Elke week krijgen 11 Belgen een hiv-diagnose: stijging met 14 procent
In 2022 kregen 597 personen een nieuwe hiv-diagnose in België. Dat is een stijging van 14 procent ten opzichte van 2021. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van Sciensano. Die stijging zou met de nodige voorzichtigheid moeten worden geïnterpreteerd want sinds de coronapandemie schommelen de cijfers meer. Als we kijken naar de cijfers van de afgelopen 10 jaar, dalen het aantal hiv-besmettingen in België wel.
Bij mannen die seks hebben met mannen daalde het aantal nieuwe hiv-diagnoses ten opzichte van 2021. Dat blijkt uit nieuwe cijfers die Sciensano heeft vrijgegeven. Bij de groep 20- tot 29-jarige mannen die seks hebben met mannen stijgt het aantal besmettingen wel voor het tweede jaar op rij.
"Het gaat dan voornamelijk om mannen met de Belgische of Latijns-Amerikaanse nationaliteit. Er zijn ook meer diagnoses in steden als Brussel en Antwerpen", vult onderzoekster Jessika Deblonde van Sciensano aan. "Dit benadrukt echt de noodzaak om bij deze jonge en diverse populatie het gebruik van alle preventiestrategieën nog verder te optimaliseren."
Uit cijfers van augustus 2023 blijkt dat de verkoop van medicatie om hiv-besmettingen te voorkomen de afgelopen drie jaar bijna verdubbeld is. Het is voor Sciensano ook wel belangrijk om PrEP toegankelijk te maken voor mensen die moeilijker bereikbaar zijn.
Wat is PrEP?
PrEP zijn pillen die helpen om een infectie met hiv te voorkomen. Het middel is dus niet meteen bedoeld voor mensen die al hiv hebben, wel voor mensen die zich willen beschermen tegen het virus, zoals homomannen met wisselende seksuele contacten.
Je kan het middel niet zomaar in de apotheek halen. Je moet een arts raadplegen in 1 van de 12 referentiecentra en die bekijkt of je in aanmerking komt voor (de terugbetaling van) het preventieve geneesmiddel, volgens bepaalde criteria.
Een correcte inname beschermt minstens even goed tegen hiv (en dus aids) als een condoom.
Meer besmettingen bij vrouwen
Opvallend: vorig jaar was er ook een toename van het aantal diagnoses bij heteroseksuele vrouwen met Sub-Saharaans Afrikaanse nationaliteiten. De stijging komt er na een sterke daling in 2020 en 2021. "Het is best mogelijk dat er tijdens de covidperiode een verstoring was van de migratiedynamieken en de toegang tot screening. En dat er dus in 2022 een inhaalbeweging is in het aantal diagnoses."
Sciensano benadrukt dat het belangrijk is om speciale aandacht te besteden aan deze groep vrouwen. "Een vroegtijdige opsporing is noodzakelijk om snel te kunnen starten met een behandeling."
Snelle diagnose en behandeling nodig
Om hiv in ons land verder terug te dringen, formuleert Sciensano ook een aantal prioriteiten. "Ondanks de vooruitgang van de voorbije jaren is de hiv-epidemie in België nog niet onder controle. Het is daarom van groot belang om nog meer vooruitgang te boeken op het gebied van vroegtijdige diagnose en het effectief gebruik van het volledige gamma van preventiestrategieën, waaronder PrEP."
De aanpak moet ook meer maatwerk worden volgens Deblonde: "Bijvoorbeeld door meer screenings in steden en omgevingen waar hiv meer voorkomt. Maar ook door risicopopulaties preventief te benaderen."
Ook Sensoa, het Vlaams expertisecentrum voor seksuele gezondheid, benadrukt het belang van verdere vooruitgang. "De relatief hoge cijfers van laattijdige diagnoses blijven een aandachtspunt. Het vroeg opsporen van hiv en opstarten van de behandeling blijft een essentieel element in de preventie."