Charlotte Van Brabander: ‘Elke maand beleg ik 150 euro voor mijn dochter. Als ze later zelf slim belegt, wordt ze miljonair’

U bent een groot adept van de beurs, maar zijn de marges niet steeds magerder? Een gerenommeerd blad zoals The Economist waarschuwt jongeren expliciet dat de gouden tijden van de grote winsten ­voorbij zijn.

“O ja? Misschien moeten de gouden jaren juist nog komen? De bankiers voorspellen enkele pittige jaren op de beurs, maar dat kun je toch nooit honderd procent zeker voorspellen? De enige houvast die je hebt, is je historisch rendement. Als je op lange termijn belegt, kun je nog steeds mooie winsten boeken. Er zijn ETF’s die de afgelopen jaren afklopten op een winst van 9,4 procent (een ETF of een exchange traded fund is een beleggingsfonds, zeg maar een korf van effecten, dat een bepaalde index volgt, bijvoorbeeld de Bel20 of een grondstoffenindex, red.).

“Veel economen – en niet van de minsten – voorspellen dat door artificiële intelligentie (AI) de economie net nog veel sneller zal gaan draaien. De economie, en dus ook de beurs, groeit in ieder geval harder dan de ­inflatie.”

Kunnen jongeren best sparen voor een huis of starten met beleggen?

“Die vraag krijg ik heel vaak. Ik begrijp dat je droomt van je eigen stek, maar droom ­tegelijkertijd ook van je eigen beleggingsportefeuille. Zeker omdat je pensioen geen ver-van-je-bedshow is.

“De dag dat je je groepsverzekering en je wettelijk pensioen krijgt, boet je financieel 30 procent in op je levensstandaard. Heb je niet belegd, dan sta je voor een akelige verrassing. Een ouderenhome kost al snel 2.500 euro per maand, wat vaak meer is dan de afbetaling van het huis dat je als jongere wilt kopen. Die lening kunnen veel jongeren nu al niet ophoesten. Conclusie: bij voorkeur begin je al voor je eerste job de centen die je van mama en papa krijgt te ­beleggen.”

Wilt u hier niet vooral uw eigen businessmodel promoten? U profileert zich als ‘finfluencer’ en geeft tegen betaling ­beleggingsadvies.

“Absoluut niet. Ik geef superveel content gratis weg. Ik lunchte net met drie bankiers en die verklaarden me gek omdat ik zoveel inzichten gratis deel. Mijn missie is niet mijn eigen cursus te verkopen. Mijn missie is iedereen weloverwogen aan het beleggen te krijgen. Mensen kunnen beter mijn blogs lezen dan dat ze bij de banken twee procent per jaar aan beheerskosten betalen voor beleggingsfondsen. Die fondsen bij de banken doen het dan ook nog vaak minder goed dan de algemene markt.

“In plaats van een pamperrekening zouden jonge ouders beter een beleggersrekening openen voor hun baby’s. Idealiter worden alle kinderen, als ze het huis uitgaan, gestimuleerd om dat geld zelf verder te beleggen. Zo zal ik het in ieder geval doen bij mijn dochter. Elke maand beleg ik 150 euro voor haar. Als ze later zelf slim belegt, wordt ze miljonair.

“Je eerste centen gaan dus beter naar beleggingen dan naar een auto of de eigen inbreng voor een huis. Zet eerst die beleggersdroom op poten en ga dan pas voor vastgoed.”

Wat moeten jongeren doen zonder ­spaarpot van thuis?

“Zij kunnen proberen 20 euro per maand opzij te zetten. Kies je dan voor een ETF met 8 procent opbrengst, dan heb je na 50 jaar 150.000 euro. Dat is toch al een mooi extraatje boven op je pensioen.”

Uit cijfers van de beurswaakhond FSMA blijkt dat het aantal jongere beleggers snel stijgt. Hoe verklaart u dat?

“Onze generatie heeft de inflatie aan den lijve ondervonden en begrijpt dus de impact ervan. Sparen is demotiverend geworden. Door de geschifte vastgoedprijzen vrees ik ook dat we steeds meer naar een huurdersmarkt zullen evolueren, zoals in Nederland, en dat jongeren hun weinige spaargeld elders zullen laten renderen.

“Ik heb zelf jarenlang voltijds gewerkt en bijgeklust in het weekend, en toch kwam ik niet rond. Pas toen ik heel gedisciplineerd elke maand een klein bedrag reserveerde voor beleggingen, ben ik uit die spiraal geraakt. Je moet je huidige geluk opzijzetten voor langdurig geluk. Door te beleggen, heb ik ook beseft dat ik mij liet meeslepen door materialisme. Met ouder worden besefte ik: ik ben gelukkiger met 1.000 euro op de beurs dan met tien nieuwe kleedjes.”

Is het niet net materialistisch om je dagen te vullen met beurskoersen?

“Ik ben zelf vijf minuten per maand met de beurs bezig. Daardoor kan ik hopelijk op termijn minder gaan werken en meer tijd spenderen met mijn dochter. Is dat materialistisch? Passief beleggen is voor mij the way to go. Waar bankiers laten uitschijnen dat je best bij hen aanklopt omdat zij alles weten en opvolgen, zeg ik: lieve, jonge mensen, leer het zelf en beleg zelf!”

Stelt u het niet te makkelijk voor?

“Neen. Ik herhaal juist constant: zoek het product dat bij jou past. Informeer je! Heel veel jongeren laten zich verleiden om aandelen te kopen. Niks mis mee, maar aandelen zijn verdomme veel werk. Je moet ze ­selecteren, opvolgen, analyses maken.

“Ik wil geen financieel advies in steen beitelen, ik wil mensen alleen tonen dat er zoveel meer is dan het ouderwetse spaarboekje en die baksteen in hun maag.

“Het is heel positief dat ‘leren beleggen’ een leerdoel geworden is in het secundair onderwijs. Scholen kunnen mee het taboe rond geldzaken doorbreken. De banken maken nu gretig gebruik van de onkunde van hun klanten. Belgen scheiden nog eerder dan dat ze van bank wisselen. Ze zijn veel te bang om zelf actie te ondernemen. Zeker jongeren moeten die angst overwinnen. De vooroordelen over beleggen die ze thuis hoorden, wil ik ontkrachten.”

Zoals?

“‘Beleggen is gevaarlijk’ of ‘beleggen kan alleen met sloten geld en zeeën van tijd’. Ik ben zelf ook zo opgevoed. Mijn papa drong er vooral op aan dat ik goed ­studeerde. Ik heb twee masters ­behaald, in criminologie en in bestuurskunde. Eigenlijk had ik, rekening houdend met mijn interesses, economie moeten studeren, maar ik ging een andere richting uit omdat ik thuis hoorde dat geld vies was. Geld moest in de doofpot. In veel Vlaamse gezinnen zie je diezelfde mindset rond geld. Daar moet de jeugd zich tegen afzetten.

“Voor je investeert, moet je ook uitzoeken welke geldpersoonlijkheid je hebt. Je moet je eigen relatie met geld doorgronden. Je geldpersoonlijkheid is deels nature en deels nurture. Een stereotiep voorbeeld: je ouders waren nooit thuis, maar hun kredietkaart was wel altijd beschikbaar. Daardoor link je liefde aan geld en zul je later eenzaamheid proberen op te vullen met shoppen. Doorzie je zulke mechanismen bij jezelf, dan zul je minder financiële flaters begaan. Ik heb zelf een angstige geldpersoonlijkheid. Ik voel me pas veilig als ik 600.000 euro op mijn beleggingen heb staan. Hoe meer geld ik verdien, hoe angstiger ik word. Weet je dat van jezelf, dan zal je financiële stress ook verminderen.”

U investeert zelf volop in ETF’s. Welke ­valkuilen hebben die fondsen?

“Je mag daar nooit brainless in investeren. Check goed de kosten, de uitbater, de beurzen, de wisselkoersen. Voor veel jongeren zal pakweg Bolero (beleggingsplatform en dochteronderneming van KBC, red.) veel te duur zijn omdat de bank zoveel kosten aanrekent. Er zijn al brokers met transactiekosten van 1 euro. Bij kleine bedragen is dat veel gunstiger.

“Meerdere bankiers vroegen me al om zelf een ETF samen te stellen en polsten naar het kapitaal van mijn volgers. Toen ze hoorden dat zij maar 20, 60 of soms 100 euro per maand kunnen missen, was hun interesse snel bekoeld. (lacht) Nog dit: je zult nooit vanzelf op rozen zitten én je moet geduld hebben. Pas na twintig jaar met een rendement van 7 à 8 procent per jaar ga je meer hebben aan je opgestapelde interest dan aan je startkapitaal. Zorg dus dat je het twintig jaar volhoudt. En liefst nog veel langer.”

Moeten jongeren staatsbons ­aanschaffen?

“Jongeren die hun geld jarenlang kunnen missen, zouden zeker niet naar staatsbons moeten kijken. Bankiers hanteren deze stelregel: investeer het getal 100 min je leeftijd in aandelen. Ik ben bijvoorbeeld 33, dan moet ik 67 procent in aandelen investeren. Hoe ouder je wordt, hoe minder geld je dan belegt in aandelen en hoe meer je in obligaties parkeert. Ik vind ETF’s wel een beter alternatief dan aandelen.”

Waarom hebt u het niet voor ethische fondsen met een ESG-stempel? Dat lijkt toch ideaal: je verdient geld en denkt dat je de wereld redt.

“Heel veel jongeren, vooral vrouwen, stellen me vragen over ethisch en duurzaam beleggen. Ik zeg altijd: blijf kritisch. Het is niet omdat een fonds een ESG-stempel heeft dat het een goede investering is. Plus: vaak zijn die producten duurder omdat ze zo populair zijn. Onderzoek ook altijd welke producten er echt in zo’n fonds zitten. Sommige fondsen met een ESG-stempel sponsoren gewoon de olie-industrie.”

U hebt ooit veel in crypto geïnvesteerd. Zou u dat opnieuw doen?

“Ik ben best wel wat geld verloren toen de cryptobeurs FTX failliet ging. Ik hoop een deel van dat geld terug te zien, maar dat kan nog lang duren. De meeste crypto ben ik ­gewoon kwijt.

“Je zult me niet horen zeggen dat crypto een scam of piramidespel is, zoals veel oudere bankiers beweren. Maar het is wel een wilde wereld met veel cowboys. Weet je niet wat je doet, dan loop je gevaar. Ik zou er nooit nog meer dan 5 à 10 procent van mijn portefeuille in investeren.”

En NFT’s? Even gehypet en even volatiel als crypto?

“Als je geen kennis van kunst hebt, blijf er dan ver van weg. Het is echt een niche. Kunsthandelaars weten perfect welke collectie waarde heeft en waarom ze haar waarde kan behouden. Maar er komt zoveel kunst op de markt dat een gewone particulier, zoals ik, er de Picasso’s niet zal uithalen. Als je het ziet als een kansspel, zou ik zeggen: go for it. Maar beschouw het nooit als een gegarandeerde investering.”

U schafte zichzelf als belegging een Chanelhandtas aan. Moet jongeren hun geld in zulke collectibles stoppen? In handtassen, wijn, whisky, oldtimers?

“De handtassen die ik heb, zullen hun waarde behouden. Als ik ze later doorgeef aan mijn dochter, zal ze die kunnen verkopen voor dezelfde ‘koopkracht’ waarvoor ik ze heb gekocht. Ik geniet ook ongelooflijk hard van mijn handtassen. Ik laat ze niet in een zak in mijn kast staan.

“Geld uitgeven doe ik zeer bewust. Kleren en gadgets zijn liabilities die ontzettend snel hun waarde verliezen. Daar kan ik nog amper geld aan spenderen. Jongeren worden overladen met TikTok-filmpjes tjokvol mooie spullen. Mijn boodschap? Laat die gewoon passeren.”

(slikt even) “Mijn papa is twee weken geleden overleden. Bij de begrafenis kreeg ik ontzettend veel bloemen. Ik vond dat zo jammer. Bloemen zijn de grootste liability die er zijn. Ik krijg liever geld, want dat maakt het leven makkelijker. Geld kan ik beleggen en bewust uitgeven aan ervaringen. Ik ga wel nooit twee keer naar hetzelfde restaurant, want dat vind ik zonde van de centen. Je tweede ervaring overtreft zelden je eerste.”