Monique Olivier staat opnieuw terecht: welke gruwelijke geheimen van seriemoordenaar Fourniret geeft ze nog prijs?

"Iedereen zegt het: als we met deze vrouw praten, kijken we in de ogen van de dood." Aan het woord is Michelle Fines in de Franse krant Le Figaro. Zij schreef een boek en maakte een documentaire over Monique Olivier. Als je weet wat Olivier op haar kerfstok heeft, lijken haar woorden nauwelijks overdreven.

Zelf is ze misschien iets minder bekend, haar (intussen overleden) ex-man Michel Fourniret is dat des te meer. "Het monster van de Ardennen", dat naar eigen zeggen "erger was dan Dutroux", werd veroordeeld voor de moord op 8 jonge meisjes en vrouwen en bekende in de jaren voor zijn dood nog eens 3 moorden - daarover gaat het nieuwe proces.

Maar speurders gaan ervan uit dat die lijst verre van compleet is. Zo gaapt er bijvoorbeeld een kloof van 10 jaar tussen de moorden (tussen 1990 en 2000 zijn er geen bekende feiten), iets wat de onderzoekers altijd verdacht gevonden hebben.

Aangezien Fourniret twee jaar geleden overleed, is de intussen 75-jarige Monique Olivier de enige die nog antwoorden kan geven. Ook zij zit al jaren in de cel, voor haar betrokkenheid bij vijf moorden die Fourniret pleegde. 

Het verhaal van Fourniret en Olivier begint in 1986, met een kleine advertentie in de krant Le Pèlerin. "Gevangene zou graag corresponderen met iemand om zijn eenzaamheid te vergeten." Getekend: Michel Fourniret, die op dat ogenblik in de cel zit. 

Monique Olivier antwoordt, meteen het begin van een intensieve briefwisseling. In hun correspondentie wordt de kiem gelegd van hun criminele leven samen. Ze sluiten een duivels bondgenootschap: in ruil voor wraak op haar ex-man zal Olivier hem helpen met zijn "jacht op maagden". Amper enkele weken na zijn vrijlating in 1987 realiseren ze hun pact al: de eerste ontvoering van het koppel is een feit. 

Hun slachtoffer is Isabelle Laville, 17 jaar. Monique Olivier zit (alleen) achter het stuur van haar auto en stopt in Auxerre om de weg te vragen aan Laville. Het meisje stapt nietsvermoedend in de auto en is zonder het te weten in een dodelijke val getrapt. Want enkele meters verderop pikt Olivier een "lifter" op, Fourniret. Ze wordt verkracht en vermoord, haar lichaam wordt pas in 2006 teruggevonden. 

Het is een patroon dat ze telkens zullen herhalen: met een voorwendsel lokken ze hun slachtoffer hun witte busje in, waarna de jonge meisjes en vrouwen verkracht en vermoord worden. Het wordt een dodelijke tocht in Frankrijk én België.

Fabienne Leroy, Jeanne-Marie Desramault, Elisabeth Brichet, Natacha Danais, Céline Saison en Mananya Thumpong, allemaal vallen ze ten prooi aan Fourniret (en vaak was Olivier het lokaas, al dan niet zwanger of met een kinderwagen). Farida Hammiche vormt een uitzondering: ook zij werd in 1988 het slachtoffer van Fourniret, maar daar was het hem te doen om een schat met goudmunten. 

Voor deze slachtoffers werden Fourniret (en vaak ook Olivier) al veroordeeld:

Pas in juni 2003 loopt het dodelijke koppel tegen de lamp, na een mislukte poging om een meisje van 13 te ontvoeren. Het meisje kan wonder boven wonder ontsnappen en slaagt erin om samen met een toevallige voorbijganger de nummerplaat van zijn bestelwagen te noteren.

Pas een jaar later - vlak na de uitspraak in het proces-Dutroux in ons land - begint Olivier te bekennen. Ze zou schrik hebben gekregen op het moment dat ze hoorde dat Michelle Martin veroordeeld werd tot 30 jaar cel. Door mee te werken, hoopt ze op een mildere straf.

IJdele hoop, zo leert de geschiedenis. In 2008 krijgt ze net als Fourniret levenslang, twee jaar later scheidt ze van hem. 

De afgelopen jaren is er veel gezegd en geschreven over Olivier. Was ze onderdanig aan Fourniret? Of een manipulatieve heks? Ook gerechtspsychiaters raken het er niet over eens. In het ene onderzoek wordt ze omschreven als "afhankelijk", in het andere als "manipulatief en uiterst huichelachtig". Een nieuwe expertise - voor dit nieuwe proces - omschrijft haar als "beïnvloedbaar, met een zeer gebrekkig gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen".  

Maar daar hebben de nabestaanden van de slachtoffers geen oren naar. "Ik geef haar de schuld van alles. Deze smerige vrouw heeft kinderen gekregen, en had geen respect voor de kinderen van anderen", benadrukt de moeder van Isabelle Laville, het eerste slachtoffer van het koppel in een documentaire over Olivier. 

En nu is er dus dat nieuwe proces. Vanaf vandaag moet Olivier zich opnieuw voor het hof van assisen verantwoorden, voor drie decennia-oude cold cases. 

De eerste is die van Marie-Angèle Domèce. De 19-jarige vrouw met een mentale beperking verdween in 1988 op weg naar het station in Auxerre. Sindsdien is er nooit meer iets van haar vernomen en haar lichaam werd nooit gevonden. Pas in 2018 bekende Fourniret dat hij de vrouw gedood had. Enkele weken later werden er nieuwe zoekacties gehouden, in de hoop haar lichaam terug te vinden, maar zonder resultaat. 

Het tweede dossier is dat van Joanna Parrish. De Britse studente van 20 werkte in een Franse school, toen haar pad dat van Fourniret kruiste. Ze werd verkracht en gewurgd, en haar lichaam werd op 17 mei 1990 teruggevonden in een rivier in Monéteau. Haar mama getuigde nog in een Netflix-documentaire: "Ik heb foto's thuis, en ik praat tegen haar. Op een dag komen we er, zeg ik dan. Maar 33 jaar later, dat is toch te gek voor woorden". 

De derde onopgeloste zaak is die van de negenjarige Estelle Mouzin, een van de laatste slachtoffers van Fourniret. Ze was in januari 2003 op weg van school naar huis in Guermantes, maar daar zou ze nooit aankomen. Ook van Mouzin ontbreekt sindsdien elk spoor. Pas in 2020 bekende Fourniret dat hij haar vermoordde. Ook in dit dossier werd er opnieuw gezocht naar haar lichaam, maar zonder resultaat. 

Op dit assisenproces staat Olivier voor het eerst alleen terecht, Fourniret overleed 2,5 jaar geleden. Ze zal zich moeten verantwoorden voor de ontvoering en opsluiting die uiteindelijk leidde tot de dood van Estelle Mouzin, en voor de ontvoering, moord en verkrachting van Marie-Angèle Domèce en Joanna Parrish.  

Voor Olivier zal dit proces weinig tot niets veranderen: ze zal haar dagen hoe dan ook achter de tralies slijten. Maar de families hopen na respectievelijk 35, 33 en 20 jaar toch nog op antwoorden. De belangrijkste vragen: zal Monique Olivier praten? Zal ze vertellen wat er gebeurd is met hun dochters? En vooral: zal ze eindelijk vertellen waar ze begraven liggen?

"Monique Olivier zal spreken", klinkt het bij haar advocaat Richard Delgenes aan Franceinfo. En verder: "Ik hoop dat we het verschil kunnen maken tussen wie ze is en wie Fourniret was, dat we de twee niet door elkaar halen".

"De moorden zijn door vier handen gepleegd", zegt de advocaat van families Mouzin en Parrish al jaren. Enkele dagen geleden heeft de vader van Estelle nog getuigd bij RTL over hoe hij naar het proces kijkt: "We wachten al 20 jaar op antwoorden. Die zullen komen op dit proces, al zullen ze hoe dan ook niet volledig zijn. De hoofdverdachte is dood. Er is een beschuldigde die zich apart verdedigt, ze geeft informatie aan justitie, maar geeft nooit alles prijs".

De ouders van Joanna Parrish zullen pas de tweede week komen. "We kennen al veel details, maar de families willen een veroordeling", klinkt het bij hun advocaat. En de advocaat van de nabestaanden van Marie-Angèle Domèce laat aan The Guardian weten dat "het nooit te laat is voor gerechtigheid, en voor antwoorden". Helaas zal de vader van Domèce nooit te weten komen waar zijn dochter begraven ligt, zelfs al geeft Olivier nu toch plots antwoorden. Hij stierf een paar dagen geleden, op 95-jarige leeftijd. 

Of er antwoorden zullen komen, zal de tijd uitwijzen. Maar intussen is er al een naam opgedoken van een mogelijk twaalfde slachtoffer van Fourniret: Lydie Logé. Zij verdween in 1993 - en dat zou het ontbrekende gat in de tijdslijn weer wat kleiner maken. De vraag is (en blijft) dan ook of we ooit alle antwoorden (en alle slachtoffers) zullen kennen. 

On verra.