Dat ultrarijken zoals Bill Gates, Carlos Slim, Jeff Bezos, Elon Musk en Roman Abramovitsj op grote (ecologische) voet leven, zal niemand verbazen. Maar dat twaalf van ’s werelds rijkste miljardairs samen bijna 17 miljoen ton CO₂ en andere broeikasgassen uitstoten, doet toch wat wenkbrauwen fronsen. Zeker als je weet dat 17 miljoen ton CO₂ volgens het Amerikaanse Environmental Protection Agency overeenkomt met de jaarlijkse uitstoot van 3,8 miljoen benzineauto’s of het energieverbruik van 2,1 miljoen huizen.

De Britse krant The Guardian komt tot die conclusies op basis van onderzoek “dat exclusief met ons is gedeeld”. De wetenschappers achter het cijferwerk zijn Beatriz Barros en Richard Wilk, twee antropologen van de universiteit van Indiana in de VS, die samen met analisten van de ngo Oxfam aan het rekenen gingen met publiek toegankelijk cijfermateriaal. Ze gingen na hoeveel woningen en luxejachten de miljardairs in hun bezit hebben, hoe ze zich verplaatsen en welke financiële investeringen ze doen. Zo bedraagt de CO₂-uitstoot van het 127 meter lange superjacht Koru van Amazon-topman Jeff Bezos volgens de analyse van Barros en Wilk minimaal 7.154 ton per jaar.

“De superrijken plunderen en vervuilen de planeet tot het punt van vernietiging”

Amitabh Behar

Interim-directeur Oxfam International

Maar de uitstoot van hun luxejachten, privéjets en landhuizen valt in het niet bij de vervuiling die ze met hun financiële investeringen veroorzaken, zegt Alex Maitland, beleidsadviseur Ongelijkheid van Oxfam International. “Via de bedrijven die ze bezitten, stoten miljardairs een miljoen keer meer koolstof uit dan de gemiddelde persoon. Ze geven doorgaans de voorkeur aan investeringen in sterk vervuilende industrieën, zoals fossiele brandstoffen”, zegt Maitland in The Guardian.

Grenzeloze rijkdom

Oxfam haalt wel vaker de krantenkoppen met rapporten over globale ongelijkheid en de schier grenzeloze rijkdom van de toplaag van de samenleving. Maandag publiceerde Oxfam nog zo’n rapport dat stelt dat de rijkste 1 procent (77 miljoen personen) evenveel broeikasgassen uitstoot als twee derde van de wereldbevolking (5,34 miljard personen). Hun CO₂-uitstoot is volgens Oxfam voldoende om 1,3 miljoen extra sterfgevallen als gevolg van hitte te veroorzaken. De rijkste 10 procent zou bovendien instaan voor de helft van de globale broeikasuitstoot.

Met hun enorme uitstoot treffen de ‘eenpercenters’ de planeet en in het bijzonder de onderste lagen van de samenleving bijzonder hard, meent Oxfam. “De superrijken plunderen en vervuilen de planeet tot het punt van vernietiging, waardoor de mensheid stikt in extreme hitte, overstromingen en droogte”, aldus Amitabh Behar, interim-directeur van Oxfam International. “Jarenlang hebben we gestreden om een ​​einde te maken aan het tijdperk van fossiele brandstoffen, om zo miljoenen levens en onze planeet te redden. Het is nu duidelijker dan ooit dat dat onmogelijk zal zijn, totdat we ook een einde maken aan het tijdperk van extreme rijkdom.”

Oxfam pleit daarom voor zware belastingen op de vermogens van superrijken om op die manier de zwaarstgetroffenen te ondersteunen, de ongelijkheid terug te dringen en een transitie naar hernieuwbare energie te financieren.

Het rapport, getiteld Climate equality: A planet for the 99%, is gebaseerd op onderzoek in samenwerking met het Stockholm Environment Institute (SEI) en beoordeelt de consumptie-uitstoot van verschillende inkomensgroepen in 2019, het meest recente jaar waarover gegevens beschikbaar zijn. Het rapport verschijnt in de aanloop naar de VN-klimaattop in Dubai, die start op 30 november.