‘Ha, daar zijn jullie weer! Heerlijk initiatief. Kom daarna gerust binnen voor een warme koffie.’ Bakker Karel van de zaak Pain d’Oro in hartje Leopoldsburg is fan van het eerste uur. Want ook in het voorjaar trok een handvol bewoners al door de centrumstraten, gewapend met bussen krijtverf en sjablonen. Wekenlang bleven de uitnodigende woorden zichtbaar op de stoepen staan: Goeiemorgen, Hey, Hallo, Welkom! Klanten die de bakkerij binnenstapten, werden meteen opgevrolijkt bij het zien van die kleurrijke letters, zegt de bakker. Hij mag deze keer zelf ook letters spuiten. Per slot is hij de beste bakker van het ­centrum, zeggen de actievoerders. ‘Haha! De enige zul je bedoelen.’

Is er nog leven naast Instagram? Hoe vinden we elkaar opnieuw offline?

Discussieer mee

De bakkersvrouw woont nog maar twee jaar in de gemeente: ‘Ik wou dat ik hier eerder was komen wonen. De inwoners van Leopoldsburg zijn zulke vriendelijke mensen. Je hoeft nog maar een stap buiten te zetten, en je wordt al aangesproken.’

Daarmee beaamt ze het cliché dat buitenstaanders over Limburg hebben, maar dat in de wereld van vandaag niet altijd meer overeenstemt met de werkelijkheid. Tenminste, dat vonden enkele inwoners.

Strijd tegen armoede

‘Een goeiedag kost nochtans geen geld, en ook geen moeite. Het is toch het minste wat je kan doen? En geef toe, het is niet leuk als je er geen terugkrijgt’, zegt Dominique. Hij behoort tot het clubje dat dit initiatief bedacht en dat verder bestaat uit Chris, Sonja, nog een Chris en voorts enkele mensen die liever niet in de krant komen. Ze kennen elkaar van Ons Centrum, een vereniging die strijdt tegen armoede en eenzaamheid. Opbouwwerker Enrico Filippone, werkzaam bij Saamo Limburg, bracht hen rond de tafel om te filosoferen over wat een buurt tot een zorgzame, warme buurt maakt.

Toenmalig minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V), nu burgemeester in Leopoldsburg, lanceerde het idee van Zorgzame Buurten met een projectoproep in 2021. Begin 2022 konden 133 buurten ermee aan de slag.

Geen enkele buurt is dezelfde, en daarom wilde Enrico van de buurtbewoners zelf weten hoe ze dit wilden invullen. ‘Elke keer opnieuw kwam dit thema in de buurtanalyse aan bod. We vroegen ons af waarom we zelf soms geen goeiedag zeggen: omdat we een slechte dag hebben gehad? Omdat er veel verloop van bewoners is in het centrum, en niet iedereen elkaar kent? Nochtans is het meestal een positieve ervaring: er kan een gesprekje uit voortvloeien dat je hele dag opfleurt. Het is maar een klein symbool, maar het is ook het onmisbare fundament om te bouwen aan een solidaire en warme buurt. Daarom besloten we ermee aan de slag te gaan.’

Enthousiast

‘Ik houd me graag bezig met zoiets. Ik ga vaak met mijn labrador op stap en ik spreek graag mensen aan op straat’, zegt Sonja. ‘Ik ben zo luid en enthousiast dat de meeste mensen blijven staan, en voor je het weet ben je vertrokken. Van een goeiemorgen word je gelijk vrolijk, toch?’

Zes à zeven keer zijn ze dit voorjaar op pad gegaan met hun rugzak vol spuitbussen en de sjablonen die Enrico op gepaste grootte liet maken. ‘Tot zolang onze spuitbussen leeg waren’, zegt Chris. Er rest er nog één, met rode krijtverf. Daarmee gaan ze opnieuw op stap, samen met deze krant.

Lees ook

Praten met iemand die ik niet ken? Waarom zou ik?  

Zoals bij de bakker, krijgen ze weer veel positieve reacties. Een winkelierster is blij dat er opnieuw een ‘welkom’ voor haar drempel wordt gespoten. Een echtpaar met een hondje, dat niet met naam in de krant wil, vindt het een prima initiatief: ‘Wij hebben lang in Duitsland gewoond. Wij zijn dit niet gewend.’

Een meisje dat uit school komt, staat stil bij een net afgewerkte Hallo, haalt haar gsm boven, en neemt er een foto van: ‘Omdat ik het mooi vind. Ik ga deze foto bewaren.’ Misschien verstuurt ze die wel via Snapchat of Instagram.

De mensen van de ‘graffiticlub’ hebben nog veel meer op hun kerfstok: ze ruimen afval op in het park, doen soms boodschappen voor buren, engageren zich als vrijwilliger om ouderen naar het dagcentrum te brengen, bouwden een bank bij het woonzorgcentrum. Ze organiseerden ook al een burenpicknick, volgens het ‘potluck’-principe: iedereen brengt iets mee om te eten en te delen. ‘Het regende die ochtend pijpenstelen. Maar ’s middags piepte de zon door de wolken en er kwamen wel 70 of 80 mensen op af.’

Ze dromen nu van een winterbarbecue, of minstens een winterdrink. Ze hopen vooral dat het gemeentebestuur van Leopoldsburg hun initiatieven verder steunt wanneer de projectsubsidie uit Vlaanderen ophoudt.

Saamo Limburg heeft dit en andere Zorgzame Buurt-projecten in Leopoldsburg en As mee op gang getrokken. ‘We hebben ook de dienstverlening van het Sociaal Huis bekeken’, zegt Enrico Filippne. ‘Wat loopt goed en wat kan beter? Vroeger had het Sociaal Huis een open ingang, met een warme doorverwijzing. Je kon er binnen zonder afspraak. Nu moeten bewoners eerst langs het gemeentelijk onthaal passeren. We hoorden al van iemand die het advies kreeg om terug buiten te gaan en in te bellen voor een afspraak. Niet iedereen kan dat. Niet iedereen heeft krediet op zijn telefoon. Het gaat ook om dat soort dingen.’

Lees ook

Oostkantons zijn wereldbekend om burgerparticipatie, maar werkt het ook?