“Oekraïense baby die werd ontvoerd, in het geheim geadopteerd door Russische vriend van Poetin”

Toen de Russische invasie van Oekraïne in februari 2022 begon, verbleef de toen 10 maanden oude Margarita in een kindertehuis in Cherson. Ze was de jongste bewoner van het huis. Haar moeder had kort na de geboorte de voogdij opgegeven. Waar haar vader verbleef, is onbekend. Toen de stad door Russische troepen bezet werd, namen Russische vertegenwoordigers eerst Margarita mee, en twee maanden later ook de 47 andere kinderen van het tehuis.

Waar de kinderen naartoe gingen, was niet bekend. Tot in augustus 2022 een vrouw in een lila jurk zich in het ziekenhuis van Cherson meldde met baby Margarita, vanwege bronchitis. Ze stelde zich voor als het ‘hoofd jeugdzaken in Moskou', aldus de afdelingschef van het ziekenhuis in Cherson.

De dagen erna werd zij herhaaldelijk gebeld door die nieuwe - Russische - directeur van het kindertehuis. De vrouw sommeerde het ziekenhuis de baby terug te sturen naar het tehuis. Binnen een week werd Margarita ontslagen uit het ziekenhuis en moest het personeel van het kindertehuis haar voorbereiden op een reis. Russische mannen, sommigen in camouflagekleding, kwamen Margarita ophalen. “We waren bang, iedereen was bang”, vertelt Lyubov Sayko, een verpleegkundige in het tehuis, aan de BBC. “Het leek wel een film.’’

Zeven weken later kwam het Russische parlementslid Igor Kastjoekevitsj, gekleed in militaire kleding, samen met andere Russische functionarissen de andere kinderen ophalen uit het tehuis, onder wie Maxym, de halfbroer van Margarita. “Ze hebben ze uit onze handen gepakt en naar buiten gedragen’’, getuigt verpleegkundige Sayko.

De kinderen werden in bussen en ambulances weggereden. Kastjoekevitsj deelde de beelden van de ‘deportatie’ op zijn Telegram-kanaal. “De kinderen zullen naar veilige omstandigheden op de Krim worden gebracht”, zegt hij in de video, terwijl de kinderen worden ingeladen. Hij sprak van een ‘humanitaire missie’.

Het Britse actualiteitenprogramma ‘BBC Panorama’ deed diepgravend onderzoek naar de ontvoering van de 48 kinderen, samen met de Oekraïense mensenrechtenonderzoeker Victoria Novikova. Ze traceerden en identificeerden de vrouw in de lila jurk als Inna Varlamova, een medewerkster van het Russische parlement. De onderzoekers ontdekten dat Varlamova op de dag dat Margarita uit het kindertehuis werd gehaald, in Cherson aankwam en die nacht terugreisde naar Moskou met een extra ticket.

Varlamova blijkt onlangs te zijn getrouwd met Sergej Mironov, een 70-jarige Russische politicus. Mironov was begin deze eeuw tien jaar lang voorzitter van het Hogerhuis van het Russische parlement en hij was leider van de politieke partij Rechtvaardig Rusland. Mironov is een bondgenoot van Poetin en staat op de sanctielijst van de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk.

De BBC en onderzoeker Novikova hebben de geboortepapieren van de 14 maanden oude dochter van het Russische echtpaar in handen gekregen. Ze heet daarop ‘Marina’ en de geboortedatum is dezelfde als die van Margarita (31 oktober 2021). Er is geen officieel geboortebewijs. “Toen ik zag dat Marina’s verjaardag dezelfde was als die van Margarita, besefte ik dat het ‘bingo’ was”, zegt Victoria Novikova.

Via anonieme Russische bronnen krijgen de onderzoekers ook het adoptiedossier van Margarita in handen. Daaruit blijkt dat Margarita Prokopenko is omgedoopt tot ‘Marina Mironova’, de achternaam van haar adoptievader Sergej Mironov. Haar geboorteplaats zou Podolsk zijn.

Oekraïne beschuldigt Rusland van ‘ontvoering’ van 20.000 Oekraïense kinderen uit de bezette gebieden en ‘illegale deportatie’ naar Rusland. Eerder dit jaar heeft het Internationaal Strafhof (ICC) arrestatiebevelen uitgevaardigd tegen de Russische president Vladimir Poetin en kinderrechtencommissaris Maria Lvova-Belova. Rusland beweert dat de kinderen slechts ‘geëvacueerd’ worden om hen te beschermen tegen oorlogsgeweld.

Het Russische 'adoptiekoppel’ heeft niet gereageerd op vragen. Vermoed wordt dat alle kinderen uit het tehuis in Rusland zijn gebleven. Zeker zeventien kinderen zouden zich op de Krim, het door Rusland in 2014 geannexeerde Oekraïense schiereiland, bevinden.

Volgens Rusland worden alle geëvacueerde kinderen teruggebracht naar Oekraïne. Maar tot nu toe is slechts één geval uit het kindertehuis van Cherson bekend, waarbij dat is gebeurd.

Victoria Novikova vreest dat de andere kinderen uit het tehuis spoorloos blijven. “De tijd staat niet aan onze kant”, zegt ze. “Het probleem is dat de Russische autoriteiten proberen de identiteit van de kinderen te wissen wanneer ze Russische geboorteakten of zelfs paspoorten afgeven.”

Ze heeft de hoop op terugkeer van Margarita niet opgegeven. Omdat geen familie van de dreumes gevonden is, heeft de Oekraïense regering Novikova benoemd tot voogd, zodat ze een verzoek kan indienen haar terug te sturen. “De wereld moet weten van Margarita’s bestaan. Ze wilden haar uitwissen. We moeten haar terugbrengen.”