De rots in de Israëlische branding: hoe woordvoerder Daniel Hagari de bevolking kalmeert

Daniel Hagari heeft op dit moment niet de leukste job in Israël. Het is niet premier Benjamin Netanyahu, maar deze 47-jarige topmilitair die de pers en dus ook de bevolking van het land dagelijks bijpraat over de oorlog in Gaza. Twee keer per dag, als hoogste woordvoerder van de Israëlische strijdkrachten.

De oud-commando trad pas eind maart van dit jaar aan als de zegsman van het leger. Hij had niet kunnen vermoeden dat hij een half jaar later het gezicht zou worden van de bloedigste oorlog die Israël uitvecht sinds 1967, toen het land door zijn buren Jordanië, Syrië en Egypte werd aangevallen.

Hagari’s voornaamste zorg leek in maart een opstand van reservisten. Daarvan protesteerden er tienduizenden tegen juridische hervormingen waarmee Netanyahu wil voorkomen dat Israëls hoogste rechters nog langer wetten tegenhouden, hoe uitzinnig die ook mogen zijn.

Geschonden vertrouwen

Maar toen brak 7 oktober aan en vielen duizenden Hamas-strijders vanuit Gaza Israël binnen en slachtten in enkele uren meer dan 1.200 burgers en militairen af. Het leger had gefaald in zijn belangrijkste taak – de bescherming van de bevolking – en het werd Hagari’s taak om het geschonden vertrouwen te herstellen. Sindsdien is de militair met zijn grijze, kortgeschoren kapsel en donkere wenkbrauwen geen dag van het televisiescherm geweken.

Hagari wordt geprezen voor zijn kalme optredens. “Hij is erg bezorgd over hoe de wereld tegen ontwikkelingen in Gaza aankijkt”, zegt een vroegere functionaris van de voorlichtingsdienst van het Israëlische leger tegen de krant Haaretz.

Die zorg bleek vorige maand toen een explosie bij het Al-Ahli-ziekenhuis in Gaza-stad aan honderden Palestijnen het leven kostte en Hamas zei dat een Israëlische raket het bloedbad had veroorzaakt. Het vergde enkele uren, maar Hagari kwam daarna met ‘bewijzen’ dat een door Palestijnen afgevuurde raket had gehaperd en op het parkeerterrein van het ziekenhuis was neergestort.

Netwerken moet

Zijn ruime militaire ervaring helpt Hagari zakelijk te blijven in de kolkende militaire, politieke en diplomatieke maalstroom waarin Israël en zijn strijdkrachten sinds 7 oktober zijn beland, zeggen bewonderaars. Hagari trad na zijn studies filosofie, diplomatie en defensie in 1995 toe tot het leger en meldde zich als 20-jarige vrijwillig aan voor Shayetet 13, een Israëlische elite-eenheid. Hij stond op het slagveld bij drie grote militaire operaties, dus weet hij volgens collega’s wat de soldaten in Gaza nu voor de kiezen krijgen.

Hij maakte snel carrière. Tweemaal werd hij benoemd tot rechterhand van een stafchef. Tussen 2013 en 2015 leidde hij het kantoor van Benny Gantz, huidig lid van het oorlogskabinet, en in 2017 dat van Gadi Eizenkot.

Aan die hoge posities heeft Hagari een status overgehouden waarmee hij veel gedaan kan krijgen. Zo kon hij op 18 oktober, luttele uren na de explosie bij het Al-Ahli-ziekenhuis, de pers een geluidsopname van twee Hamas-leden laten horen die was gemaakt door Israëls inlichtingendienst. Daaruit zou blijken dat de militante beweging wist dat de raket die was ingeslagen niet door Israël was afgevuurd. “Dat is iets wat een woordvoerder met minder contacten niet was gelukt”, aldus een militaire bron in de krant Globes.

Kritiek

Kritiek is er ook. Het duurde op 7 oktober lang – veel te lang volgens sommigen – voor het leger de bevolking informeerde over de aanval van Hamas. “Hij leek bij zijn eerste optreden niet erg zeker van zijn zaak, juist op het moment dat het publiek behoefte had aan een verantwoordelijke volwassene die hen kon geruststellen”, aldus een van Hagari's voorgangers, anoniem geciteerd in Haaretz.

Vooral buitenlandse journalisten klagen dat Hagari slechts mondjesmaat en onder zware begeleiding verslaggevers toelaat tot de oorlogszones in Gaza.

Scheutiger is het leger en zijn voorlichters met het delen van gruwelijkheden die Hamas-strijders op 7 oktober begingen in Israël. Hagari ziet er ook geen graten in daarin een persoonlijke noot aan te brengen. Toen er berichten verschenen over de jongste gegijzelde in handen van Hamas, de 10 maanden oude Kfir Bibas, zei de woordvoerder hoe die baby hem deed denken aan zijn jongste zoon, die net zijn eerste verjaardag had gevierd. De woordvoerder zelf is getrouwd en heeft nog drie kinderen.

Maar Hagari grootste plus blijft toch het groene legerpak waarin hij elke dag op miljarden televisieschermen over de hele wereld verschijnt, maar toch vooral in Israël. “De bevolking beschouwt het leger als een machtige entiteit die hen in een oorlog naar de zege zal voeren en zien de legerwoordvoerder als de meest gezaghebbende en betrouwbare bron van informatie”, zegt een van Hagari's voorgangers, brigadegeneraal Avraham Benayahu, in Globes. “Ze zullen altijd luisteren naar een man in een uniform, en hem meer vertrouwen dan een politicus.”