Vlaamse wensouders kunnen geen kinderen uit Marokko, Gambia en Haïti meer adopteren

Het Agentschap onderzocht de afgelopen maanden verschillende landen op vraag van de Vlaamse regering. Die wil op die manier vermijden dat interlandelijke adoptie niet verloopt zoals het hoort. 

Van de dertien onderzochte landen kregen er drie een rood advies. Dat wil zeggen dat adoptie uit die landen vanaf nu niet meer mogelijk is. Voor vier landen is er een oranje advies, verder onderzoek moet uitwijzen wat de definitieve beslissing is. Zes landen kregen een groen advies, adoptie blijft daar gewoon mogelijk. 

Voor een tiental gezinnen stond een adoptie uit één van de rode landen gepland. De dossiers van de kandidaat-adoptanten die al een lopende kindtoewijzing hebben, worden verder afgewerkt volgens het huidige systeem.

De andere kandidaat-adoptanten kunnen zich heroriënteren naar een herkomstland waar Vlaanderen nog wel verder mee samenwerkt. 

Dat de screenings broodnodig zijn, bleek vorige week nog. Toen raakte bekend dat niet bij alle kinderen die tussen 1997 en 2015 uit Ethiopië geadopteerd zijn, de regels gevolgd werden. Minstens één kind bleek niet vrijwillig te zijn afgestaan door de ouders. Bij anderen ging het over foute informatie over familieleden, het al dan niet overlijden van de ouders bijvoorbeeld. 

Vandaag dook een nieuw verhaal op in Het Laatste Nieuws. Een moeder ontdekte ernstige fouten in het dossier van haar recent geadopteerde zoon uit Colombia. Het jongetje blijkt nog een zus te hebben, de adoptiemoeder is daarvan niet op de hoogte gebracht. Colombia kreeg nochtans groen licht bij de vorige screeningronde in februari. Toen besloot het Agentschap om enkel Vietnam van de lijst te halen. 

De adoptiesector ligt al een tijd onder vuur. De Vlaamse regering voerde een grote hervorming door. In plaats van drie verschillende officiële adoptiediensten, moet het naar één. Dat verloopt moeilijk. De drie adoptiediensten zouden fusioneren tot één dienst, maar dat lukte niet. Nu is er een onderlinge concurrentiestrijd aan de gang over wie uiteindelijk de erkenning als enige adoptiedienst zal krijgen.

Minister van Welzijn Hilde Crevits (CD&V), die verantwoordelijk is voor adoptie, stak haar frustratie over de sector niet onder stoelen of banken: "De maat is echt zo goed als vol. Als ik nu vaststel welke destructieve houding het terrein aanneemt tegenover elkaar. Dit is niet goed voor de manier waarop we met adoptie omgaan in Vlaanderen. Dit is zeer bedroevend."

Crevits moet binnenkort een definitieve beslissing nemen over welke adoptiedienst kan blijven bestaan.

De oppositie pleit voor een algemene adoptiepauze. Tijdelijk zou niemand dan nog een kind kunnen adopteren uit het buitenland. "Zolang niet alle screenings goed gebeurd zijn en zolang er geen dienst is die goed functioneert, kunnen we uit voorzorg beter even niet doen. We moeten nieuwe ongelukken vermijden", zegt Freya Van den Bossche (Vooruit). Ook een groep experten adviseerde enkele jaren geleden zo'n pauze. De regering besloot dat advies toen niet te volgen en staat ook vandaag weigerachtig ten opzichte van een tijdelijke volledige stop. 

Crevits is geen voorstander, maar sluit het niet helemaal uit: "De bevriezing van de situatie wil ik absoluut vermijden. Maar dat zal alleen lukken als we grote stappen voorwaarts kunnen zetten. Je kan enkel het licht op groen zetten als je een volledig veilig kader hebt."

“De beslissing kan als een klap aankomen voor kandidaat-adoptieouders, maar de hoofdzaak is de geadopteerde”, reageert Vincent Laurent, interimvoorzitter van de Vereniging voor Adoptiekind en Gezin (VAG). “Het is goed dat men de knoop durft door te hakken als er flagrante fouten zijn gemaakt.”

De schrapping van de drie landen is een goede zaak, vindt Wouter Vandenhole, hoogleraar rechten aan de universiteit Antwerpen en gespecialiseerd in interlandelijke adoptie. "De lijst van herkomstlanden is momenteel erg lang. Om een goede screening en opvolging te kunnen doen, moet het aantal herkomstlanden beperkt worden. Na enkele schandalen en een uitgebreid onderzoek is in Nederland bijvoorbeeld beslist om slechts met zes herkomstlanden verder te gaan."