Een asbak in de grond. Zo kun je een ‘peukentegel’ nog het best omschrijven. De tegel wordt ingebouwd in het trottoir op een plaats waar rokers zich vaak ophouden. Bijvoorbeeld aan de uitgang van een station. “Daar is altijd een probleem geweest van zwerfvuil, vooral van peuken die rokers achteloos wegwierpen”, zegt Katrien Vaes (Open VLD), schepen van Openbaar Domein in Vilvoorde, waar net als in Mechelen de peukentegel al uitgeprobeerd werd. “Maar sinds daar bij ons een tegel ligt, hebben we daar veel minder last van.”

Financieel is het bovendien ­allesbehalve een zware investering, al moet de opvangbak van de tegel uiteraard geregeld worden geledigd. “Maar alles opgeteld, zijn we zeer tevreden”, zegt Vaes.

In de strijd tegen de bijna 18.000 ton zwerfafval langs onze wegen komt de peukentegel daarom in heel Vlaanderen. Dat kwam Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V) overeen met de tabaksindustrie. Die laatste zal de installatie van de in totaal duizend peukentegels in Vlaanderen financieren. De lokale besturen beslissen over de locaties.

De tabaksindustrie wil op die manier haar steentje bijdragen in de strijd tegen zwerfvuil. Het opruimen daarvan kost de Vlaamse belastingbetaler jaarlijks zo’n 60 miljoen euro. In ­aantallen uitgedrukt zijn sigarettenpeuken – die pas na jaren vergaan – verantwoordelijk voor ongeveer de helft van het zwerf­afval, zo blijkt uit onderzoek van de Openbare Afvalstoffenmaatschappij OVAM. Pas daarna komen plastic verpakkingen, kauwgom­resten en lege drankverpakkingen. Wanneer de peukentegels ook ­elders in Vlaanderen hun nut hebben bewezen – “Ze mogen mensen er niet toe aanzetten om afval zomaar op de grond te gooien” – wil minister Schauvliege er nog veel meer laten installeren. “Bijvoorbeeld als standaardonderdeel, wanneer er ergens een nieuwe bushalte wordt ingericht”, aldus de minister.