sta je in het verlies tegenover je achterban. Als dat een paar keer gebeurt, moet je vertrekken.”
LEES OOK. ANALYSE. “Zattemansklap” van Rousseau laat Paul Magnette dromen van premierschap
Te laat komen
Nog volgens Segers is het een typisch effect van macht. “Macht doet iets met mensen, in positieve en negatieve zin. Ze worden creatiever en kijken meer op lange termijn, maar voelen ook minder empathie en hebben minder behoefte aan introspectie. Daarom is er controle nodig op die macht, vanuit de raden van bestuur of de media.”
En dat gebeurt bij álle mensen met macht, zegt Segers. “Als je een baas hebt die twee lagen boven jou staat, zal je 5 minuten te vroeg komen op een vergadering met hem of haar. De baas zelf komt 2 minuten te laat, excuseert zich niet en jij zegt er ook niks van. Je conformeert je naar de macht, en op den duur wordt het voor de baas normaal om te laat te komen. Het overkomt ze allemaal, bij sommigen wat sneller dan bij anderen.”
